Οι πιο απίστευτες ιστορίες είναι αναμφίβολα αυτές που σκαρώνει η ίδια η ζωή παρέα με την μοίρα. Σαν δυο ευφάνταστοι συγγραφείς σκαρώνουν απίστευτες περιπέτειες, στις οποίες οδηγούν – υποβάλουν τους ήρωες τους. Μερικές από αυτές τις περιπέτειες καλούνται κάποιοι σάρκινοι συνάδελφοι τους, να αποτυπώσουν στο χαρτί χαρίζοντας τους έτσι αφθαρσία στο πέρασμα του χρόνου. Μια από αυτές τις καταγραφές είναι και το «Το τραγούδι της ψυχής», του Γιώργου Λεονάρδου, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Λιβάνη το 1997.
Τον μίτο της ιστορίας που ξετυλίγει ο συγγραφέας σε αυτό το βιβλίο του, τον πιάνουμε στο Κορδελιό της Μικράς Ασίας (τέσσερις ώρες απόσταση με το σιδηρόδρομο από την Σμύρνη) την ημέρα που έχασε την ζωή του, σε εργατικό ατύχημα, ο πατέρας της Μαρίκας, ο Νικόλας…
…
Ο πατέρας της κειτόταν νεκρός στο διπλό σιδερένιο κρεβάτι, όπου τον είχαν εναποθέσει λίγες ώρες νωρίτερα οι συνάδελφοί του, μετά τη θανατηφόρα πτώση του από την κουπαστή του μεγάλου καϊκιού που καλαφάτιζαν στον ταρσανά. Λίγο πιο πέρα η μικρή αδερφούλα της, που είχε γεννηθεί μόλις πριν από λίγες μέρες, έκλαιγε στην καλαμωτή κούνια της κι έψαχνε με χέρια και με χείλη τη μητρική θηλή.
Το δωμάτιο μύριζε, εκτός από το ροκανίδι που κουβαλούσε πάντα πάνω στο σώμα του ο πατέρας, μια ανάμεικτη οσμή από ζωή και θανατίλα. Στη μια μεριά ο νεκρός πατέρας της και στην άλλη το νεογέννητο.
…
…εκείνη η μαύρη μέρα ήταν η ίδια που η Μαρίκα είχε πάρει με άριστα το απολυτήριο της από το σχολαρχείο, μαζί με την διαβεβαίωση από τον διευθυντή για μια υποτροφία που θα της επέτρεπε να σπουδάσει στην Γαλλία.
Να όμως που η μοίρα είχε γραμμένα άλλα στο τεφτέρι της. Η Μαρίκα, η μεγαλύτερη κόρη, παρόλο που ήταν μικρή, ανέλαβε τα ηνία της οικογένειας παίρνοντας την θέση του πατέρα της. Η φροντίδα, πλέον, των μικρότερων αδερφών της -του Φρίξου, του Μίλτου, της Κλωθώς-, της νεογέννητης Νικολέτας (έτσι θα τη βάφτιζαν, θέλοντας να τιμήσουν την μνήμη του πατέρα) αλλά και της μητέρας της, της Κατίνας, έπεσε στις δικές της πλάτες.
Η πρόσκληση του θείου Γιώργου από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, για μετεγκατάσταση εκεί της χήρας και των παιδιών έτυχε της άμεσης και απόλυτης αποδοχής της Μαρίκας. Η κατάσταση απαιτούσε γρήγορες και σοβαρές αποφάσεις. Ο μικρός ταρσανάς (ναυπηγείο) του Νικόλα πουλήθηκε, και ένα αυγουστιάτικο πρωινό τα εν ζωή μέλη της οικογένειας Παπαδοπούλου άφησαν πίσω τους το Κορδελιό για πάντα. Μαζί με το Κορδελιό άφησαν και την θεία Κακουλή, τον θείο Ζαχαρία και το γειτονόπουλο τον Θάνο, αλλά αυτούς θα τους ξανασυναντούσαν στο απώτερο μέλλον…
Προς το παρόν, αυτό που διαγραφόταν μπροστά τους ήταν το ταξίδι στην Αίγυπτο, η εγκατάσταση στην πόλη που έζησε και δημιούργησε ο Καβάφης, ο θείος Θωμάς, η Μαντάμ Μπερνάρ… και πολλά πολλά άλλα…
Το να διαβάζεις μία αληθινή ιστορία, είναι από μόνο του αρκούντως γοητευτικό. Όταν, μάλιστα, την έχει εμπλουτίσει ο συγγραφέας της με μπόλικες ηθογραφικές αναφορές του τόπου και χρόνου δράσης των πρωταγωνιστών της γίνεται εκτός από γοητευτική, και εξαιρετικά απολαυστική.
Αυτό ακριβώς είναι το «Το τραγούδι της ψυχής», του Γιώργου Λεονάρδου. Ένα παράθυρο στην Αλεξάνδρεια μερικά χρόνια πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο αλλά και κατά την διάρκεια του. Ένα ανάγνωσμα που θα σας συντροφεύσει ευχάριστα τις ώρες που θα περάσετε διαβάζοντας το και θα σας αφήσει με ένα χαμόγελο στα χείλη… και διάφορες σκέψεις μερικά εκατοστά πιο πάνω… Καλή ανάγνωση!
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Όλα ξεκινούν στη Σμύρνη, λίγο πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, όταν η πρωταγωνίστρια του βιβλίου, κοπελίτσα ακόμη, αρπάζει τα ηνία της ζωής, της δικής της αλλά και της οικογένειάς της, για να τα βγάλει πέρα τελικά, σαν αληθινός άντρας, πατέρας και αδερφός όλων.
Από τη Σμύρνη, το μυθιστόρημα εξελίσσεται στην Αλεξάνδρεια του Καβάφη, την Αλεξάνδρεια στην οποία έζησε και μεγαλούργησε ένα σημαντικό κομμάτι του ελληνισμού. Ολοκληρώνεται στο σήμερα, κάπου σε μια παραλία της νότιας Κρήτης, “απέναντι” από την Αλεξάνδρεια.
“Οι ψυχές”, γράφει ο συγγραφέας, “ζητούσαν επίμονα να επιστρέψουν στη γη και να περιπλανηθούν ανάμεσά μας έστω και για λίγο”. Να ξαναντυθούν τη γήινη εικόνα τους, έστω και μέσα από τις αράδες ενός βιβλίου. Αυτό το βιβλίο κρατάτε στα χέρια σας Το Τραγούδι της Ψυχής.
Πρόκειται για μια ιστορία πέρα για πέρα αληθινή.