Ποιήματα και μυθιστορήματα για την αγάπη, την ελευθερία και τη φύση έχουν γραφτεί εκτενώς: η σημασία της τέχνης στην εξερεύνηση των πολυπλοκότητων της ζωής, της αγάπης και της ελευθερίας. Η τέχνη έχει τη δύναμη να μεταφέρει αυτά τα θέματα με τρόπους που άλλα μέσα δεν μπορούν.
Το τοπίο χρησιμεύει ως ιδανικό σκηνικό για έντονες ερωτικές ιστορίες: Ο ρόλος των τοπίων στη δημιουργία μιας αίσθησης σύνδεσης και υπέρβασης στις ερωτικές ιστορίες. Τα τοπία μπορούν να χρησιμεύσουν ως γέφυρα μεταξύ των ανθρώπων και του θεϊκού, καθιστώντας τα το τέλειο σκηνικό για έντονη και διαρκή αγάπη.
Η εμπειρία του καλλιτέχνη με το φως και το χρόνο διαμορφώνει το έργο του, δημιουργώντας ένα προσωπικό ημερολόγιο εικόνων και συναισθημάτων: η εμπειρία του καλλιτέχνη έχει ιδιαίτερη βάρος στη διαμόρφωση του έργου του. Η μοναδική προοπτική του καλλιτέχνη για το φως και το χρόνο, διαμορφωμένη από τις προσωπικές τους εμπειρίες, είναι αυτό που δίνει στο έργο τους το συναισθηματικό βάθος και την απήχηση.
Σκέψεις για την απόλαυση της τέχνης με αφορμή την ελληνική φύση
Η τέχνη μπορεί να αποδειχτεί για τη ζωή μας έρωτας και ελευθερία χωρίς ορίζοντα. Αν και «η ποίηση καθυστερεί τη μεταμόρφωση. Κάνει πιο δύσκολη την καθημερινή μας πράξη» (Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου), ποιήματα και μυθιστορήματα για τον έρωτα, την ελευθερία και τις ομορφιές της φύσης έχουν γραφτεί πάμπολλα. Ένα τοπίο που επικοινωνεί με τον Θεό -ή με ό, τι τέλος πάντων αποκαλεί κανείς άπιαστο και υπερβατικό- ως το ιδανικό σκηνικό για μια έντονη ιστορία αγάπης που ενώνει διαφορετικές γενιές και ανθρώπους. Ανάμεσα ίσως στους απέραντους ελαιώνες που απλώνονταν ως τη θάλασσα, στις ασημιές ελιές και τους γέρικους πλατάνους…
Σε πολλά σημεία διάφορες περιγραφές ποιημάτων, μα κυρίως, μυθιστορημάτων μου έφεραν στο μυαλό τον Ντ. Χ. Λόρενς, ο οποίος επίσης εξίσωνε τον έρωτα με τη δυναμική της φύσης – συγκρούεται και τελικά τιθασεύεται από την τάξη και τη λογική που επιβάλλει ο ξανθός Απόλλωνας, ο θεός της τάξης και του ήλιου. Αυτό το αντιστάθμισμα ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, την ορμή και την κατάρρευση, αυτή η ανεξήγητη δύναμη που μετατρέπει τον ευλογημένο έρωτα σε αιώνια κατάρα, τελικά βρίσκει απάντηση στη σιωπηρή ομορφιά του ίδιου του τόπου, του όμορφου τοπίου σε περασμένα χρόνια.
Τότε ακριβώς που τα πάντα ήταν αληθινά και ξεκάθαρα, ενώ οι ανθρώπινες σχέσεις μετρούσαν στην απολυτότητά τους -το πένθος, ο έρωτας, η γέννα, το πάθος, επιβάλλοντας την αλήθεια τους σε όλο τους το εύρος. Τα πράγματα αποκαλύπτονταν στην ουσία τους κάτω από το φως: ακόμη και οι πεταλούδες δεν είναι παρά ψυχές -βλέπε τον σχετικό πλατωνικό μύθο- που περιπλανώνται γύρω μας, οι γυναίκες συμβολίζουν την απαρχή και το τέλος του κόσμου, ενώ οι άνδρες ενσαρκώνουν τη δύναμη και την επιβολή. Αρχέγονες συνθήκες που φλερτάρουν έντονα με τις εσωτερικές αλήθειες που επιβιώνουν ανά τους αιώνες θυμίζοντάς μας ότι παραμένουν πάντοτε εκεί και ζωντανές, όπως οι ίδιες εξάλλου οι αιώνιες ομορφιές.
Μόνιμη και διαρκώς μεταβαλλόμενη η σχέση του ανθρώπου και του ζωγράφου με το τοπίο και τη φύση: τα πεύκα, απογυμνωμένα από άλλα «επεισόδια», μόνα τους πάνω σε λευκό περιβάλλον, παραπέμπουν στη λιτότητα της ιαπωνικής ζωγραφικής και ίσως υπαινίσσονται την οικονομία και την απέριττη σοφία του χρόνου που περνάει.
Κεντρικό θέμα των έργων πολλών ζωγράφων δεν θα μπορούσε παρά να είναι το τοπίο μέσα από το επίμονο βλέμμα του καλλιτέχνη και ο διάλογος της φύσης με το κτισμένο περιβάλλον και με το φως. Αυτά διατηρούν ισόβια σχέση με το τοπίο.
Ζωγραφίζοντας από μνήμης στο εργαστήριο, και αυτή η απόσταση που μεσολαβεί από το βλέμμα στον καμβά μεταμορφώνει, με τη βοήθεια της αφαίρεσης, το τοπίο και το μετατρέπει σε μια στιγμή του μυαλού, της διάθεσης, της ανάμνησης. Οι εικόνες πάντοτε οικείες και βιωμένες και συνδέονται με τη ζωή και τις εμπειρίες του.
Ο έμπειρος ζωγράφος γνωρίζει, όπως κάθε εξασκημένος και πειθαρχημένος εικαστικός, την απόλυτη δυναστεία του φωτός πάνω στη φύση και τα πράγματα. Ό,τι έχει δει το μεταφέρει στα έργα του πότε με ένταση χρωμάτων, πότε με πυκνότητα σύνθεσης, πότε με λιτότητα, αποτυπώνοντας ουσιαστικά τη δική του διαδρομή στον χρόνο και την επίγνωση ότι ο χρόνος αλλάζει αυτό που βλέπουμε και μεταθέτει τις σημασίες. Φτιάχνει το δικό του ημερολόγιο εμπειρίας με καθαρές και φωτεινές εικόνες, με αφηρημένη, εξπρεσιονιστική ποιότητα και κάτι απροσδιόριστα αινιγματικό.
Με το έργο του δηλώνει ότι τον καθοδηγούν οι αισθήσεις του, επιστρέφει κάθε καλοκαίρι στη νησιώτικη ύπαιθρο, εκεί που έχει θεμελιώσει την αδιάκοπη και μοναδική σχέση του με το θέμα του…
Αμαλία Κ. Ηλιάδη
Φιλόλογος-Ιστορικός (Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Βυζαντινής Ιστορίας απ το Α.Π.Θ.)
Δ/ντρια 3ου Γυμνασίου Τρικάλων