Στο λυκόφως του τετάρτου αιώνος μ.Χ. μεταξύ αγιοτόκου Καππαδοκίας και φιλοσόφου Αθήνας ανατέλλει η μεγίστη των προσωπικοτήτων, η κορωνίδα των θεολόγων και ασκητών η ακρότης, ο όντως Μέγας εν ταπεινοίς Βασίλειος. Εραστής Χριστού, κάτοχος της προσευχής και θεατής του ακτίστου φωτός. Συνάμα φιλόσοφος, ιατρός, ρήτορας, φυσικός, κάτοχος του συνόλου της θύραθεν γνώσεως της τότε εποχής.
Κάποια στιγμή στα κείμενά του, εκεί που μιλάει για τις σπουδές του μετανιωμένος, διότι τον κράτησαν μακράν της προσευχής δηλαδή του σχετισμού του με το πρόσωπο του Χριστού, αποφασίζει να συντάξει την περίφημη προτροπή «Προς τους νέους», ένα εγχειρίδιο χριστιανικής παιδαγωγικής για το πώς πλησιάζει ένας νέος τη γνώση και την πίστη.
Εκεί υπάρχει μια όμορφη παρομοίωση: «όπως η μέλισσα, η οποία αποφεύγει αγκάθια για να βρει το νέκταρ, πρέπει να κινείται ο νέος στο ταξίδι της γνώσης», δηλαδή να διαφύγει την ακανθώδη πολυλογία, την εγωιστική συγκέντρωση πληροφοριών και να μυηθεί στο μυστήριο της παιδείας, το οποίο προσφέρει όλο τον ορίζοντα έκφρασης για την εμπειρία ενός Χριστιανού.
Δεκαέξι αιώνες μετά και στον αναπτυγμένο κόσμο ο Μέγας Βασίλειος, δυστυχώς, μοιάζει να μην είπε τίποτα, μιας και άπαντες συλλέγουμε γνώση απλά και μόνο για την αύξηση του εγωισμού μας, στον δε αναπτυσσόμενο η παιδεία είναι κάτι το άγνωστο. Εδώ, σε αυτή τη μαρτυρική γη της Νότιας Μαδαγασκάρης αισθάνεσαι να αγγίζουν το αίσθημα της καρδιάς οι κουρασμένες ημέρες, ιδρωμένες από τον μόχθο των ιθαγενών.
Κάθε πρωί στην ανατολή ήλιου ξεχύνονται μικρά παιδιά από μακρινά χωριά να βαδίσουν, να βαδίσουν ακατάπαυστα σε δυσκολοδιάβατα μονοπάτια για να αναζητήσουν τη γνώση. Όπου, φυσικά, υπάρχει ένα υποτυπώδες σχολείο. Στη διαδρομή αυτή, όταν αγκαλιάζεις ένα παιδί, ως άγνωστος ερημίτης, προσφέροντάς του μια καραμέλα, το χαμόγελο λες και ταξιδεύει στο άπειρο… Ασφαλώς, η ευγνωμοσύνη του μεταφέρει νότες χαράς! Η Αφρική παραμένει όντως για τον ανεπτυγμένο κόσμο μία ήπειρος εργατών, ανθρώπων δεύτερης κατηγορίας, οι οποίοι δεν έχουν στην πράξη το δικαίωμα της γνώσης, της υγείας, της όντως ζωής. Μια Αφρική η οποία ζητά από κάποιον που έχει πέντε παιδιά και μόλις ένα ευρώ ημερομίσθιο να πληρώσει είκοσι ευρώ το μήνα, για να πάει το ένα από τα παιδιά του σχολείο.
Αυτή την ανθρωπιστική κρίση έρχομαι να κοινωνήσω κι εγώ, ως ο ελάχιστος των επισκόπων του ιεραποστολικού Πατριαρχείου μας, και να παρακαλέσω την αγάπη όλων σας, των της Εκκλησίας μελών, ούτως ώστε στη Νότια Μαδαγασκάρη να κάνουμε μια λαμπρή διαφορά. Να δημιουργήσουμε εκ του μηδενός την ίση ευκαιρία για όλους. Να οικοδομήσουμε τους ναούς της γνώσης και, όπου αυτοί υπάρχουν, να τους κάνουμε αντάξιους των εικόνων του Θεού. Να αποσυμφορήσουμε τις πολυπληθείς αίθουσες των εξήντα και εβδομήντα παιδιών που κάθονται ανά πεντάδες σε θρανία για δύο. Να κάνουμε τους νέους της Αφρικής τα πρότυπα των Χριστιανών του τετάρτου αιώνος.
Συγκυρηναίοι μου, αδελφοί μου, με την ιδιότητα του πατέρα, του επισκόπου, του ιεραποστόλου, του μοναχού και προ πάντων του παγκόσμιου ζητιάνου, ζητώ πάλιν και πολλάκις το δίλεπτο της χήρας του Ευαγγελίου, το υστέρημα και συνάμα περίσσευμα αγάπης, το οποίο τα τελευταία δύο χρόνια γίνεται αφορμή πανηγύρεως στη Νότια Μαδαγασκάρη. Δεν λησμονεί η καρδιά μου να χτυπά με ευχαριστία προς την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής από τη Θεσσαλονίκη, η οποία με υπέρμετρη ευαισθησία κοινωνικής αγάπης βοηθά τους πάσχοντες αδελφούς μας.
Ο αιώνιος επαίτης
Ο Ν. Μαδαγασκάρης Πρόδρομος
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο Τεύχος 250 του περιοδικού “Εξωτερική Ιεραποστολή” της Αδελφότητας Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής!