Υπόθεση βιβλίου
Το να ακούει δυνατά μουσική είναι μια διέξοδος για την Ειρήνη. Τα αυτιά της πονούν· το ένα τόσο που δεν μπορεί να βάλει το ακουστικό. Παρόλο τον πόνο όμως, εκείνη δεν χαμηλώνει την ένταση, ούτε μια στάλα…
…
Μα ούτε που την ένοιαζε. Ίσως και να ήθελε να μην ακούει τίποτα και κανέναν. Να μην ακούει τις φωνές και τις βρισιές τους, τις συμβουλές και τις προσταγές τους, ούτε τα βήματά τους. Κι αυτά την ενοχλούσαν. Ακόμα και τα γλυκόλογά τους. Κι αυτά πλέον της έφερναν εμετό.
…
Αυτή η νέα αρχή στη ζωή της, σε νέο σπίτι, σε νέα γειτονιά, σε νέο σχολείο, σε μια νέα μορφή οικογένειας, θα μπορούσε να ήταν ελπιδοφόρα. Ναι, θα μπορούσε ίσως κάτω από άλλες συνθήκες, μα έτσι όπως ήρθαν τα πράγματα, τίποτα μα τίποτα δεν πηγαίνει καλά για την ηρωίδα μας. Και πως άλλωστε να πηγαίνει κάτι καλά; Αυτή την αλλαγή δεν την επέλεξε, δεν ρωτήθηκε γι’ αυτήν, ούτε καν της την επέβαλε κάποιος, για να λέμε την αλήθεια, έτσι ώστε να μπορεί να τον κατηγορήσει για να ξεσπάσει πάνω του. Ήταν μια ριζική αλλαγή που επέφερε ο αδόκητος θάνατος του πατέρα της, έξι μήνες πριν. Ενός πατέρα που αγαπούσε, θαύμαζε και νοιαζόταν· συναισθήματα που ένιωθε πάντα, ακόμα και στις δύσκολες στιγμές. Κάτι που οι άλλοι δεν έκαναν.
Μέχρι να μετακομίσει στο πατρικό σπίτι της μητέρας της, οι επαφές που είχε η Ειρήνη με την γιαγιά και τον παππού της, ήταν οι τυπικές από το καθιερωμένο κυριακάτικο τραπέζι όπου πήγαιναν οικογενειακώς. Μια συνήθεια που ίσως και να ήταν βαρετή για την Ειρήνη, εάν γείτονές τους δεν ήταν οι γονείς του συνομήλικού της Αποστόλη και του μικρότερου αδερφού του, του Μάριου. Από τότε που θυμάται, πάντοτε μετά το οικογενειακό αυτό γεύμα, τα παιδιά έπαιζαν όλα μαζί και τα απογεύματα της Κυριακής γινόντουσαν διασκεδαστικά και ευχάριστα.
Σε αντίθεση με αυτές τις φωτεινές και ευτυχισμένες αναμνήσεις, το παρόν σε εκείνο το ίδιο σπίτι στο Περιστέρι, είναι σκοτεινό και δυσοίωνο. Τι κι αν το νέο της δωμάτιο είναι μεγαλύτερο από αυτό που είχε στους Αμπελόκηπους, έξι μήνες πριν, έξι μήνες πριν χάσει τον πατέρα της; Τότε που όλα φάνταζαν ευκολότερα και ασφαλή.
Είναι και αυτή η ανυπόφορη ζέστη που επιδεινώνει ακόμα περισσότερο το ήδη βαρύ κλίμα. Ξαπλωμένη η Ειρήνη στο παιδικό κρεβάτι της μαμάς της, της Αγγελικής, πάνω στο ίδιο ακριβώς στρώμα, προσπαθεί να αντέξει τις υψηλές θερμοκρασίες με τον αγορασμένο, μετά από παρακάλια, ανεμιστήρα. Ο Γιώργος ο παππούς, και η γιαγιά η Φωτεινή, άνθρωποι κάπως σφιχτοί στα χρήματα, μα ευτυχώς πιο δοτικοί στα συναισθήματα, προσπαθούν κι αυτοί να συνηθίσουν τις αλλαγές που έφερε στην ζωή τους ο χαμός του χρεοκοπημένου γαμπρού τους και η αναγκαστική συγκατοίκηση με την κόρη και την έφηβη εγγονή τους.
Και κάπως έτσι, φτάνει το βράδυ πριν ανοίξουν τα σχολεία και ξεκινήσει η καινούργια σχολική χρονιά. Πρώτη λυκείου φέτος και η φίλη μας δεν κοιμήθηκε καθόλου καλά. Ανάμεικτα συναισθήματα με κυρίαρχο το άγχος της νέας αρχής, αλλά και τον ενθουσιασμό να αντιπαλεύει τον τρόμο του αγνώστου την κατέκλυζαν. Το πρωί ο Αποστόλης την περιμένει να πάνε μαζί στο σχολείο και η γνώριμη παρουσία του είναι μια κάποια ανάσα. Κι όταν φτάνουν εκεί…
…
Μετά από λίγα βήματα, δυο συμμαθητές. Χαιρετούρες, αγκαλιές. Μια πρώτη σύνοψη του καλοκαιριού. Κατασκήνωση, ένα σπασμένο πόδι, μια Πάργα, μια Λέρος, ένα καινούριο κινητό, ό,τι πιο ενδιαφέρον θυμούνται από τα καλοκαιρινά τους μαντάτα, πασπαλισμένο πάντα από μια υπερβολή στην περιγραφή. Κοκορομαχίες -όχι πλέον στη θάλασσα αλλά στη στεριά ενός Λυκείου- για το ποιος πέρασε το καλύτερο καλοκαίρι.
…
Ο Αποστόλης δίπλα της να της παρουσιάζει από μακριά φίλους, “διάσημους” του σχολείου, καθηγητές, όλοι έχουν τώρα πια εικόνα που συνδέεται πια με ιστορίες και περιστατικά που της είχε αφηγηθεί.
Και ξαφνικά, γνωρίζει τον Σίμο. Το μεγαλύτερο χαμόγελο, ένα χαμόγελο που φωτίζει όλο το πρόσωπο, μια ωραία φωνή, ένα χέρι που η κίνησή του συνοδεύει ρυθμικά μια μουσική που δεν ακούγεται, μια σκέψη που έρχεται σε σύγκρουση με την δική της κοσμοθεωρία. Όταν δε, το κουδούνι χτυπά για σχόλασμα η διάθεσή της έχει ήδη αλλάξει! Οι σκέψεις της έχουν συγκεκριμένη πορεία και θέμα, το άγχος της έχει κάπως καταλαγιάσει αφού η Ειρήνη σχεδόν το αγνοεί, καθώς σκέφτεται άλλα. Όσο για την διαδρομή προς το σπίτι; Αυτή φαντάζει πιο σύντομη από ποτέ.
…
Με το που άκουσαν τα κλειδιά στην πόρτα, η φασαρία σταμάτησε. Πάλι θα συζητούσαν κάτι που δεν έπρεπε να ακούσει. Έτσι ήταν σ’ αυτό το σπίτι. Όλοι είχαν μυστικά από όλους. Κανείς δεν ήξερε την πλήρη αλήθεια. Ο καθένας ήξερε μονάχα ένα μέρος της.
…
Σήμερα ήταν μια όμορφη μέρα.
Ξάπλωσε στο κρεβάτι με τα ρούχα. Δεν την έβλεπε κανείς, για να της φωνάξει. Αναπαρήγαγε στο μυαλό της λέξη προς λέξη τον διάλογο που έκανε με τον Σίμο. Τα θυμόταν όλα αυτολεξεί.
…
Και κάπως έτσι, ξάνοιξαν λίγο τα σκοτάδια που πλάκωναν την ψυχή της Ειρήνης. Το πόσο, το για πόσο και το αν η πορτοκαλάδα θα έχει πάντα ξινή γεύση για την Ειρήνη είναι κάτι που θα ανακαλύψετε κατά την ανάγνωση του εφηβικού-μετεφηβικού-αριστουργήματος-μυθιστορήματος “Ξινή πορτοκαλάδα”, της Αλεξίας Κατσικογιάννη.
[grbk https://www.greekbooks.gr/xini-portokalada.html%5D
Κριτική και εντυπώσεις
Τι ξεχωριστό βιβλίο και τι ζόρικο θέμα! Μια αιφνίδια δυσάρεστη αλλαγή στην οικογενειακή οικονομική κατάσταση, η απώλεια ενός αγαπημένου γονέα στην ούτως ή άλλως δύσκολη ηλικία των 15 ετών, καθώς και μια μετακόμιση -με όλα όσα συνεπάγεται- που είναι απολύτως αναγκαία. Και πάνω σε όλα αυτά, η εφηβεία να ξεδιπλώνεται σε όλο της το μεγαλείο.
Το εξαιρετικό συγγραφικό φαινόμενο ονομάζεται Αλεξία Κατσικογιάννη. Εμπνεύστηκε και δημιούργησε ένα μοναδικό καινοτόμο ανάγνωσμα πλούσιο σε περιεχόμενο, αλληλεπιδραστικό, συναισθηματικά και ουσιαστικά ανεκτίμητο.
Οι χαρακτήρες της; Καλοδουλεμένοι μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια και τοποθετημένοι στην πλοκή εντέχνως και επισταμένως. Ποιον να ξεχωρίσεις; Την Ειρήνη, την κεντρική ηρωίδα, μια κοπέλα σύγχρονη με άποψη και σκέψη που αντιπροσωπεύει επάξια ένα κορίτσι της ηλικίας της; Την μητέρα της Αγγελική, που προσπαθεί με έναν ιδιόρρυθμο δικό της τρόπο, να ανταπεξέλθει στην δύσκολη τροπή που πήρε η ζωή τους; Τον παππού Γιώργο που είναι σφιχτός στη τσέπη αλλά όχι στη καρδιά; Τη γιαγιά Φωτεινή που επιβάλλεται σε όλους και θα γινόταν σπουδαία πολιτικός εάν δεν περνούσε την ζωή της ξεφλουδίζοντας πατάτες; Τον Αποστόλη που προσπαθεί να τιθασεύσει τα συναισθήματά του για την Ειρήνη και σιωπηλά μα όχι ανώδυνα αντέχει να την βλέπει να τον αγνοεί για κάποιον άλλο; Τον Σίμο, τη Μίνα, τον Πάνο, το Μάριος και τους άλλους εφήβους; Όλοι τους μαζί μας δίνουν μια πλήρη εικόνα αυτών που περνάνε οι έφηβοι και τις καταστάσεις που ζουν. Όλοι τους μοναδικοί και αντιπροσωπευτικοί τόσο του ηλικιακού φάσματος όσο και της κοινωνίας μας.
Η πλοκή ευφάνταστη και καλοδουλεμένη και τόσο μα τόσο ρεαλιστική. Ναι, είναι μυθιστόρημα μα θα μπορούσε εξίσου καλά να είναι και η ιστορία των κατοίκων της διπλανής μας πόρτας. Ίσως και να είναι δηλαδή… Διαβάζοντάς το σε παρασύρει, σε συγκλονίζει, σε τραντάζει. Ναι, σελίδα τη σελίδα, θαρρείς πως παρακολουθείς μια νεανική ταινία βασισμένη σε αληθινά και οδυνηρά ή μη γεγονότα! Μια ταινία που σε συγκλονίζει από την αρχή μέχρι το τέλος της!
Όσο για την γλώσσα; Δροσερή, ρέουσα, άρτια και διόλου επιτηδευμένη, άξια σεμιναρίου και θαυμασμού, δείχνει πως για να πλάσεις ένα βιβλίο-αριστούργημα δεν χρειάζεται να χρησιμοποιείς λέξεις βαρυσήμαντες και δυσνόητες. Διόλου! Στην “Ξινή πορτοκαλάδα” η απλότητα και η αμεσότητα κερδίζουν όλους τους επαίνους.
Το “Ξινή πορτοκαλάδα”, της Αλεξίας Κατσικογιάννη, είναι ένα βιβλίο που θα σας δημιουργήσει -κατά την ανάγνωσή του και όχι μόνο- διαφορετικά συναισθήματα και θα σας αφήσει με μια ξεχωριστή γεύση πικρής και ταυτόχρονα γλυκιάς πορτοκαλάδας!
Αν έχετε αφήσει πίσω την εφηβεία, θα σας την θυμίσει έντονα! Θα ανασύρει από το συρτάρι της μνήμης σας τη κλυδωνιζόμενη συμπεριφορά, τη μετάβαση από το γυμνάσιο στο λύκειο, τις αποφάσεις, τις θυσίες και όλα όσα κατέκλυζαν και την δική σας ύπαρξη όταν βρισκόσασταν στην ηλικία της κεντρικής ηρωίδας του μυθιστορήματος.
Αν πάλι είστε έφηβοι θα διαβάσετε ένα βιβλίο που έχει γραφτεί από κάποιον σχεδόν συνομήλικο σας. Από κάποιον σαν εσάς. Κάποιον που δεν μασά τα λόγια του, που σφάζει με το βαμβάκι, με τις σκέψεις του, που βρίσκει δρόμους και διεξόδους στηριζόμενος στα ελάχιστα. Θα σας βοηθήσει να συνειδητοποιήσετε, να κατανοήσετε, να συναισθανθείτε, να αντιληφθείτε πολλά από όσα συμβαίνουν στη ζωή σας, να τα δείτε πιθανότατα από μια πιο διευρυμένη οπτική γωνία και -γιατί όχι- και να αλλάξετε στάση απέναντι σε πράγματα που σας πληγώνουν, σας στενοχωρούν και σας κάνουν να νιώθετε άσχημα.
Σας προειδοποιώ! Το πρώτο μυθιστόρημα της Αλεξίας Κατσικογιάννη, δεν χαϊδεύει ούτε αυτιά, ούτε συναισθήματα, ούτε καταστάσεις. Όλα, με την εφηβική ορμή της ηρωίδας περνάνε από την κρησάρα και τοποθετούνται ανάλογα. Κανείς δεν εγγυάται πως η θέση που παίρνει το κάθε τι θα σας κάνει να νιώσετε βολικά ή άνετα. Η ικανότητα της να διατυπώνει τόσο άμεσα και ουσιαστικά αυτά που θέλει να πει, κάνει το μυθιστόρημά της ξεχωριστό, ρεαλιστικό, και ιδιαιτέρως εμπνευσμένο!
Η ανάγνωσή του με έκανε να νιώσω πολλά, αφήνοντάς μου την γεύση του θαυμασμού, του σεβασμού και της ελπίδας για το πρώτο βήμα αυτό της νεαρής συγγραφέως. “Ξινή πορτοκαλάδα”. Ένα βιβλίο δυναμίτης που θα λατρέψετε!
Οπισθόφυλλο:
Η Ειρήνη δε ζήλεψε ποτέ τ’ άστρα ούτε και μπήκε στον πειρασμό να τα μετρήσει. Της αρκεί η Γη, μια Γη στην οποία ο Αποστόλης φοβάται να πει όσα σκέφτεται κι εκείνη ψάχνει ένα κλειδί για το καινούριο της δωμάτιο. Σ’ αυτήν τη Γη, το Περιστέρι κι η Δράμα είναι γειτονιές της ίδιας πόλης και το σχολείο τελειώνει εκεί όπου σταματά το γέλιο του Σίμου. Τη μέρα που οι πορτοκαλάδες γλυκαίνουν, δυο παιδιά, στη στάση του λεωφορείου, αναρωτιούνται άμα θα βρέξει. Τα όνειρα είναι παράξενα, αλλά όχι πιο παράξενα από αυτούς που τα κάνουν.
Η Ξινή πορτοκαλάδα είναι ένα νεανικό μυθιστόρημα για εκείνους που σκέφτονται να ξεριζώσουν τον ήλιο.
[grbk https://www.greekbooks.gr/xini-portokalada.html%5D
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Ξινή πορτοκαλάδα
Συγγραφέας
Αλεξία Κατσικογιάννη
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις Καστανιώτη
Ημερομηνία έκδοσης
Οκτώβριος 2021
Αριθμός σελίδων
197
ISBN
978-960-03-6896-3
Συντάκτης άρθρου
Ολυμπία Κατσένη