(Εργασία που εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Καινοτόμου Εκπαιδευτικού Προγράμματος Περιβαλλοντικής Αγωγής με θέμα: «Η περιήγηση ως μέσο μάθησης: τοπία φύσης και πολιτισμού στην πόλη των Τρικάλων». Συντονιστές-υπεύθυνοι κ. Αμαλία Ηλιάδη, φιλόλογος, Δ/ντρια και κ. Κωνσταντίνος Γκούτας, Φυσικής Αγωγής, Υπο/ντής του Σχολείου)
Η χλωρίδα και η πανίδα του Ν. Τρικάλων χαρακτηρίζεται από αρκετά μεγάλη βιοποικιλότητα, και αυτό οφείλεται στο ότι η περιοχή συνδυάζει ποικιλία κλιματικών και γεωγραφικών συνθηκών (πεδινές και ορεινές περιοχές). Η ποικιλότητα θα μπορούσε να περιλαμβάνει και υποτροπικά φυτά (π.χ. εσπεριδοειδή), αλλά παρόλο που το γεωγραφικό πλάτος της περιοχής βρίσκεται στα όρια της υποτροπικής ζώνης, δεν γειτνιάζει όμως με θάλασσα, και έτσι το κλίμα είναι μάλλον ηπειρωτικό, με ότι αυτό συνεπάγεται. Θα αναφερθούμε εδώ στη φυσική χλωροπανίδα, διότι σε ελεγχόμενες συνθήκες στο νομό υπάρχουν ακόμα και… στρουθοκάμηλοι ή ακόμα και τίγρεις (ζωολογικός κήπος), ζώα ως γνωστό τροπικών κλιμάτων.
ΧΛΩΡΙΔΑ
Το χαρακτηριστικότερο φυτικό είδος, όλοι ξέρουμε ότι είναι το έλατο (επιστημονική ονομασία: abies cephalonica). Στην περιοχή Περτουλίου βρίσκεται ένα από τα μεγαλύτερα δάση ελάτης, και το δάσος αυτό είναι ιδιοκτησία του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και εκεί κάνουν την πρακτική τους εξάσκηση οι φοιτητές της Δασολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.(Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης).
Άλλο φυτικό είδος είναι ο πλάτανος (platanus), και είναι διαδεδομένος ακόμη και σε πεδινές περιοχές, διότι στο νομό υπάρχουν και πολλά υπόγεια ύδατα.
Στην περιοχή Καλαμπάκας, και όχι μόνο, ευδοκιμούν και οι μηλιές (malus domestica) και δίνουν εξαιρετικής ποιότητας μήλα.
Τα γαϊδουράγκαθα (silybum marianum) (τα τόσο παρεξηγημένα μέχρι σήμερα), υπόσχονται πολλά σαν πρώτη ύλη για βιοκαύσιμα.
Στις ημι- και ορεινές περιοχές, αφθονούν και αρωματικά φυτά, με κυριότερο εκπρόσωπό τους το ορίγανον (origanum vulgare), με άλλα λόγια τη ρίγανη που συν τοις άλλοις έχει και φαρμακευτικές ιδιότητες. Υπάρχει επίσης και θυμάρι (thymus vulgaris), χαμομήλι (chamomilla) και άλλα.
Σε πολλές περιοχές θα βρούμε και μανιτάρια (amanita) (αρχαιοελληνιστί αμανίτες). Στην αγορά υπάρχουν τα γευστικότατα μανιτάρια Λαζαρίνας.
Όσο για τα βατόμουρα (rubus fruticosus), υπάρχουν αρκετά σε όλες τις περιοχές του νομού.
Στα δάση και στους αγρούς των Τρικάλων συναντάμε μεγάλη ποικιλία αγριολούλουδων. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία αυτών των ποωδών φυτών. Αυτά όμως αφορούν εξειδικευμένους επιστήμονες (βοτανολόγους, γεωπόνους κ.α.)
ΠΑΝΙΔΑ
Στα δάση των ορεινών όγκων θα συναντήσουμε την καφέ αρκούδα, που για τη χώρα μας είναι το μεγαλύτερο από τα ζώα της άγριας πανίδας. Επίσης στις ίδιες περιοχές τον λύκο (lupus canis). Επίσης το αγριογούρουνο, το ελάφι και το ζαρκάδι, σε πολύ μικρούς αριθμούς δυστυχώς.
Η αλεπού και ο λαγός, απαντώνται σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές. Στις περιοχές αυτές θα βρούμε και ποικιλία πτηνών, όπως ο κότσυφας, η πέρδικα, το τρυγόνι, και άλλα. Υπάρχουν επίσης και αρπακτικά ιερακοειδή όπως το γεράκι και ο αετός. Επίσης η φωνακλού και κλέφτρα κίσσα (ακούστε το ομώνυμο έργο του Τζοακίνο Ροσσίνι), τα περιστέρια και οι δεκαοχτούρες.
Υπάρχει επίσης και ποικιλία όφεων όπως η οχιά, ο αστρίτης, η σαίτα. Επίσης και άλλα ιοβόλα όπως ο σκορπιός.
Στις υδάτινες περιοχές (ποτάμια) θα βρούμε και λίγα είδη ψαριών, όπως π.χ. η πέστροφα. Θα βρούμε επίσης και την άκακη νεροφίδα.
Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε και ένα πολύ χρήσιμο αμφίβιο πλασματάκι, τον βάτραχο. Ούτε επίσης τον τζίτζικα που μας τρελαίνει με το τραγούδι του τα καλοκαίρια, το αηδόνι με το υπέροχο κελάηδημα, τον κούκο και την κουκουβάγια, της οποίας τα θηράματα είναι κυρίως τα διάφορα τρωκτικά (ποντικοί και αρουραίοι).
Πολύ διαδεδομένος είναι και ο κόρακας.
Και θα τελειώσουμε με τα αποδημητικά πελαργό και χελιδόνι, που δυστυχώς σιγά σιγά αρχίζουν να περιορίζονται αριθμητικά. Ενώ το πιο διαδεδομένο στην Ελλάδα πουλί, ο σπουργίτης… αυξάνεται και πληθύνεται!
Τρίκαλα 18 Απριλίου 2012
Ηλίας Γούλας
Μαθητής Α Τάξης 3ου Γυμνασίου Τρικάλων