Γεννήθηκε το 1932, σε ηλικία 43 ετών (το 1975) ανέλαβε την έδρα του καθηγητή Σημειωτικής στο πανεπιστήμιο της Μπολόνια, ενώ πέντε χρόνια αργότερα (το 1980) έγινε παγκοσμίως γνωστός με το μυθιστόρημα του «Το όνομα του Ρόδου», το οποίο σημειωτέων εμπνεύστηκε στην Πάτμο! Όντας αναμφίβολα ένας από τους σημαντικότερους φιλόσοφους-συγγραφείς της εποχής μας, κάθε τι που χαράσσει η πένα του πάνω στο χαρτί -είτε αυτό είναι βιβλίο, είτε απλά κάποιο άρθρο- διαβάζεται από εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Ο λόγος φυσικά, για τον Ουμπέρτο Έκο. Ο Ιταλός καθηγητής που σε ηλικία 78 ετών (μόλις πριν δύο χρόνια, το 2010) έδωσε στους αναγνώστες του άλλο ένα μυθιστόρημα. Το «Το κοιμητήριο της Πράγας» που στην χώρα μας κυκλοφόρησε τον Απρίλη του 2011 από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση της Έφης Καλλιφατίδη.
Κεντρικός ήρωας, αφηγητής και υποτιθέμενος συγγραφέας των όσων περιλαμβάνονται στις 565 σελίδες του βιβλίου, είναι ένας πολύ μυστηριώδης τύπος. Ο Σιμόνε Σιμονίνι. Μια γκροτέσκα φιγούρα, που κινείται στην Ιταλία και την Γαλλία του 19ου αιώνα, παίζοντας άλλοτε μικρότερο και άλλοτε μεγαλύτερο ρόλο σε σημαντικά γεγονότα της εποχής. Παλαιοπώλης; Συμβολαιογράφος; Πλαστογράφος; Απόστρατος αξιωματικός; Αββάς; Συνεργάτης μυστικών υπηρεσιών; Ιταλός; Γάλλος; Κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Το σίγουρο είναι πάντως ότι ο Σιμονίνι είναι ένας άνθρωπος που κινείται στις σκιές, χωρίς αρχές, χωρίς ιδεολογία και οπωσδήποτε χωρίς φραγμούς!
Σε ηλικία 67 ετών, ο ήρωας μας, αποφασίζει να συγγράψει ένα ιδιότυπο ημερολόγιο με όσα θυμάται από εκείνα που έζησε. Ξεκινά το εγχείρημα του με ένα απολαυστικότατο σχολιασμό -που στηρίζεται σε ίδια πείρα- των Γερμανών, των Γάλλων, των Ιταλών, των Εβραίων, των Ιησουιτών, των Παπάδων και των Μασόνων, “στολίζοντας” κανονικά κάθε κατηγορία ξεχωριστά! Θα τον λατρέψετε! Κατόπιν πιάνει, όπως είναι φυσιολογικό, το νήμα της αφήγησης από τα μικράτα του, από τα παιδικά χρόνια στο Τορίνο της Ιταλίας και φτάνει μέχρι το παρόν του… στο Παρίσι του 1897.
Μέσα από την προσωπική ιστορία αυτού του φανταστικού προσώπου ο Ουμπέρτο Έκο μας γνωστοποιεί πτυχές της ευρωπαϊκής ιστορίας εκείνης της εποχής. Πτυχές που δεν είναι και τόσο γνωστές, τουλάχιστον στο ευρύ κοινό. Μοναδικό φανταστικό πρόσωπο, όπως μας φανερώνει ο ίδιος ο συγγραφέας…
…
Ο μόνος φανταστικός ήρωας αυτής της ιστορίας είναι ο πρωταγωνιστής Σιμόνε Σιμονίνι -αν και δεν είναι επινοημένος ο παππούς του, ο λοχαγός Σιμονίνι, παρόλο που η ιστορία τον γνωρίζει μόνο ως συντάκτη μιας επιστολής στον αβά Μπαρουέλ.
Όλοι οι υπόλοιποι ήρωες (εκτός από μερικές δευτερεύουσες μορφές του περιγύρου, όπως ο συμβολαιογράφος Ρεμπαουντένγκο ή ο Νινούτσο) υπήρξαν πραγματικά και έκαναν και είπαν τα πράγματα που κάνουν και λένε σ’ αυτό το μυθιστόρημα.
…
Το γνωστικό υπόβαθρο άλλωστε του συγγραφέα είναι παροιμιώδες και γίνεται φανερό σε κάθε παράγραφο του βιβλίου «Το κοιμητήριο της Πράγας». Ο άνθρωπος είναι κινητή βιβλιοθήκη!!!
Αλλά δεν έχει μόνο τις απαραίτητες γνώσεις… έχει τον τρόπο, το ταλέντο, να μετατρέπει στείρες πληροφορίες σε υπέροχα μυθιστορήματα. Και σε αυτό το βιβλίο του, συναντάμε τον γνωστό εγκεφαλικό τρόπο γραφής του Έκο. Ένα συνεχές παιχνίδι λέξεων, εκφράσεων και νοημάτων. Μια πλοκή που μοιάζει με κουβάρι κλωστής στα πόδια παιχνιδιάρας γάτας, αλλά που στο τέλος καταλήγει να γίνει στημόνι και υφάδι σε ένα εξαίσιο σχέδιο.
Το «Το κοιμητήριο της Πράγας» έχει όμως και σημαντικές διαφορές από το λατρεμένο μου «Όνομα του Ρόδου». Η ατμόσφαιρα είναι λιγότερο επιβλητική, ενώ σε κάποια σημεία η ανάγνωση “κόλλαγε” εξαιτίας ίσως της αγωνίας του συγγραφέα να περάσει στον αναγνώστη όλες της πληροφορίες που έχει για κάποιο γεγονός. Υπήρχαν βέβαια -δεν ήταν λίγα- και τα σημεία που αναφωνούσες… τι γράφει ο άνθρωπος… με μεγάλο θαυμασμό!
Κατά την γνώμη μου το τελευταίο αυτό μυθιστόρημα του μεγάλου Ουμπέρτο Έκο είναι μεν υποδεέστερο του πρώτου του, αλλά δεν παύει να είναι ένα πολύ καλό μυθιστόρημα, που ειδικά οι λάτρεις της ιστορίας θα το λατρέψουν! Αν ανήκετε σε αυτή την κατηγορία βιβλιοφάγων σπεύσατε! Ο Ιταλός συγγραφέας αναμφισβήτητα είναι ο καλύτερος ξεναγός που μπορεί κανείς να βρει για ένα περίπατο στο παρελθόν… στο γνωστό αλλά και στο άγνωστο! Καλή ανάγνωση! 🙂
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Στη διάρκεια του 19ου αιώνα, ανάµεσα στο Τορίνο, το Παλέρµο και το Παρίσι, συναντάµε µια υστερική σατανίστρια, έναν αβά που πεθαίνει δύο φορές, µερικά πτώµατα µέσα σ’ έναν υπόνοµο του Παρισιού, έναν Γαριβαλδίνο που ονοµάζεται Ιππόλυτος Νιέβο και χάθηκε στη θάλασσα κοντά στο Στρόµπολι, το ψεύτικο bordereau του Ντρέιφους για τη γερµανική πρεσβεία, τη σταδιακή µεγέθυνση του πλαστογραφήµατος που έγινε γνωστό ως Τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, το οποίο θα εµπνεύσει στον Χίτλερ τα στρατόπεδα εξόντωσης, Ιησουίτες που δολοπλοκούν εναντίον των Μασόνων, Μασόνους, Καρµπονάρους και Ματσινιανούς που στραγγαλίζουν τους παπάδες µε τα έντερά τους, έναν Γαριβάλδη αρθριτικό και στραβοκάνη, τα σχέδια των Μυστικών Υπηρεσιών του Πιεµόντε, της Γαλλίας, της Πρωσίας και της Ρωσίας, τις σφαγές στο Παρίσι της Κοµούνας, όπου ο κόσµος τρώει τα ποντίκια, αηδιαστικά και ρυπαρά στέκια εγκληµατιών οι οποίοι, ανάµεσα στους ατµούς απ’ το αψέντι, καταστρώνουν εκρήξεις κι εξεγέρσεις στις πλατείες, ψεύτικες γενειάδες, ψεύτικους συµβολαιογράφους, ψεύτικες διαθήκες, διαβολικές αδελφότητες και µαύρες λειτουργίες.
Σχεδόν τριάντα χρόνια µετά Το όνοµα του ρόδου, το οποίο καθιέρωσε τον Ουµπέρτο Έκο ως έναν από τους σηµαντικότερους λογοτέχνες του εικοστού αιώνα, το πολυαναµενόµενο Κοιµητήριο της Πράγας αποδεικνύει ότι το ταλέντο του ιδιοφυούς Ιταλού διανοούµενου παραµένει αστείρευτο.