Εκδόσεις Λιβάνης, 2020
Σελ. 493
Η εμφάνιση της νόσου στα λογοτεχνικά έργα είναι σπάνια. Η χολέρα που ήταν συνήθως τόσο συνήθης, πιο επιθετική και πιο ολέθρια από την φυματίωση (φθίση) σπάνια εμφανίζεται στην λογοτεχνία. Η χολέρα είχε κακή φήμη. Είναι άσχημη, αποτρόπαιη. Επίσης τα αφροδίσια νοσήματα (σύφιλη και γονόρροια) σπάνια εμφανίζονται στα λογοτεχνικά έργα του δέκατου αιώνα. Η βουβωνική πανώλη (πανούκλα) εμφανίζεται σε δύο έργα γραμμένα με μόλις εικοσιπέντε αιώνες διαφορά. Στον «Οιδίποδα Τύραννο», ο Σοφοκλής βάζει τη Θήβα να πλήττεται από την πανούκλα. Επίσης η πανούκλα που ερημώνει πόλεις ολόκληρες σε μικρό χρονικό διάστημα, εμφανίζεται στο μυθιστόρημα «Πανούκλα» του Αλμπέρτ Καμί.
Σε όλο τον δέκατο ένατο και στις αρχές του εικοστού αιώνα, η φυματίωση συνόδευε τον καρκίνο στην πρωτοκαθεδρία της λογοτεχνικής φαντασίας ως προς τις αρρώστιες. Η φυματίωση συνιστά μια εκλεκτή λογοτεχνική αρρώστια, γιατί είναι φωτογενής. Δηλαδή η επιδερμίδα του ασθενούς γίνεται σχεδόν διάφανη, οι κόγχες των ματιών γίνονται μαύρες, κι έτσι ο πάσχων παίρνει την μορφή μάρτυρα στους μεσαιωνικούς πίνακες ζωγραφικής. Η φυματίωση είχε μυστηριώδη καταγωγή. Οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι η καθημερινή επαφή με μολυσμένα σταγονίδια, φλέματα, αίματα, θα μεταδιδόταν η αρρώστια τόσο εύκολα.
Και το AIDS; Κάθε χρονική περίοδος έχει τη δική της ξεχωριστή αρρώστια. Οι Ρομαντικοί και οι Βικτωριανοί είχαν τη φυματίωση, εμείς από το 1983 έως σήμερα έχουμε το AIDS. Το AIDS ήταν η μάστιγα στην γκέι και λεσβιακή κοινότητα και στους καλλιτεχνικούς κύκλους. Για ένα διάστημα, στα μισά του εικοστού αιώνα, φαινόταν ότι η πολιομυελίτιδα θα ήταν η αρρώστια του αιώνα.
Όμως ένα βιβλίο που γράφτηκε το 2019 «Το τέλος του Οκτώβρη» του Λόρενς Ράιτ ήταν προφητικό. Αναφέρεται στο θάνατο πολλών ανθρώπων από οξύ αιμορραγικό πυρετό. Μια άγνωστη αρρώστια. Σαράντα επτά θάνατοι ανακοινώθηκαν τον Μάρτιο του 2019 στον Καταυλισμό Νούμερο Δύο στο Κονγκόλι της Δυτικής Ιάβας. Εκατομμύρια εξαθλιωμένοι πρόσφυγες στοιβαγμένοι σε βιαστικά στημένους καταυλισμούς και περιφραγμένοι σαν φυλακισμένοι, με ανεπαρκείς μερίδες φαγητού και νερού και λιγοστές ιατρικές εγκαταστάσεις. Καμία έκπληξη που ξεκινούσε επιδημία από τέτοιο μέρος. Υψηλός πυρετός, αιματηρές εκκρίσεις, ταχεία μετάδοση, ακραία θνησιμότητα και το πιο χαρακτηριστικό, οι θάνατοι αυξάνονταν κατακόρυφα στην πιο εύρωστη, ηλιακή ομάδα. Οξύς αιμορραγικός πυρετός. Πιθανότατα ιογενής.
Ιανουάριος 2020 η Κίνα ανακοινώνει ότι στην περιοχή του Γιουχάν εμφανίστηκε μια άγνωστη ασθένεια, η οποία ονομάστηκε από τον ΠΟΥ, κορωνοϊός SARS-COV-2, που ευθύνεται για τη νόσο Covid-19. Ο ιός αυτός μεταλλάχτηκε, απέκτησε σχετικά πρόσφατα την ικανότητα να μολύνει, δηλαδή να εισβάλλει και να αναπαράγεται στα ανθρώπινα κύτταρα, ενώ, αρχικά, μπορούσε να μολύνει μόνο ένα είδος νυχτερίδων που ζουν στην Κίνα. Η πανδημία θερίζει παγκοσμίως, έχοντας σκοτώσει τουλάχιστον 650.000 ανθρώπους και έχοντας μολύνει σε ολόκληρο τον κόσμο 14 εκατομμύρια ανθρώπους. Οι ερευνητές μελετούν πολλά εμβόλια και θεραπείες για τον κορωνοϊό, κανένα όμως δεν έχει δοκιμαστεί πλήρως για την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητά του. Στην πραγματικότητα, ακόμη κι αν αποκτήσουμε ένα εμβόλιο, η ανθρωπότητα θα εξακολουθεί να ζει με τον ιό, για πάρα πολλά χρόνια, για τις επόμενες δεκαετίες. Τα συμπτώματά του είναι υψηλός πυρετός, διάρροια, αναπνευστική ανεπάρκεια, χάνεται η οσμή και η γεύση και τελικά ο θάνατος.
Ορισμένες από τις μεγαλύτερες απειλές που έχουμε αντιμετωπίσει τις τελευταίες δεκαετίες, προέρχονται από την γρίπη των χοίρων, των πτηνών, των νυχτερίδων, την νόσο των τρελών αγελάδων. Η αύξηση των επιδημιών και πανδημιών οφείλεται από την εκθετική αύξηση του πληθυσμού, τον συνωστισμό σε μεγάλα αστικά κέντρα, τα ταξίδια από άκρη σε άκρη του πλανήτη, η ολοένα αλληλεπίδραση με τα ζώα, κυρίως για εξασφάλιση τροφής, η αλόγιστη εκμετάλλευση των άγριων ζώντων ζώων και η συστηματική υποβάθμιση του φυσικού μας περιβάλλοντος, από τους ανθρώπους.
Στο βιβλίο «Το τέλος του Οκτώβρη» ο επιδημιολόγος Χένρι Πάρσονς μεταβαίνει στο Κονγκόλι για να ερευνήσει για λογαριασμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, αλλά αυτό που ανακαλύπτει θα έχει σύντομα συγκλονιστικό αντίκτυπο σε όλη την υφήλιο: ένας μολυσμένος απ’ τον ιό της γρίπης άντρας, ο Ινδονήσιος Μπαμπάνγκ Ίντρις, είναι καθ’ οδόν για το χατζ, το ετήσιο προσκύνημα τριών εκατομμυρίων πιστών στη Μέκκα. Μολύνοντας ο άνθρωπος αυτός πολλούς από τους προσκυνητές, όταν θα τελειώσει το προσκύνημα στη Μέκκα, τρία εκατομμύρια άνθρωποι, οι περισσότεροι μολυσμένοι από τον φονικό ιό, θα τον μεταδώσουν σε όλο τον κόσμο. Θα κουβαλήσουν αυτή την ασθένεια μαζί. Θα μολυνθεί όλος ο κόσμος. Μια φονική βόμβα τριών εκατομμυρίων ανθρώπων. Μια ακαριαία πανδημία της πιο φονικής γρίπης που έχει δει η ανθρωπότητα. Οι επιστήμονες κατάφεραν να περιορίσουν τον ιό στην Ινδονησία. Η Μέκκα όμως διαφέρει. Σίγουρα πολλοί προσκυνητές έχουν μολυνθεί και θα μεταφέρουν την ασθένεια στις πατρίδες τους. Κανείς δεν θα μπορέσει να σταματήσει την προέλευσή της.
Πώς θα μπορέσουν να εμποδίσουν όλους αυτούς τους ανθρώπους να μην φύγουν από τη Μέκκα; Αν παραμείνουν σε καραντίνα ένα μήνα οι προσκυνητές, περίπου ένα εκατομμύριο θα πεθάνουν, αν όμως διαδοθεί σε όλο τον κόσμο η ασθένεια, από τους προσκυνητές, τότε οι θάνατοι θα είναι εκατομμύρια, μπορεί και δισεκατομμύρια. Δεν έχουν φάρμακο να μετριάσουν τα συμπτώματα δεν έχουν εμβόλιο για να σταματήσουν την προέλευσή της. Χρειάζεται χρόνος για να τα αποκτήσουν.
Οι ήδη εύθραυστες διεθνείς σχέσεις αρχίζουν να καταρρέουν ενώπιον της πανδημίας. Ο λοιμός εξαπλώνεται σε όλη την επικράτεια των Ηνωμένων Πολιτειών, καταστρέφοντας επιστημονικούς, θρησκευτικούς, κυβερνητικούς θεσμούς και αποδεκατίζοντας τον πληθυσμό.
Τελικά μήπως τον ιό της γρίπης τον κατασκεύασαν οι Ρώσοι, που κατασκευάζανε πάντα «γενετικά» όπλα και τον μετέδωσαν σε όλο τον κόσμο, όπως κατηγορεί σήμερα ο Πρόεδρος Τραμπ την Κίνα, ότι ο ιός μπορεί να είναι τεχνικός, από κινέζικα εργαστήρια; Θα μπορέσουν οι επιστήμονες να βρουν το φάρμακο και το εμβόλιο για τον φονικό ιό; Τι συμβαίνει στον Αρκτικό Κύκλο στην ατόλη που λέγεται Νησί της Οκτωβριανής Επανάστασης; Θα σταματήσουν οι επιστήμονες και λοιμοξιολόγοι την επόμενη πανδημία;
Το καμπανάκι που ήχησε με την Covid-19 είναι εξαιρετικά δυνατό. Θα το ακούσουμε;
Ένα καθηλωτικό, ιατρικό, κοινωνικό θρίλερ βουτηγμένο σε μελαγχολικές έως μαύρες αποχρώσεις, σε μια εφιαλτική ατμόσφαιρα, που αποπνέει αγωνία, μυστήριο και αβάσταχτο πόνο, από τον βραβευμένο με Pulitzer συγγραφέα Λόρενς Ράιτ.
Διαβάστε το.
Ο Λόρενς Ράιτ είναι συντάκτης του περιοδικού The New Yorker και συγγραφέας δέκα μη λογοτεχνικών βιβλίων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα In the New World, Remembering Satan, The Looming Tower, Going Clear, Thirteen Daysin September, The Terror Years και God Save Texas, καθώς και το πρόσφατο μυθιστόρημά του God’s Favorite. Τα βιβλία του έχουν τιμηθεί με πολλά βραβεία, όπως το Pulitzer για το The Looming Tower. Έχει γράψει επίσης θεατρικά έργα και σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση και παίζει κίμπορντ σε μπλουζ συγκρότημα στο Όστιν. Μένει με τη σύζυγό του στο Όστιν του Τέξας.
Τραχανάς Κώστας