Το 1990, οι εκδόσεις Μέρμηγκας έφεραν στην ελληνική αγορά ένα εξαιρετικό βιβλίο σχετικό με την μυθολογία διαφόρων πολιτισμών στο πέρασμα των αιώνων της ανθρώπινης ιστορίας. Ο τίτλος του βιβλίου είναι «Παγκόσμια μυθολογία» και συγγραφέας του ο Γάλλος L. Bernard. Μια πρώτη ιδέα για το τι θα συναντήσουμε σε αυτό μας δίνει ο υπογράφων την μετάφρασή του στα ελληνικά, Κώστας Ζαρούκας, ο οποίος στον πρόλογο της έκδοσης αναφέρει μεταξύ άλλων…
…
Θα παρατηρήσουμε πως και των άλλων λαών η Μυθολογία -που μερικών είναι παλιότερη από τη δική μας και πιο περίπλοκη κι ευφάνταστη- περικλείει όλη την εγκόσμια και υπερκόσμια μαζί σοφία των αρχέγονων ανθρώπων της γήινης σφαίρας.
Αν η Αρχαιοελληνική Μυθολογία ξεχωρίζει για την Ποίηση της, και μάλιστα την Ποίηση Κάλλους, αν παρουσιάζει μια «πεποιημένη» με αρμονία κι ομορφιά Θεογονία, η Μυθολογία των άλλων λαών και προπάντων των Ανατολικών, δε στερείται κι από μιαν ισάξια ενδιάθετη σοφία που μας «αποκαλύπτεται» με σύμβολα, που της δίνουν εξωτερικά τη μορφήν ειδωλολατρείας, όμως κρύβουν βαθιές ιδέες, που στην αρχική τους σύλληψη θέλησαν να εκφράσουν το μάγεμα, αλλά και τον τρόμο μπρος στο Μέγα Μυστήριο της Φύσης και της Ζωής, που πάντα -παρ’ όλη την επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο- θα μένει άγνωστο και άλυτο.
…
Χωρισμένο σε έξι μέρη θα μας φέρει πιο κοντά στην μυθολογία της Ινδίας, της Αιγύπτου, της Περσίας και της Σκανδιναβίας. Θα γνωρίσουμε τις θρησκευτικές ιδέες των Κελτών, των Γαλατών και των Βρετονών, ενώ οι εικόνες που συνοδεύουν τα κείμενα του βιβλίου μαζί με εκείνες που απαρτίζουν το έκτο μέρος -που είναι αφιερωμένο αποκλειστικά σε αυτές- θα συμβάλουν τα μέγιστα στο να έχουμε και μια οπτική γεύση από την «Παγκόσμια μυθολογία».
Μέρος Α: Ινδική μυθολογία
Από τον Βράχμα και τον Σίβα, έως τον Βισνού και τον Βούδα. Οι πολυπληθείς ινδικοί μύθοι βρίθουν από θεότητες και είναι οι μόνοι που αποτελούν ακόμα και σήμερα μέρος μιας ενεργής θρησκείας στην οποία πιστεύει το 1/3 του πληθυσμού της Γης.
Μέρος Β: Αιγυπτιακή μυθολογία
Ο Όσιρις, η Ίσιδα, ο Σεθ, ο Άνουβις, ο Ώρος, η Αθώρ και η Μάατ, είναι μερικές από τις θεότητες της αρχαίας Αιγύπτου των οποίων οι μύθοι είναι κοντινοί σε αυτούς των δικών μας προγόνων. Άλλωστε οι δύο πολιτισμοί γεννήθηκαν και ήκμασαν στην ίδια γειτονιά.
Μέρος Γ: Περσική μυθολογία
Ο Ορμούζδ και ο Αριμάν στο ρόλο του καλού και του κακού, κυριαρχούν στην μυθολογία των Περσών. Ο, δε, Μίθρα και ο Έστεμ είναι δύο από τις υπόλοιπες θεότητες της περσικής μυθολογίας που είναι μεν συγγενική με την ινδική αλλά έχει λιγότερους θεούς – θεές και σαφώς πιο απλούς μύθους.
Μέρος Δ: Σκανδιναβική μυθολογία
Ο Αλφαντούρ είναι ο πατέρας των θεών στην μυθολογία των Σκανδιναβών. Έχει δώδεκα συμβολικά ονόματα και από αυτόν γεννήθηκαν δύο κόσμοι στην αρχή των καιρών. Κατόπιν ακολούθησαν οι υπόλοιπες φάσεις της δημιουργίας και οι υπόλοιποι θεοί των σκανδιναβικών μύθων, όπως για παράδειγμα ο Οντίν, ο Θορ, η Φρίγγα και η Νοτ.
Μέρος Ε: Θρησκευτικές ιδέες Κελτών – Γαλατών – Βρετονών
Οι Δρυΐδες κατέχουν τον κεντρικό ρόλο στην θρησκευτική παράδοση των τριών αυτών λαών. Θεωρούνταν υπέρτατοι αρχηγοί με τους βάρδους, σαρωνίδες και ευαγείς να ακολουθούν στην ιεραρχία.
Μέρος ΣΤ: Εικόνες από την παγκόσμια μυθολογία
Μαζί με τις 150 εικόνες που συνοδεύουν τα κείμενα των προηγουμένων μερών του βιβλίου, οι 45 μεγάλου μεγέθους φωτογραφίες -με τις απαραίτητες διευκρινιστικές λεζάντες- του έκτου μέρους μας βοηθούν να έχουμε μια πλήρη εικόνα των θεμάτων που πραγματεύεται ο συγγραφέας στο «Παγκόσμια μυθολογία».
Βρήκα το πόνημα του L. Bernard άκρως ενημερωτικό. Δεν θα έλεγα ότι απολαμβάνεις την ανάγνωση ιδιαίτερα, αλλά εδώ δεν πρόκειται για μυθιστόρημα αλλά για μελέτη οπότε δικαιολογείται -εν μέρη- το υψηλό ιξώδες της ροής. Έχω όμως μία ένσταση ως προς τον τίτλο του βιβλίου τον οποίο θεωρώ άκρως παραπλανητικό. Τα θέματα που αναπτύσσονται στις σελίδες του έχουν να κάνουν αποκλειστικά με την θεογονία ορισμένων από τους αρχαίους λαούς του πλανήτη μας. Συνεπώς δεν είναι ούτε «παγκόσμια», ούτε «μυθολογία». Ένας τίτλος «Θεογονία αρχαίων πολιτισμών» πιστεύω ότι θα ήταν πιο δόκιμος.
Μένοντας πάντως στην ουσία, θεωρώ ότι είναι ένα καλό ξεκίνημα για την μελέτη θρησκευτικών θεμάτων που απλώνονται στον χώρο και κυρίως στο βάθος του χρόνου της ανθρώπινης ιστορίας. Βλέποντας το αποκλειστικά ως εφαλτήριο περαιτέρω έρευνας, έχει κάποια αξία και θέση σε μια βιβλιοθήκη. Πιθανόν και στην δική σας, αν οι θρησκείες ανήκουν στους τομείς ενδιαφέροντος σας.