Εκδόσεις Εστία, 2016
Σελ. 161
Ο ναζισμός (ή εθνικοσοσιαλισμός) έχει ερευνηθεί εκτεταμένα από την επιστημονική κοινότητα. Ταυτοχρόνως η μνήμη του εξακολουθεί να απασχολεί το ευρωπαϊκό και παγκόσμιο φαντασιακό με ποικίλους τρόπους. Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών και οι δομικοί κοινωνικοί και οικονομικοί μετασχηματισμοί που λαμβάνουν χώρα σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν δημιουργήσει μεγάλες ανησυχίες για το ενδεχόμενο επαναφοράς ενός είδους αυταρχισμού που θα παραπέμπει στο φασιστικό ή/και ναζιστικό μοντέλο κοινωνικής οργάνωσης, σε καθεστώτα δηλαδή που συνετρίβησαν στη μεγαλύτερη πολεμική αναμέτρηση όλων των εποχών, τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην κατεύθυνση αυτή συντείνουν η διαρκώς επιδεινούμενη οικονομική κρίση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, η κρίση αντιπροσώπευσης της φιλελεύθερης δημοκρατίας, οι τεράστιες πιέσεις που προκαλεί η μαζική μετανάστευση και το προσφυγικό ρεύμα από χώρες της Ασίας και της Αφρικής στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών κυρίως κοινωνιών, η ανάδυση της ριζοσπαστικής ισλαμικής τρομοκρατίας, η επανεμφάνιση της ακροδεξιάς, του εθνικισμού, του ρατσισμού και των εθνοθρησκευτικών συγκρούσεων, αλλά και η τεράστια έμφαση που δίνεται πλέον από κράτη σε μηχανισμούς καταστολής και επιτήρησης.
[grbk https://www.greekbooks.gr/vagelis-joukas.person%5D
Τι θα συνέβαινε όμως αν κάποιος επιχειρούσε να ερμηνεύσει τον ναζισμό ως ενσάρκωση ενός απόλυτου, ουσιαστικά μη κοσμικού, Κακού; Θα μπορούσαν άραγε να κατανοηθούν η δομή και η λειτουργία ενός τέτοιου καθεστώτος αλλά και ο ρόλος του Αδόλφου Χίτλερ με προσφυγή σε θρησκευτικούς ή/και ανορθολογικούς όρους; Υπάρχει περίπτωση να διατηρούσε η ναζιστική ηγεσία σχέσεις με εσωτερικές εταιρείες και αποκρυφιστές; Προφανώς οι αντιλήψεις αυτές, με τους πλέον στοιχειώδεις όρους, δεν θα ήταν επιστημονικά αποδεκτές. Υπήρχαν όμως στο ναζισμό στοιχεία που δημιουργούσαν προβληματισμούς ήδη από την περίοδο της αρχικής εμφάνισής του. Προς την κατεύθυνση αυτή συνέτειναν αρκετοί παράγοντες: η χρήση συμβόλων (κυρίως του περιβόητου αγκυλωτού σταυρού), η αποδοχή των μαζικών τελετών ως μέσου ενίσχυσης της κομματικής προπαγάνδας, ο τρόπος διοργάνωσης των κομματικών συγκεντρώσεων της Νυρεμβέργης, η σχεδόν μεσσιανική λατρεία του Ηγέτη (Χίτλερ), η αμφιλεγόμενη στάση απέναντι στον χριστιανισμό, η υιοθέτηση θεωριών συνωμοσίας, η απόπειρα να εμφανισθεί ως μια μορφή θρησκείας, η προβολή του αίματος και της φυλής ως στοιχείων προσδιοριστικών για την κατάταξη των πληθυσμών, η έμφαση στον ανορθολογισμό και σε μια ιδιαίτερη εκδοχή του μηδενισμού. Ορισμένοι σχολιαστές δεν δίστασαν να κάνουν λόγο ακόμη και για εμφάνιση μιας νέας μορφής παγανισμού, η οποία προοριζόταν σταδιακά, και μετά την τελική επικράτηση του καθεστώτος, να αντικαταστήσει τον χριστιανισμό στην γερμανική κοινωνία.
Στην εργασία αυτή ο Βαγγέλης Τζούκας θα επιχειρήσει να αναδείξει ορισμένες όψεις του ναζισμού που θεωρεί ότι παρουσιάζουν ενδιαφέρον και οι οποίες συσχετίζονται με ένα ευρύ φάσμα αντισυμβατικών υποθέσεων. Είναι προφανές ότι οι αντιλήψεις αυτές πιθανόν να ξενίσουν ορισμένους αναγνώστες, καθώς αποτυπώνουν μια εξαιρετικά παράδοξη συσχέτιση του ναζισμού με ανορθολογικά στοιχεία: με τον εσωτερισμό, τον αποκρυφισμό, τον φυλετικό μυστικισμό και σε μια ολόκληρη σειρά σκληροπυρηνικών, ακραίων και εν πολλοίς περιθωριακών θεωριών.
Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου αποπειράται να συνοψίσει τις διαδικασίες που οδήγησαν στην κυριαρχία του ναζιστικού καθεστώτος.
Το δεύτερο κεφάλαιο ασχολείται με την ανάδειξη ορισμένων όψεων της ναζιστικής μυθολογίας που αφορούν την επιρροή των εσωτεριστικών εταιρειών των αρχών του 20ου αιώνα στον ναζισμό, καθώς και την οραματική ενασχόληση με τον ανορθολογισμό αυτού του τύπου κατά τη διάρκεια της ναζιστικής περιόδου. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα δυο βιβλία που συνιστούν την επιτομή της ναζιστικής κοσμοθεωρίας, δηλαδή στο έργο του Χίτλερ «Ο αγών μου» και στο έργο του Άλφρεντ Ρόζενμπεργκ «Ο μύθος του εικοστού αιώνα» αλλά και στη συγκρότηση των Ες-Ες ως του τμήματος του ναζιστικού κινήματος, που στήριζε την ύπαρξή του σε φυλετική ουτοπία.
Το τρίτο κεφάλαιο στοχεύει στην αποτύπωση των μεταπολεμικών εξελίξεων, ως προς την οικείωση και επαναερμηνείας της σχέσης του ναζισμού με το «υπερφυσικό φαντασιακό», αλλά και ως προς την εμπλοκή του πολιτικού εξτρεμισμού και του νεοναζιστικού κινήματος στην παραφιλολογία του Τζούλιαν Έβολα, της Σαβίτρι Ντέβι και του Μιγκέλ Σεράνο, αλλά και με τις θεωρίες συνωμοσίας και φιλοσοφία για ναζιστικά ΑΤΙΑ, που σχετίζονται με το ζήτημα και συνιστούν τμήμα ενός γενικότερου φαινομένου με παγκόσμια απήχηση.
Τέλος, το τέταρτο κεφάλαιο επιχειρεί μια συνοπτική επισκόπηση των τρόπων με τους οποίους οι σύγχρονες αναπαραστάσεις του ναζισμού στην ποπ κουλτούρα στις διάφορες εκδοχές της (κινηματογράφος, μουσική, κόμικς, βιντεοπαιχνίδια κ.α.) στηρίζονται στη ναζιστική μυθολογία και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αναπαράγουν τις θεματικές της.
Διαβάστε το.
Ο Βαγγέλης Τζούκας γεννήθηκε στην Άρτα το 1974. Είναι πτυχιούχος και διδάκτορας του τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και μέλος του ΣΕΠ του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Άλλα έργα του είναι: «Οι οπλαρχηγοί του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο 1942-1944» και «Οργανώσεις της ελληνικής αντίστασης -η περίπτωση του ΕΔΕΣ (ηγεσία, κοινωνική συγκρότηση, μεταπολεμική επιρροή)». Έχει διδάξει στο τμήμα φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών και στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες για τη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία καθώς και ζητήματα κοινωνιολογίας της βίας.
[grbk https://www.greekbooks.gr/vagelis-joukas.person%5D