Μια φορά κι έναν καιρό, όχι πάρα πολλά χρόνια πριν την εποχή μας, στην Νεάπολη Λακωνίας υπήρχε μια πολύ δεμένη παρέα παιδιών. Πέντε κορίτσια και τέσσερα αγόρια που, ειδικά το καλοκαίρι, περνούσαν σχεδόν όλες τις ώρες της ημέρας μαζί. Παιχνίδια, εξερευνήσεις, βαρκάδες, κολύμπι, τραγούδι… και τι δεν έκαναν οι εννέα μικροί κατεργάρηδες.
Αυτό όμως που πραγματικά λάτρευαν ήταν να κάθονται στον κήπο του κυρίου Ευρυγένη, του συμβολαιογράφου. Στον κήπο με τα αγάλματα!
…
Δεν μπορώ όμως να μην παραδεχτώ κάτι. Κάτι πολύ σπουδαίο και ωραίο. Να, πως τα αγάλματα είναι το πιο καλό πράγμα σήμερα για εμάς. Και το πιο αγαπημένο. Πολύ πιο σπουδαίο κι από τη θάλασσα κι από τη βαρκούλα τη «Βγενιώ» του μπάρμπα μου του Μήτσου. Αγαπάμε τ’ αγάλματα πιο πολύ κι από την τριανταφυλλιά σπηλιά της θάλασσας που πάμε και κρυβόμαστε από τον ήλιο ή τον αέρα. Γιατί τ’ αγάλματα είναι οι ωραίοι, καινούργιοι και παράξενοι φίλοι μας. Ωραίοι φίλοι.
…
Σε αυτόν τον κήπο είχαν προσωρινά τοποθετηθεί τα έντεκα αγάλματα που ανακαλύφθηκαν θαμμένα σε ένα κοντινό τόπο. Βλέπετε η Νεάπολη είναι χτισμένη πάνω σε μια αρχαία πόλη, τη Βοιαί. Ανάμεσα λοιπόν σε αυτά τα κατάλευκα αγάλματα, κάθονταν με τις ώρες οι φίλοι μας και συζητούσαν. Κάθονταν και ανέλυαν τον κόσμο… τον ειδωμένο μέσα από τα δικά τους αθώα καθαρά μάτια.
Μια απειλή όμως πλανιόνταν πάνω από τον μικρό αυτό κόσμο τους. Η αρχαιολογική υπηρεσία επρόκειτο να στείλει ανθρώπους να εξετάσουν τα λατρεμένα τους αγάλματα. Τότε, κατά πάσα πιθανότητα, όπως τους πληροφόρησε και ο κύριος Ευρυγένης, θα τα έπαιρναν για να τα εκθέσουν σε κάποιο μουσείο. Για να μπορούν εκεί να τα θαυμάζουν οι επισκέπτες του μουσείου, χωρίς όμως να μπορούν να τα αγγίζουν· κάτι που έκαναν συχνά πυκνά οι μικροί μας φίλοι!
Πράγματι, μία ημέρα ήρθαν τρεις ειδικοί απεσταλμένοι του κράτους. Τι αποφάνθηκαν; Τα αγάλματα στην αυλή του συμβολαιογράφου ήταν έντεκα εξαιρετικά δείγματα αρχαίας τέχνης, από το 700π.Χ.! Η απόφαση ήταν άμεση και κατηγορηματική. Το συντομότερο δυνατό, τα ευαίσθητα αυτά αρχαία καλλιτεχνήματα θα οδηγούνταν στο αρχαιολογικό μουσείο!
Το κακό -κατά την γνώμη των παιδιών- δεν άργησε να γίνει…
…
Έπειτα άνοιξα την πορτούλα. Άνοιξα την πορτούλα και τ’ αγάλματα, τ’ αγάλματά μας δεν ήταν πια. Τα είχανε πάρει τ’ αγάλματά μας. Τα είχανε πάρει.
Εγώ σαν να μην είδα. Σαν να μην πίστεψα. Εγώ στάθηκα. Η Γιόλα ήρθε από πίσω μου. Πιο ύστερα ήρθανε τα παιδιά. Βλέπαμε όλοι. Τα πήρανε τ’ αγάλματα.
Πήγα και στάθηκα δίπλα στο πηγάδι και κοίταζα εκεί όπου ακουμπούσανε πρώτα τα αγάλματα και σκεφτόμουνα τ’ αγάλματα, τ’ αγάλματα και την ομορφιά τους, σκεφτόμουνα που τ’ αγαπούσαμε τόσο. Τόσο πολύ. Σκεφτόμουνα. Κι έκλαιγα.
…
…και έτσι η παρέα έχασε το αγαπημένο στέκι της αλλά όχι και την αγάπη, τον ισχυρότατο δεσμό, που ένωνε τον έναν με τον άλλο. Η ζωή, ευτυχώς ή δυστυχώς, συνεχίζεται! Έτσι δεν λένε οι μεγάλοι;
Η Ελένη Σαραντίτη, στο «Ο κήπος με τ’ αγάλματα», μέσα από τη ματιά της Λενίτσας -ενός μέλους της συντροφιάς- μας ταξιδεύει σε ένα κόσμο που, αν και δεν απέχει παρά μερικές δεκαετίες από τις μέρες μας, δυστυχώς έχει χαθεί ανεπιστρεπτί. Έναν κόσμο πιο απλό, με χαλαρότερους ρυθμούς και διαφορετικές αξίες από τον δικό μας.
Μας μιλά για την θάλασσα, τις αρχαιότητες, τους ναυτικούς, τους τσιγγάνους, τους παιδικούς προβληματισμούς, την κοινωνία της επαρχίας του τότε, την φιλία, την αγάπη, τον έρωτα, την χαρά, το τραγούδι, αλλά και την λύπη και την στενοχώρια. Μας μιλά για την ζωή έτσι όπως εκείνη φαντάζει μέσα από την κρυστάλλινη ματιά των παιδιών.
Ένα αξιολάτρευτο μυθιστόρημα, για παιδιά από 8 ετών και πάνω, είναι το «Ο κήπος με τ’ αγάλματα». Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη, το 1980, και θα είναι τεράστια παράλειψη αν δεν συμπεριληφθεί στην λίστα με τα βιβλία που έχετε διαβάσει τόσο εσείς όσο και τα παιδιά σας. Με την δροσερή γλώσσα του έχει να πει κάτι σε κάθε αναγνώστη, ανάλογα πάντα με την ηλικία που αυτός έχει. Εξαιρετικό!
Το βιβλίο μεταφέρθηκε στην μικρή οθόνη το 1981 από την ΕΡΤ. Ήταν μια τηλεοπτική σειρά έξι τριαντάλεπτων επεισοδίων. Την παραγωγή της υπέγραψε ο Νίκος Πιλάβιος, ενώ την σκηνοθεσία και το σενάριο ο Παντελής Βούλγαρης. Η μουσική επένδυση ήταν του Σταμάτη Σπανουδάκη. Στην σειρά αυτή έλαβαν μέρος οι ηθοποιοί: Μίμης Φωτόπουλος, Θόδωρος Μορίδης, Γιώργος Μοσχίδης, Άννα Γεραλή, Βασίλης Τσάγκλος, Ειρήνη Κουμαριανού, Κώστας Τσιάνος, Στέλιος Λιονάκης, Σοφία Σεϊρλή, Δημήτρης Αρώνης, Μενέλαος Ντάφλος, Χρήστος Ζαρκάδας, Γιώργος Ζωγράφος και Κώστας Τζουβάρας.
[grbk https://www.greekbooks.gr/sarantiti-panagiotu-eleni.person%5DΑπό το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Μέσα από την παρέα μερικών παιδιών, η συγγραφέας κατορθώνει να ζωντανέψει την ομορφιά της παιδικής ηλικίας, την παλιά εικόνα της μικρής ελληνικής πολιτείας σε συνδυασμό με τη δράση και τη γνώση. Τα μικρά παιδιά έχουν ως χώρο της περιπέτειάς τους τα αρχαία μνημεία του τόπου τους. Έτσι συμφιλιώνονται με την προγονική ομορφιά κι αγωνίζονται να μην αποχωριστούν αυτά τα «άνθη της πέτρας» -όπως θα έλεγε και ο Σεφέρης- που βγήκαν μέσα από τη γη. Αλληγορικό, συναρπαστικό το βιβλίο της Ελένης Σαραντίτη, μαθαίνει στα παιδιά ν’ αγαπούν την προγονική κληρονομιά χωρίς, όμως, τη διδαχή και το διδασκαλισμό.