Ο Μένης Κουμανταρέας γεννήθηκε στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Πρότυπο Λύκειο Αθηνών και δοκίμασε τις δυνάμεις του στη Φιλοσοφική και τη Νομική Σχολή, τις οποίες και εγκατέλειψε. Δεν ολοκλήρωσε ούτε τις θεατρικές του σπουδές, ενώ για ένα πολύ σύντομο διάστημα ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο ναυτικό και εργάστηκε για είκοσι χρόνια ως υπάλληλος ναυτιλιακών και ασφαλιστικών εταιρειών. Το 1972 σπούδασε με υποτροφία (DAAD) στο Βερολίνο για έξι μήνες.
Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1961, με μεταφράσεις Μοράβια, Χέμινγουαιη, Τζόυς, στο περιοδικό Ταχυδρόμος. Το 1962 εκδόθηκε η πρώτη του συλλογή διηγημάτων Τα μηχανάκια. Κείμενά του δημοσιεύτηκαν σε πολλά λογοτεχνικά περιοδικά (Εκλογή, Επιθεώρηση Τέχνης, Τραμ, Ηριδανός, Ο Ταχυδρόμος, Οδός Πανός, η Λέξη και άλλα).
Κατά τη διάρκεια της επταετίας πήρε μέρος στην αντιστασιακή έκδοση 18 Κείμενα και οδηγήθηκε τρεις φορές σε δίκη, βάσει του νόμου περί ασέμνου δημοσιεύματος, για το έργο του Το αρμένισμα. Τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο διηγήματος (1967 για το Αρμένισμα), το κρατικό βραβείο μυθιστορήματος (1975 για τη Βιοτεχνία υαλικών), και το κρατικό βραβείο διηγήματος το 1997 για τη συλλογή Η μυρωδιά τους με κάνει να κλαίω. Είναι ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων και από το 1982 ως το 1986 συμμετείχε στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Από το 1982 ασχολείται αποκλειστικά με το γράψιμο.
Τα βιβλία του Κυρία Κούλα, Τα καημένα και Η φανέλα με το 9 έγιναν ταινίες για την τηλεόραση και τον κινηματογράφο. Κεντρικό πρόσωπο και πεδίο της δράσης σε όλα τα έργα του Μένη Κουμανταρέα ήταν και είναι η Αθήνα, όπου ο συγγραφέας αντιπαραθέτει το ευάλωτο άτομο στην Ιστορία και τη μοίρα, μιλάει για την ατομική και τη συλλογική διάψευση, μέσα από ιστορίες στις οποίες ο καθένας αναγνωρίζει τον εαυτό του. Ακούραστος παρατηρητής της καθημερινότητας, ο Κουμανταρέας αφουγκράζεται το ρυθμό και τα προβλήματα της εποχής και συνεχίζει, ως σήμερα, να τα αποδίδει με φρέσκια και ανεπιτήδευτη γραφή.
Σημαντική είναι η συμβολή του και στην πρόσληψη της ξένης πεζογραφίας στη χώρα μας, αφού έχει μεταφράσει με άποψη έργα των Ουίλλιαμ Φώκνερ, Χέρμαν Έσσε, Κάρσον Μακ Κάλερς, Χέρμαν Μέλβιλ, Γκέοργκ Μπύχνερ, κ.α.