Εκδόσεις Οσελότος, 2019
Σελ. 141
Κάπου ο Εμπειρίκος λέει ότι: «Υπάρχει η γέννηση και ο θάνατος και στη μέση η Τέχνη. Μόνο με την Τέχνη μπορούμε να αντιμετωπίσουμε την σκληρή πραγματικότητα». Η λογοτεχνία και η Τέχνη γενικά προτιμά τους αρνητικούς ήρωες από εκείνους που ζουν μέσα σε μια μονότονη καθημερινότητα…
«Το θρόισμα των πεύκων» είναι ένα μάθημα ζωής, είναι μια αληθινή ιστορία ζωής και όχι θανάτου.
Ο γιατρός και πατέρας Νίκος Μπιλανάκης καταθέτει την προσωπική του μαρτυρία, για μια δραματική συμφορά. Θέλει πολύ δύναμη ψυχής για να εξιστορήσει αυτά που θέλει να πει. Για να λάβουμε μέτρα πρόληψης και να μάθουμε, όλοι εμείς οι εφησυχασμένοι.
Πρόκειται για ένα κορίτσι, που ξεκίνησε μια τρελή κούρσα θανάτου και το κυριότερο, αυτός ο ίδιος ο συγγραφέας, σαν πατέρας και ταυτόχρονα ψυχίατρος, δεν μπορούσε να αποτρέψει, και αυτό τον αποσυντόνιζε, τον απορύθμιζε, τον γέμιζε ντροπή, αγανάκτηση και θυμό. Ένιωθε άδειος, ανίσχυρος, ηττημένος. Μια κόρη που ζωντανή ακόμα είχε χάσει.
Αναπολεί ο Νίκος Μπιλανάκης ό,τι έχει ζήσει μέσα στην οικογένειά του τα τελευταία χρόνια. Η φαντασία και η λογοτεχνία δεν μετράει, σημασία έχει η ενδοσκόπηση. Έπρεπε να εντοπίσει εκείνο εκεί μέσα του. Να το προσεγγίσει από άλλη γωνία. Να ξαναζήσει κάθε στιγμή από το συμβάν, που έχει διατηρηθεί στη μνήμη του. Ανακάλυψε εκείνη την αναπαλλοτρίωτη επικράτεια εντός του, για την οποία δεν ισχύουν βίζες, ούτε διαβατήρια. Εκεί όπου κυριαρχεί η ηρεμία της ατομικής συνείδησης. Το σημαντικό είναι να κοιτάζεις μέσα σου. Τότε έρχονται όλα μόνα τους. Όπως στον κινηματογράφο.
Χωρίς συνεχή ανασκόπηση του δρόμου που είχε διανύσει, η ζωή του δεν θα είχε νόημα. Να μην φαντασιοκοπεί, μόνο να προσπαθεί να θυμηθεί. Η ζωή είναι θείο δώρο που δόθηκε για προσωρινή χρήση. Γι΄ αυτό και το παρελθόν έπρεπε να ανανεώνεται, για να παραμείνει ζωντανό…
Στον αγώνα ταχύτητας για ανέσεις και απολαύσεις, ο κόσμος εκφυλίστηκε από την αφθονία. Εξαφανίστηκε το παρελθόν. Κανείς πια δεν θυμάται. Η ταχύτητα κατήργησε τη μνήμη. Η επιθυμία έγινε αδυναμία. Η ανάμνηση ήττα. Είναι ντροπή να έχεις ανεκπλήρωτες επιθυμίες. Η επικοινωνία με το παρελθόν είναι η διαρκής επεξεργασία του, η αναβίωση και το παρόν του όμως, στο βαθμό που το «διαβάζουμε» μεσ’ απ’ τα ίχνη που αφήνει, και τα ίχνη αυτά επηρεάζονται από τις περιστάσεις, από το υλικό στο οποίο έχουν αποτυπωθεί, εύθραυστο ή πιο ανθεκτικό, και από διάφορα γεγονότα της εποχής, το παρελθόν αυτό είναι χαοτικό, περιστασιακό, αποσπασματικό, τραυματικό…
Όταν συμπιέζεται η συνείδηση εξανεμίζονται οι αποστάσεις, η ύπαρξη στριμώχνεται σ’ ένα σημείο, ζωντανοί και νεκροί αιωρούνται στην απεραντοσύνη του παρόντος. Έρχεται η ώρα που σ΄ ένα μικρό κομμάτι απεικονίζεται όλος ο δρόμος που διανύσαμε, κι όσος κι αν είναι ακόμα ο δρόμος που απομένει, εκείνο που ζήσαμε έχει συντελεστεί, η ιστορία έχει τελειώσει. Τίποτα πια δεν μπορεί να αλλάξει επί της ουσίας. Οι διαδρομές είναι χαραγμένες εκ των προτέρων. Δεν θα μπορούσε να είχε γίνει αλλιώς…
Όχι μόνο με το αυτί, αλλά και με το μάτι του ο Νίκος Μπιλανάκης, έπιανε τα κόμματα και τα ερωτηματικά τους, τις παρενθέσεις και τις υποσημειώσεις τους, τη μυστική σύνταξη στην οποία έκρυβε την ανεκπλήρωτη ζωή της κόρης του. Εκπλήρωσαν σαν γονείς, αυτός και η σύζυγός του, τις βιολογικές απαιτήσεις κι έμειναν φυλακισμένοι μέσα σε ιστορίες, που δεν ξεστόμισαν, ανίκανοι να δημιουργήσουν μια πιο ουσιαστική και ουσιώδη σχέση με το παιδί τους.
Την εικόνα την αποθήκευσε ο συγγραφέας σε ασπρόμαυρη τεχνική. Ήταν κάτι περισσότερο από λέξεις, βλέμματα και κινήσεις που εγγράφηκαν στη συνείδησή του. Η εικόνα εκείνη του παιδιού του, ζωντάνευε μέσα σε βαθιά σιγή…
Κάθε οικογένεια έχει τα μυστικά της. Στην οικογένεια του Οδυσσέα και της Ήρας υπήρχε ένα φοβερό οικογενειακό μυστικό. Τα δυο παιδιά τους ήταν η Έλλη και ο Φροίξος. Η Έλλη κουβαλούσε μέσα της το αντίδοτο για την απουσία του ανδρικού προτύπου. Η ασυμμετρία αυτή ανέπτυξε ένστικτα. Εκεί όπου έπρεπε να είναι δυνατή η Έλλη, ήταν αδύνατη. Δεν παραδινόταν στην απελπισία, η αδυναμία ήταν ο προθάλαμος του κακού. Και το κακό είναι για κάτι καλό. Κάθε φορά που σου κλείνει μια πόρτα, ανοίγει ένα παράθυρο. Η Έλλη έγινε επιφυλακτική, μοναχική, παράξενη.
Η ζωή, πίστευε η Έλλη, ήταν μια μεγάλη πλάνη. Πόσο πράγματα συμβαίνουν απλώς και μόνο από απελπισία ή από φόβο. Σημασία έχει μόνο να μην το βάζεις ποτέ κάτω. Δεν το έβαζε κάτω. Αλλά, επίμονα, έκανε του κεφαλιού της. Οι προσκολλήσεις και οι εμμονές προανήγγειλαν σεισμικές δονήσεις της συνείδησής της.
Με τι ξαλάφρωνε; Ποιανών τις ζωές ζούσε;
Τη νύχτα κρυφά απολάμβανε το ποτό, το χόρτο, το χασίς, την κοκαΐνη και την ηρωίνη. Οι νέοι οδηγούνται στα ναρκωτικά μόνο και μόνο για να αντέξουν τη ζωή τους, όχι γιατί θέλουν να πεθάνουν, αλλά γιατί επιθυμούν να ζήσουν…
Μια ζωή σπαταλημένη; Άλλωστε, και η σπαταλημένη ζωή είναι ζωή. Δεν υπάρχει προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα. Η ζωή είναι υπερβολικά ευρεία έννοια.
Σπαταλημένη νιότη; Ε, αυτό ήταν αυτονόητο. Όμως τα αίτια είναι πολύ βαθύτερα, φτάνουν μέχρι την παιδική και εφηβική ηλικία. Κάποιος της αφαίρεσε της Έλλης το δικαίωμα να ασχοληθεί με τις σκέψεις της. Την απομάκρυνε από τον ίδιο της τον εαυτό. Εξού και η φυγή σε παράλληλες, επινοημένες ζωές. Αρνήθηκε να ζήσει τη δική της ζωή. Ήταν υπό την επιρροή της αυστηρής μητρικής διαπαιδαγώγησης.
Τα συναισθήματά της δεν έπρεπε να κρύβονται. Να μην φοβάται την ελευθερία, αν είναι αυτή που είναι. Το κακό δεν ήταν λάθος αλλά μια επιλογή όπως κάθε άλλη, μία προτίμηση. Το καλό νικούσε μόνο στα παραμύθια…
Η δουλική οικογενειακή πειθαρχία που παραμόρφωνε τη ζωή της Έλλης, η προφύλαξη από τους γονείς, η μάνα της που ήταν ο καθρέφτης της, η Έλλη που έπαιζε τον ρόλο αλεξικέραυνου και απωθούσε την αρνητική ενέργεια του οικογενειακού περιβάλλοντος, παντού γύρω της αισθανόταν την αόρατη παρουσία των άλλων, μεγάλωσε και διαπαιδαγωγήθηκε σε μητριαρχικό καθεστώς, η «άρρωστη» σχέση με τη μητέρα της, οι δυσλειτουργικές σχέσεις μεταξύ γονέων και παιδιών, η οικογενειακή τύφλωση, το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης, οι παππουδογιαγιάδες, κάτω από τη μάσκα της ευδιαθεσίας κρυβόταν η μοναξιά της Έλλης, με στενοχώρια και φόβο ποτιζόταν η παιδική της ψυχή, το αίσθημα του ανήκειν, η υπαρξιακή μοναξιά, ο τρόμος της απόλυτης μοναξιάς, η αδυναμία ουσιαστικής συνάντησης με τον Άλλον, τα αρνητικά συναισθήματα της Έλλης, η αντικοινωνική και επιθετική συμπεριφορά, τα άστατα ωράρια ύπνου, οι αυτοτραυματισμοί, η απομόνωση, τα εκρηκτικά ξεσπάσματα, η αδιέξοδη αναζήτηση, η οδός διαφυγής, η έλξη του απαγορευμένου, η πίεση της παρέας, η περιέργεια, η προσωπική κρίση, η κρίση της οικογένειας, η αδυναμία να προσχωρήσει το παιδί τη ζωή του, η ελλειμματική προσωπικότητα, η Έλλη -ο πεπτωκώς άγγελος, το σακατεμένο παιδί, τα πολλά πρόσωπα της εξάρτησης, τα οπιοειδή, η τοξικοεξάρτηση, η τοξικομανία, η απελπισμένη αναζήτηση της δόσης, η ανάγκη για τη δόση, ο εθισμός, τα στερητικά σύνδρομα, το άγχος, η ψυχική πίεση, ο φόβος, η ναλοξόνη, το overdose, το ΚΕΘΕΑ, η Ναρκιστική Διαταραχή Προσωπικότητας, ο έρωτας και η επιθυμία, ο γάμος, η επιλογή συντρόφου, η δημιουργία οικογένειας, το διαζύγιο, η ταύτιση, το οιδιπόδειο τρίγωνο, η απώλεια, ο θάνατος, τα στάδια του πένθους και της απώλειας, είναι μερικά από τα βασικά ζητήματα που αναλύονται σε αυτό το συγκλονιστικό βιβλίο.
Βρισκόμαστε στον κόσμο για να κατανοήσουμε και το καλό και το κακό. Όλους εκείνους τους αδιανόητους θανάτους, για τους οποίους δεν υπάρχουν ένοχοι, μόνο βουβοί εκτελεστές. Τη συμφιλίωση με τη μοίρα. Και το ατέλειωτο νερό, που πάνω του καμιά φορά μπορείς να περπατήσεις ή όταν υπάρχει ησυχία να ακούσεις το θρόισμα της βραδιάς και το θρόισμα των πεύκων…
Οι συνειδησιακοί άγγελοι και δαίμονες είναι προσωπική υπόθεση καθενός, αργά τη νύχτα. Οι νεκροί, μέσα στο πεπερασμένο της ύπαρξής τους, μας είναι πιο οικείοι και πιο ζωντανοί. Όταν οι ζωντανοί δεν μας βοηθάνε,πρέπει να το κάνουν οι νεκροί!!!
Διαβάστε το. Πρόκειται για ένα συγκινητικό, συγκλονιστικό και διαφωτιστικό αφήγημα.
Ο Νίκος Μπιλανάκης είναι γιατρός-ψυχίατρος, εκπαιδευμένος στην ψυχαναλυτική θεραπεία. Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, δίδαξε σε ΑΕΙ και παραμένει Συντονιστής Διευθυντής στο ΕΣΥ. Εργάζεται ως ψυχίατρος στο Νοσοκομείο Άρτας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με θέματα κοινωνικής ψυχιατρικής, διοίκησης υπηρεσιών υγείας, ανθρώπινων δικαιωμάτων και ηθικής. Άλλα βιβλία του είναι: «Ψυχιατρική Περίθαλψη και Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Ελλάδα», Εκδ. Οδυσσέας, 2004, «Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας», Εκδ. Αρχιπέλαγος, 2006, «Ακούσια Νοσηλεία Ψυχικά Ασθενών», Εκδ. ΒΗΤΑ, 2011.