Εισαγωγή
Στην παρούσα μελέτη επισημαίνονται πρώτα συνοπτικά οι πρόσφατες εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο που χαρακτηρίζονται από έντονες ανισότητες στην οικονομική ανάπτυξη μεταξύ χωρών.
Πολλές οικονομίες που επλήγησαν από την πρόσφατη οικονομική ύφεση, περιλαμβανομένων και ορισμένων που θεωρούνταν ως πολύ ισχυρές, όπως εκείνη των ΗΠΑ και χωρών στην περιφέρεια της Ευρωζώνης, βιώνουν τη βαθμιαία μετάλλαξή της σε έντονη δημοσιονομική κρίση γιατί εξακολουθούν να καταναλώνουν πάνω από τις παραγωγικές τους επιδόσεις.
Στη συνέχεια εξετάζεται η θέση της Κομισιόν στις τρείς χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης (Ελλάδα, Ιρλανδία και Πορτογαλία) που δέχονται σημαντική οικονομική βοήθεια από τον προσωρινό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοοικονομικής Στήριξης1. Η Ευρωζώνη προτίθεται να λάβει και άλλα μέτρα στήριξης των αδύναμων χωρών, αναγνωρίζοντας τις ατέλειες στην αρχιτεκτονική της, τη χρησιμοποίηση δηλαδή από το 2000 κοινού νομίσματος στην ΟΝΕ (Οικονομική και Νομισματική Ένωση), δίχως κάποιας μορφής πολιτική διακυβέρνηση.
1 Ο ΕΜΧΣ (European Financial Stability Facility, EFSF) ιδρύθηκε το Μάιο του 2010 και έχει ήδη δανείσει την Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία με 400 δις ευρώ. Το 2013 προγραμματίζεται να τον διαδεχθεί ένας Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης
Στο τρίτο μέρος διερευνάται η οικονομική ύφεση στην Ελλάδα που από τα τέλη του 2009 εξακολουθεί να βαθαίνει, παράλληλα με ένα υψηλό και συνεχώς αυξανόμενο δημόσιο χρέος. Για να λάβει δε η χώρα την πρόσθετη οικονομική βοήθεια που αποφασίστηκε στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης στις 21.7.2011, απαιτούνται επώδυνες μεταρρυθμίσεις που οξύνουν περαιτέρω στην πολιτική αντιπαράθεση και αυξάνουν τον κίνδυνο σοβαρής κοινωνικής αναταραχής. Πολλά όμως από τα μέτρα που προβλέπονται είναι απαραίτητα για να απαλλαγεί η οικονομία από τις αναχρονιστικές της ρυθμίσεις και να μειωθεί επίσης περισσότερο η τελική κατανάλωση που από πολλά χρόνια, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, υπερβαίνει τις παραγωγικές επιδόσεις, προκαλώντας το μεγάλο δημόσιο χρέος.
Στην εξαιρετικά δύσκολή αυτή συγκυρία, παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες η διαδικασία δημιουργίας ευρύτερων πολιτικών συναινέσεων και επαρκούς μελέτης για τις προτεραιότητες δράσεως και την εφαρμογή των μέτρων πολιτικής που αποφασίζονται.
1. Ασταθής ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας
2. Επιτεύγματα και αποτυχίες στην ευρωπαϊκή ενοποίηση
2.1 Ανταγωνιστική Ευρώπη και έμφαση στη γνώση
2.2 Δημοσιονομικές προκλήσεις στην Ευρωζώνη
3. Ελληνική οικονομία
3.1 Οικονομική ύφεση και δημόσιο χρέος
3.2 Αντιμετώπιση των σημερινών προκλήσεων
3.3 Συνδρομή από ΕΕ και ΔΝΤ
3.3.1 Το δάνειο του Μαΐου 2010
3.4 Διαδικασίες χορήγησης νέου δανείου
3.4.1 Μεταβολή στη στάση των δανειστών
3.4.2 Διαβουλεύσεις για τους όρους του νέου δανείου
3.4.3 Έκτακτη σύνοδος κορυφής και νέο δάνειο