https://www.youtube.com/watch?v=f8iCTPwZEc0
Κριτική και εντυπώσεις
Οι βιογραφίες είναι κατά πλειοψηφία δύσκολα στην ανάγνωση βιβλία. Δύσκολα, όχι γιατί περιέχουν κρυφά νοήματα ή γιατί έχουν αλληγορικό χαρακτήρα, αλλά γιατί συνήθως είναι μια στείρα ξύλινη καταγραφή ημερομηνιών, γεγονότων και προσώπων.
Με τα παραπάνω κατά νου, άνοιξα το νέο βιβλίο της Λένας Διβάνη θεωρώντας ότι μέσα από ένα μη λογοτεχνικό κείμενο θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω την Διδώ Σωτηρίου. Λογάριασα όμως χωρίς τον ξενοδόχο -που λέει και η λαϊκή ρήση- και εν προκειμένω χωρίς την κα. Διβάνη.
Μα τι σκεφτόμουν; Ήταν ποτέ δυνατό η ταλαντούχα αυτή ακαδημαϊκός και συγγραφέας, να έγραφε ένα βαρετό βιβλίο; Όχι βέβαια! Ναι, η Λένα Διβάνη έγραψε τη βιογραφία της αγαπημένης όλων των Ελλήνων αναγνωστών Διδώς Σωτηρίου, με ένα τρόπο όμως που σε συναρπάζει από τις πρώτες γραμμές και που σε κάνει να μην θέλεις να αφήσεις το βιβλίο από τα χέρια σου.
Η βιογραφία της μεγάλης μας λογοτέχνιδος, ξετυλίγεται στις 372 σελίδες του αναγνώσματος αυτού, υπο μορφή κουβέντας· όχι διαλόγου, όχι συνέντευξης. Ο αναγνώστης θαρρεί πως παρακολουθεί τις δύο μεγάλες κυρίες των γραμμάτων της χώρας μας να κουβεντιάζουν πίνοντας το καφεδάκι τους σε μια ασβεστωμένη καθαρή αυλή γεμάτη βασιλικά και γιασεμιά στις γλάστρες της.
Αλλά να! μόλις κάθισαν… για να ακούσουμε λίγο τι λένε…
…
Καταρχάς, Διδώ, θέλω να βάλεις το χέρι στην καρδιά και να μου απαντήσεις ειλικρινά: Γιατί δεν έγραψες εσύ η ίδια την αυτοβιογραφία σου; Έλεγες κατά καιρούς ότι ήθελες, αλλά όλο πίσω πίσω το πήγαινες. Αναβολή στην αναβολή. Τελικά, έναν χρόνο πριν κλείσεις τα ογδόντα, τον καυτό μήνα Ιούλιο, μάζεψες κάτι ταλαιπωρημένα τεφτέρια, χαρτιά, πακέτα τσιγάρων κτλ. όπου κρατούσες επί χρόνια ατελείωτα τις σημειώσεις σου, πήγες στα Βασιλικά Ευβοίας, στο εξοχικό σου, έστησες κάτω από τον πλάτανο το τραπεζάκι και βάλθηκες να καταγράψεις τον βίο σου. Κλασική Διδώ, ήθελες να συνδυάσεις τα μπανάκια και το γράψιμο στην ησυχία.
…
Πρώτον, που το είδες το γράψιμο στην ησυχία; Η ησυχία και η αφεντιά μου ήμασταν τσακωμένες εκ γενετής. Όπου πήγαινα, ακολουθούσαν πολλοί πεινώντες και διψώντες. Θέλαν τα καφεδάκια τους, την κοζερί τους, τα κρασάκια τους, τα μεζεδάκια τους, τα λογάκια τους τα γλυκά. Ε, τα ‘δινα, τι να ‘κανα; Μετά ήταν κι αυτός ο αέρας, βρε παιδί μου, που μου τα ‘κανε μούχτι όλα. Έστηνα εγώ τα χαρτιά μου, τα μολύβια μου, ωραία και καλά, και ξαφνικά άρχιζε να φυσοκοπάει.
…
Κι έτσι κάπως ξεκίνησαν να ξετυλίγουν τον μίτο της ζωής της Διδώς. Που στερέωσαν την αρχή του; Που αλλού; Στο Αϊδίνι της Μικράς Ασίας, όπου γεννήθηκε και πέρασε ευτυχισμένα τα παιδικά της χρόνια. Ακολούθησε η αναγκαστική μετοίκιση στη Σμύρνη και η εξίσου αναγκαστική υιοθέτησή της από την αδερφή του πατέρα της.
Η Μικρά Ασία τότε ήταν μια βόμβα έτοιμη να σκάσει, κάτι που ο θείος της το ψυχανεμίστηκε και κυριολεκτικά στο παρά πέντε έφυγαν για την Ελλάδα. Την Ελλάδα που αντί για μητέρα, αποδείχτηκε μητριά! Και κάπου εκεί, σταματούν για την Διδώ τα χρόνια της αθωότητας και των “σοβαρών” προβλημάτων.
Το τι έγινε στη συνέχεια, θα σας το διηγηθεί η ίδια η Διδώ μέσα από τις αποκρίσεις της στην Λένα!
Αυτό που πραγματικά με μάγεψε, εκτός από το τέχνασμα της κουβέντας, είναι το γεγονός ότι εκτός από την προσωπική ιστορία της Διδώς Σωτηρίου, ο αναγνώστης του «Ονειρεύτηκα τη Διδώ», της Λένας Διβάνη, θα ακούσει από τις δύο μεγάλες αυτές συγγραφείς την ιστορία του τόπου μας. Την ιστορία του κράτους, του πολιτεύματος, των ανθρώπων και των γεγονότων που είδε με τα ίδια της τα μάτια η Διδώ!
Εξαιρετικό από την πρώτη έως και την τελευταία του παράγραφο, είναι η τελειότερη βιογραφία που έχω μέχρι στιγμής διαβάσει. Αφιερώστε του τον χρόνο που απαιτεί και θα γεμίσετε από εικόνες και αρώματα που μόνο δύο μεγάλες κυρίες των γραμμάτων μπορούν να σας μεταφέρουν. Ναι, η Διδώ είναι ζωντανή και στις καρδιές μας και σε κάθε σελίδα αυτού του βιβλίου!
Ευφυέστατο και Ανεπανάληπτο!
Οπισθόφυλλο:
«Εγώ σ’ όλη μου τη ζωή πήγαινα ασορτί με την Ελλάδα. Δράμα αυτή; Δράμα κι εγώ. Αδύνατον να ξεσπάσει καταιγίδα στη χώρα και να μη βρεθώ στο κέντρο της εγώ».
Διδώ Σωτηρίου
Μέσα στον ζόφο των αλλεπάλληλων κρίσεων ένιωσα ξαφνικά την έντονη ανάγκη να ανασάνω λίγο φρέσκο αέρα, να αισιοδοξήσω. Αποφάσισα λοιπόν ότι είχε έρθει η ώρα να ξαναζωντανέψω το ίνδαλμά μου, τη Διδώ Σωτηρίου. Είναι άδικο να τη λησμονούν σιγά σιγά οι παλιότεροι και να την αγνοούν τελείως οι νεότεροι. Δεν υπήρχε άλλη σαν κι αυτή τη γυναίκα-πολεμίστρια του καλού που διέσχισε ολόκληρο τον 20ό αιώνα, βρέθηκε στο επίκεντρο κάθε ελληνικής τραγωδίας (από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι τη χούντα) και κατάφερε να δρασκελίσει όλα τα ερείπια φορώντας το αιώνιο χαμόγελό της, κόκκινο μπερέ, κολιέ και άρωμα. Άρχισα αμέσως την έρευνα (με αφορμή την οποία εν τέλει εμπνεύστηκα το βιβλίο Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας) και ευτυχώς, γιατί χάθηκαν εν τω μεταξύ η Άλκη Ζέη κι ο Νίκος Μπελογιάννης, οι μοναδικοί επιζώντες που την ήξεραν από την καλή και την ανάποδη.
Ελπίζω ότι έγραψα μια εντελώς υβριδική βιογραφία με τον χαρακτηριστικό τίτλο Ονειρεύτηκα τη Διδώ. Γιατί πράγματι την ονειρεύτηκα ολοζώντανη, ακαταπόνητη και γελαστή, όπως ήταν πάντα, να μου διηγείται με το νι και με το σίγμα τη ζωή της που ήταν αγρίως απίθανη!
Λένα Διβάνη
[grbk https://www.greekbooks.gr/oneireytika-ti-dido.html%5D
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Ονειρεύτηκα τη Διδώ
Συγγραφέας
Λένα Διβάνη
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις Πατάκη
Ημερομηνία έκδοσης
Μάρτιος 2022
Αριθμός σελίδων
372
ISBN
978-960-16-9999-8