Είναι κάποια μυθιστορήματα, που καθώς τα διαβάζεις έχεις έντονα την αίσθηση ότι παρακολουθείς ταινία του κινηματογράφου. Ένα από αυτά είναι και το «Πέντε θάλασσες μακριά», του Ίαν Λιδάκη, που κυκλοφόρησε τον Ιούνη του 2009 από τις εκδόσεις Ιβίσκος.
Πρωταγωνιστής, του συγγραφέα, ο Ιδομενέας Μόρισον. Ένας τριανταπεντάρης Ελληνοαμερικανός που εργάζεται στον στρατό των Η.Π.Α. ως γιατρός και παράλληλα ανήκει στις τάξεις των πρακτόρων μιας εκ των μυστικών υπηρεσιών της χώρας. Άνθρωπος πρακτικός, ρηχός, χωρίς να δίνεται πραγματικά στις σχέσεις του με το άλλο φύλλο, τυπικός στα επαγγελματικά του καθήκοντα και αποτελεσματικός στις μέχρι τώρα αποστολές που του έχουν ανατεθεί, μοιάζει σαν να μην έχει στα γονίδια του τίποτα από το μεσογειακό DNA της μητέρας του, η οποία κατάγεται από την Κρήτη.
Δεύτερο πρωταγωνιστικό ρόλο έχει, ο Ιωσήφ Βεργίτσης. Λίγο μεγαλύτερος σε ηλικία από τον Ιδομενέα και Έλληνας στην καταγωγή. Η δουλειά του; Καθηγητής στο πανεπιστήμιο του Σικάγο και επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας «CRYPTO» που ασχολείται με την ανάπτυξη λογισμικού κρυπτογράφησης – αποκρυπτογράφησης. Όταν ο Ιωσήφ εγκαταλείπει την Αμερική -παίρνοντας μαζί του τα επιτεύγματα της ομάδας του (παράνομα σύμφωνα με τους νόμους των Η.Π.Α.)- χτυπάει το καμπανάκι κινδύνου στις μυστικές υπηρεσίες. Την αποστολή εύρεσης και επιστροφής του Βεργίτση στην χώρα αναλαμβάνει ο Ιδομενέας. Μια αποστολή που θα τον οδηγήσει στην ιδιαίτερη πατρίδα της μητέρας του, κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη και τέλος στο Αϊβαλί.
Ο συγγραφέας αν και έχει γράψει μια ιστορία δράσης που μπλέκονται μυστικοί πράκτορες σε διάφορα σημεία του πλανήτη, δεν έχει απλώς τοποθετήσει εκεί τους ήρωες του, αλλά μέσα από τις γραμμές του κειμένου ξεπηδούν κομμάτια των ανθρώπων και του πολιτισμού των τόπων που δρουν οι ήρωες του… όπως εκείνη η γριά Ελληνίδα μάνα στην Κρήτη:
…καθημερινά, μεσημέρι βράδυ, έφερνε στον νοικάρη της φαγητό κι αν δεν τον έβρισκε στο δωμάτιο άνοιγε μόνη της και άφηνε τον δίσκο στο τραπέζι. Είχε προσπαθήσει να την πείσει ότι δεν ήταν ανάγκη να το κάνει αυτό κάθε μέρα ή, εν πάση περιπτώσει, θα ήθελε να της δίνει κάτι παραπάνω για τον κόπο της. Εκείνη ούτε να το ακούσει.
«Τα δικά μου κοπέλια, όταν επήγανε στην Αυστραλία, βρέθηκε μια ξένη μάνα, που δεν κάτεχε ελληνικά, και τους έδινε ένα πιάτο φαΐ. Το ίδιο κάμω κι εγώ στα κοπέλια των άλλω μανάδω».
Ετούτες οι γυναίκες έχουν ανακαλύψει την παγκοσμιοποίηση πολύ νωρίτερα από τους τεχνοκράτες και τους οικονομολόγους…
Ενδιαφέρον επίσης έχει και η σταδιακή μετάλλαξη του Ιδομενέα από ένα στεγνό Αμερικανάκι σε ένα ζουμερό Έλληνα. Μετάλλαξη στην οποία βοήθησε και ο κεραυνοβόλος έρωτας του για μια καλλίγραμμη κρητικοπούλα, την Ήβη:
…Αυτός ο τόπος φαίνεται έχει αρχίσει να με επηρεάζει. Μήπως άραγε να φταίνε λίγο και τα γονίδιά μου;
Δεν ήταν, λοιπόν, μόνο η Ήβη που είχε αρχίσει να τον κάνει να σκέφτεται διαφορετικά για τα πράγματα. Ήταν, μάλλον, και το ίδιο του το αίμα, που ερχόμενο σε τοπική έστω επαφή με τις ρίζες του, ξυπνούσε από λήθαργο, αφομοιώνοντας αδιακρίτως τις αρετές και τα ελαττώματα της φυλής του…
Ακολουθήστε τον Ιδομενέα και τον Ιωσήφ σε αυτό το κυνηγητό που εξελίσσεται στην αλλαγή χαρακτήρα του ενός και στην ανακάλυψη των οικογενειακών ριζών του άλλου. Κυνηγός και θήραμα είναι δεμένοι με δεσμά που θα τους αναγκάσουν να έρθουν πιο κοντά και να δώσουν μια διαφορετική τροπή στην ιστορία, από αυτήν που θα περίμενε κάποιος στην αρχή της.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Χανιά, 1962: Ένα νεογέννητο βρέφος εγκαταλείπεται χωρίς όνομα στο ορφανοτροφείο.
Νέα Υόρκη, 2002: Οι μυστικές υπηρεσίες αναθέτουν στον Ελληνοαμερικανό πράκτορα και στρατιωτικό γιατρό, Ιδομενέα Μόρισον, να μεταβεί στα Χανιά, με σκοπό να φέρει πίσω στην Αμερική τον Έλληνα επιστήμονα, Ιωσήφ Βεργίτση, που έχει διαφύγει μαζί με το πολύτιμο ερευνητικό υλικό του.
Ο Μόρισον, θα ταξιδέψει στα Χανιά, στην Κωνσταντινούπολη και στο Αϊβαλί, στα βήματα του μυστηριώδη άντρα που, όπως ανακαλύπτει, τον ενώνουν μαζί του δεσμοί αίματος.
Στα Χανιά μια «μυθική» γυναίκα θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο ο Μόρισον βλέπει τον έρωτα και τον κόσμο.
Πέντε θάλασσες μακριά, μια ηλικιωμένη γυναίκα, θα αντιμετωπίσει για πρώτη φορά, έπειτα από σαράντα χρόνια, τον γιο που κάποτε εγκατέλειψε.
«Ένας συγγραφέας με ρωμαλέα και δωρική γραφή έρχεται να πλουτίσει τον λογοτεχνικό μας ορίζοντα. Σίγουρα θα μας δώσει στο μέλλον εξίσου δυνατά δείγματα της πένας του».
Κώστας Καρακάσης – συγγραφέας