Υπόθεση βιβλίου
Κοκκαλιάρης, ηλιοκαμένος κι ανήσυχος σαν ψάρι μες στον χείμαρρο, ήταν μάλλον μικρόσωμος για την ηλικία του. Σαν να ήθελε να τον αποζημιώσει για το μπόι του, ένας θύσανος από μαύρα μαλλιά φύτρωνε προς τα πάνω και κούρνιαζε στο κεφάλι του, σαν πλάσμα με δική του ξεχωριστή ζωή. Τα μαλλιά του ήταν το πρώτο πράγμα που έβλεπε ο κόσμος όταν τον κοίταζε. Ακολουθούσαν τ’ αυτιά του, το καθένα σε μέγεθος γροθιάς κακοποιού. Όμως η μάνα του έλεγε πως μία μέρα τα κορίτσια θα μαζεύονταν από το εκθαμβωτικό του χαμόγελο και από το μοναδικό λακκάκι στο αριστερό του μάγουλο, μάγειρα πάνω σε μαλακή ζύμη. Το είχε πει εκείνη και το πίστευε κι αυτός.
…
Ποιος αυτός; Ο δωδεκάχρονος Τζαχάν, ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας μας. Μικρό παιδί ακόμα και η ζωή του έδειξε όλη της την σκληρότητα, ξεκινώντας με τον θάνατο -την δολοφονία πιο σωστά- της αγαπημένης του μητέρας! Ποιος την σκότωσε; Ω! Αυτό είναι κάτι που ο Τζαχάν το ξέρει πολύ καλά… ο ίδιος ο πατριός του διέπραξε το έγκλημα! Τι μπορεί να κάνει όμως ένα μικρό παιδί, τον δέκατο έκτο αιώνα, για να αποδοθεί δικαιοσύνη;
Τίποτα απολύτως! Γι αυτό και ο μόνος δρόμος που ανοίχτηκε μπροστά στον φίλο μας είναι αυτός της φυγής! Αφήνοντας πίσω τις αδερφές του και με την σκέψη να επιστρέψει όταν θα έχει μεγαλώσει και θα έχει αποκτήσει δύναμη, εγκαταλείπει την πατρική εστία!
Εκείνο τον πρώτο καιρό της ανεξαρτησίας, το γεμάτο φόβο για το μέλλον και έγνοια για τα αγαπημένα πρόσωπα που άφησε πίσω, ούτε στα πιο τρελά του όνειρα δεν θα μπορούσε να φανταστεί που θα κατέληγε. Το πρώτο βήμα έγινε με την άφιξη του στο παλάτι του Σουλεϊμάν του Α’, γνωστού και ως “Μεγαλοπρεπούς”, στην πόλη των πόλεων, στην Κωνσταντινούπολη!
Πως συνέβη αυτό δεν θα σας το μαρτυρήσω, αλλά θα σας πω ότι εκεί έφτασε ως ο μαχούτ (εκπαιδευτής και φροντιστής) ενός νεαρού ολόλευκου πανέμορφου ελέφαντα, του Τσότα! Τυχερός θα σκεφτείτε ίσως. Δεν ξέρω πόσο ρόλο έπαιξε η τύχη -εγώ μάλλον ξέρω, εσείς δεν ξέρετε- αλλά είναι γεγονός πως η διαβίωση μέσα στο θηριοτροφείο του παλατιού δεν είναι καθόλου μα καθόλου εύκολη!
Αν αναλογιστούμε και ότι ο Τζαχάν είναι ένα άβγαλτο στη ζωή παιδί, τα πράγματα φαντάζουν ακόμα πιο δύσκολα. Όμως ο ήρωάς μας έχει ένα σημαντικό πλεονέκτημα· το μυαλό του κόβει σαν καλοακονισμένο ξυράφι. Δυστυχώς όμως, έχει και ένα εξίσου σημαντικό μειονέκτημα· είναι πολύ, μα πάρα πολύ, περίεργος. Θέλει να μαθαίνει τα πάντα και ρισκάρει ακόμα και την επιβίωσή του προκειμένου να ξεδιαλύνει ένα μυστήριο.
Τα πρώτα χρόνια, σκούντα βρόντα, βρίσκει την περπατησιά του στους γεμάτους έριδες και δολοπλοκίες διαδρόμους του παλατιού. Η πορεία της ζωής του όμως θα αλλάξει ριζικά, όταν σε μια εκστρατεία θα γνωρίσει τον Σινάν. Ο Σινάν είναι ένας ιδιαίτερα οξυδερκής και φιλεύσπλαχνος αρχιτέκτονας που μάλιστα επί ημερών του Σουλεϊμάν του Α’ θα ανακηρυχθεί ως ο Πρώτος Βασιλικός Αρχιτέκτονας.
Ο Σινάν θα εκτιμήσει το κοφτερό μυαλό και τον καλό χαρακτήρα του Τζαχάν και όχι μόνο θα φροντίσει ώστε ο νεαρός να λάβει την απαραίτητη μόρφωση αλλά θα τον αναγάγει και σε βοηθό του μαζί με άλλα τρία νεαρά άτομα που ήδη κατείχαν αυτή τη θέση.
Πόσα και πόσα έχει να ζήσει ο αγαπημένος μας Τζαχάν; Πόσες πίκρες αλλά και πόσες ευχάριστες στιγμές θα γνωρίσει; Τι θα καταφέρει με τα ταλέντα και τον χρόνο που του πρόσφερε ο Θεός; Και η πριγκίπισσα Μιχριμάχ -η μοναχοκόρη του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς- τι αποτύπωμα θα αφήσει πάνω στη ζωή και στην καρδιά του;
[grbk https://www.greekbooks.gr/o-mathiteyomenos-architektonas.html%5D
Κριτική και εντυπώσεις
Το μυθιστόρημα «Ο μαθητευόμενος αρχιτέκτονας», της Ελίφ Σαφάκ, είναι αναμφίβολα ένα εξαίρετο λογοτεχνικό έργο. Η επιτυχημένη άλλωστε πορεία της συγγραφέως του στην παγκόσμια λογοτεχνία -δεκαεπτά βιβλία μεταφρασμένα σε πενήντα γλώσσες- εγγυώνται ότι το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας έχει, αν μη τι άλλο, κάτι να σας πει!
Είναι ιστορικό μυθιστόρημα; Και ναι, και όχι. Κάποιοι από τους ήρωές του είναι ιστορικά πρόσωπα. Κάποια από τα γεγονότα που αναφέρονται μέσα στις σελίδες του είναι καταγεγραμμένα από την Ιστορία, έστω κι αν έχουν μετατεθεί, για τις ανάγκες της πλοκής, χρονικά. Όμως… έχει μια σημαντικότατη διαφορά από την πλειοψηφία των μυθιστορημάτων -ιστορικών και μη- που με κάνει να σκέφτομαι το αν θα μπορούσε κανείς να το χαρακτηρίσει ως ιστορικό μυθιστόρημα. Μια διαφορά που με γοήτευσε και θα με κάνει να αναζητήσω άμεσα και άλλα έργα της Ελίφ Σαφάκ!
Ποιά είναι αυτή; Η ταλαντούχα συγγραφέας έχει χτίσει κυριολεκτικά το έργο της πάνω στους χαρακτήρες των ηρώων της. Δεν υπάρχει μια σκηνή όπου σε αυτή δρουν κάποιοι “ηθοποιοί”. Υπάρχουν άνθρωποι -και ένας ελέφαντας, ο Τσότα- όπου αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και το περιβάλλον απλά βρίσκεται γύρω τους φλουταρισμένο. Θα μπορούσαν να υπάρχουν και μέσα σε ένα λευκό φόντο χωρίς το μυθιστόρημα να έχανε απολύτως τίποτα!!! Δεν το έχω ξανασυναντήσει σε άλλο βιβλίο και πραγματικά δηλώνω μαγεμένος!
Με τα προηγούμενα δεν θέλω να πω ότι από τις σελίδες του δεν ξεπηδούν εικόνες από την Κωνσταντινούπολη του 16ου αιώνα. Ότι δεν θα βρείτε γλαφυρές περιγραφές της Πόλης και του παλατιού. Ότι δεν θα σας έρθουν κάποια στιγμή αρώματα από τον τόπο και τον χρόνο εκείνο. Ναι θα συμβούν όλα αυτά, το ταλέντο της Σαφάκ βρίσκεται σε δυσθεώρητα ύψη, αλλά αυτό που θα σας συνεπάρει είναι οι ήρωές της. Η ψυχή τους, οι πράξεις τους, τα συναισθήματά τους!
Γι αυτό και σε προηγούμενες γραμμές, έγραψα ότι δεν ξέρω κατά πόσο μιλάμε για ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Δεν είμαι βέβαιος κατά πόσο ήταν έτσι ως άνθρωπος ο Σινάν, ο Σουλεϊμάν, η Μιχριμάχ, κ.α. Αλλά να σας πως κάτι; Δεν με ενδιαφέρει καθόλου!
Το «Ο μαθητευόμενος αρχιτέκτονας», της Ελίφ Σαφάκ, είναι ένα μαγευτικό ανάγνωσμα από την πρώτη έως και την τελευταία του σελίδα. Το απόλαυσα, παθιάστηκα μαζί του, ένιωσα εναλλαγές συναισθημάτων και πολλές φορές θα ήθελα να μπορούσα κι εγώ να τρυπώσω εκεί ανάμεσα στις γραμμές του… να φωνάξω, να μιλήσω και κάποιες φορές να συμπαρασταθώ στον Τζαχάν!
Είναι εξαιρετικό! Μην το πολυαργείτε… βιβλιοπωλείο, ή ηλεκτρονική παραγγελία εδώ, και αφεθείτε στη μαγεία της Ελίφ Σαφάκ! Καλό σας ταξίδι…
Οπισθόφυλλο:
Ιστανμπούλ, δέκατος έκτος αιώνας – πόλη θαυμάτων και κινδύνων.
Όταν ένα νεαρό αγόρι, ο Τζαχάν, έρχεται με ένα δώρο για τον Σουλτάνο –έναν λευκό ελέφαντα που ακούει στο όνομα Τσότα– τους οδηγούν και τους δύο στο θηριοτροφείο του παλατιού. Εκεί μαθαίνουν να φυλάγονται από τις δολοπλοκίες των δαμαστών, των τσιγγάνων, των απατεώνων αυλικών και της πονηρής πριγκίπισσας Μιχριμάχ.
Καθώς γίνονται δεκτοί σε αυτή την ξένη χώρα, ο Τζαχάν ταξιδεύει με τον Τσότα στις πιο μακρινές γωνιές του σουλτανάτου, συμμετέχοντας στις πολεμικές επιχειρήσεις του Σουλεϊμάν. Μια μέρα, όμως, που ο Τζαχάν γνωρίζεται με τον Πρώτο Βασιλικό Αρχιτέκτονα, τον Σινάν, έχει την ευκαιρία να ανεβεί στα αξιώματα της βασιλικής Αυλής. Το να δεχτεί αυτή την πρόκληση σημαίνει ότι αποφασίζει να μπει στις μαρμάρινες αίθουσες, όπου σεργιανίζει η πριγκίπισσα Μιχριμάχ, αλλά και όπου συνωμοτούν οι προδότες – σ’ έναν τόπο θαυμάτων και κινδύνων…
[grbk https://www.greekbooks.gr/o-mathiteyomenos-architektonas.html%5D
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Ο μαθητευόμενος αρχιτέκτονας
The architect’s apprentice
Συγγραφέας
Ελίφ Σαφάκ
Elif Shafak
Συγγραφέας
Άννα Παπασταύρου
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις Ψυχογιός
Ημερομηνία έκδοσης
Ιανουάριος 2020
Αριθμός σελίδων
518
ISBN
978-618-01-3048-5