Το δεύτερο μυθιστόρημα του Γιώργου Πολυχρονίδη βρίσκεται ήδη στα βιβλιοπωλεία όλης της χώρας. Φέρει τον τίτλο «Κατάρες» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Φίλντισι, υπό την αιγίδα του Συλλόγου Νέας Βύσσας «Στέφανος Καραθεωδωρής».
Υπόθεση βιβλίου
Πριν αρκετά χρόνια, τότε που η Θράκη μας ήταν ακόμα στα χέρια των Τούρκων, μια μάνα με ένα μικρό κορίτσι έφτασε στο Μποσνάκιοϊ, ένα πλούσιο χωριό κοντά στην Ανδριανούπολη. Ζητούσε δουλειά, για να ζήσει το παιδί της και τον εαυτό της. Ο άντρας της, πίσω στον δικό της τόπο, νεκρός από τουρκικό μαχαίρι και ο γιος της, παρμένος με το στανιό, ενταγμένος στις τάξεις των γενιτσάρων! Δουλειά βρήκε, για καλή της τύχη, σε ένα από τα πιο πλούσια σπίτια του χωριού· σε εκείνο του κυρ Γιάννη.
Δούλεψε εκεί λίγα χρόνια και όταν το κορίτσι της -η Χρυσούλα της- έφτασε δέκα χρονών, η μοίρα την οδήγησε στο επέκεινα. Το παιδί παρέμεινε στο αρχοντόσπιτο -ως υπηρέτρια- για να βοηθάει στο νοικοκυριό, όσο και όπως μπορούσε. Περισσότερο από ελεημοσύνη την κράτησε ο κυρ-Γιάννης παρά επειδή την είχε ανάγκη στη δούλεψή του.
Η Χρυσούλα όμως το τίμησε πολύ το ψωμί που έφαγε στο σπίτι αυτό. Μέρα νύχτα δούλευε σαν το σκυλί, κι ας της άρμοζε περισσότερο μια κούκλα για να παίζει παρά μια σκούπα για να καθαρίζει. Τέσσερα χρόνια πέρασαν έτσι, από τον θάνατο της μάνας της, και άρχισε το παιδικό κορμάκι να μεστώνει. Άρχισε να παίρνει το σουλούπι της γυναίκας και εξαιτίας αυτού του γεγονότος, του “γυάλισε” του Στέφανου, του γιου του κυρ-Γιάννη…
…
– Κουβέντα σε κανέναν, απείλησε το κορίτσι, έτσι και μιλήσεις θα σου κόψω το λαιμό, κι έκανε την κίνηση με το χέρι, για να γίνουν πιο κατανοητές οι προθέσεις του.
Με τα χείλη σφιγμένα απ’ τον πόνο και τα δάκρυα να τρέχουν ποτάμι απ’ τα μάτια της έγνεψε καταφατικά το κεφάλι της. Όχι, δε θα μιλούσε, τίποτα δε θα έλεγε αυτή. Τίποτα.
Η Χρυσούλα δε μίλησε, ούτε για την πρώτη φορά, ούτε γι’ αυτές που ακολούθησαν, υπέμενε καρτερικά, η κοιλιά της όμως που φούσκωνε, τα φανέρωσε όλα, κι όταν γεννήθηκε το παιδί, έτσι για να μην υπάρχει καμιά αμφιβολία, ήταν φτυστός ο Στέφανος.
…
Ο γάμος -κατ’ εντολή του πάτερ φαμίλια- έγινε τάχιστα και κατόπιν κάπως πήραν τα πράγματα το ντορό τους. Αυτό όμως μέχρι τον θάνατο του κυρ-Γιάννη. Γιατί μόλις εκείνος αποδήμησε εις Κύριον, ο μοναχογιός του έδειξε το πραγματικό -το σκληρό, το απάνθρωπο- πρόσωπό του!
Το ξύλο, οι βρισιές και η αχαριστία βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη. Και η Χρυσούλα εκεί… σκυλί στη δουλειά, σκυλί και στην υπομονή! Μαύρη ζωή περνούσε αλλά δεν είχε και άλλη επιλογή. Ο τόπος αλλά κυρίως ο χρόνος επέβαλαν τα θέλω μιας οικογένειας να ταυτίζονται με τα θέλω του άντρα και τα πρέπει της γυναίκας να απαρτίζονται από τα πρέπει όλων των μελών, μαζί και του νοικοκυριού!
Τα χούγια του Στέφανου ποταμός ολάκερος, με πιο τρανό αυτό του ποδόγυρου. Δεν άφηνε ούτε θηλυκιά γάτα -που λέει ο λόγος- είχε και τους παράδες που κληρονόμησε από τον συνετό πατέρα του, φαντάζεστε τι γινόταν στα νυχτερινά κέντρα της περιοχής. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, όταν είδε μια κοπέλα σε μια αριστοκρατική συνοικία της Ανδριανούπολης, βάλθηκε να την “καταφέρει” και μάλιστα αποφάσισε να την παντρευτεί κιόλας!
Και η Χρυσούλα; Α, αυτό ήταν πανεύκολο για το Στέφανο! Θα την έδιωχνε κι εκείνη και το παιδί τους. Τι θα την έδιωχνε δηλαδή, την έδιωξε κιόλας! Με βρισιές και κλωτσιές βέβαια, για να μην χαλάσει και την παράδοση…
…
Μάζεψε σ’ έναν μπόγο μερικά ρούχα και πριν το μεσημέρι έφυγε από το σπίτι, δυο βήματα πίσω την ακολουθούσε ο γιος της κουβαλώντας κι αυτός το δικό του μπογαλάκι.
Τα βήματα της την οδήγησαν στον Άη Γιώργη, εκεί που είχε βάλει στεφάνι με τον Στέφανο. Γονάτισε στα σκαλοπάτια και προσευχόταν βουβά στον Άγιο. Λίγο πιο πέρα το παιδί της έκανε το σταυρό του.
Το ζεστό χέρι του παπά Χρήστου ακούμπησε τρυφερά στον ώμο της.
…
Άκουσε ο Άη Γιώργης την παράκληση της μάνας και την συνέδραμε δι’ αντιπροσώπου. Ο παπά Χρήστος, ο ιερέας του χωριού, ήταν αυτός που τους στάθηκε από την πρώτη στιγμή που η Χρυσούλα και ο γιος της έμειναν στους πέντε δρόμους. Άγιος άνθρωπος ο παπάς, με αγνή καρδιά, κοφτερό μυαλό και αποφασιστικότητα.
Και ο τροχός του χρόνου συνέχισε να κυλά, μέχρι που… επί των σελίδων του βιβλίου, παρακαλώ! 🙂
[grbk https://www.greekbooks.gr/katares.html%5D
Κριτική και εντυπώσεις
Ο κυρ-Γιάννης, η Χρυσούλα και ο Στέφανος είναι οι ρίζες -η αρχή- του γενεολογικού δέντρου των κεντρικών ηρώων στο νέο αυτό αφήγημα του ταλαντούχου και αγαπημένου Γιώργου Πολυχρονίδη. Ενός δέντρου που τα κλωνιά του μεγαλώνουν και απλώνονται με τρόπο που ορίζουν οι πράξεις των ανθρώπων αλλά και οι κατάρες… ή πιο σωστά όσα γεγονότα επιφέρουν αυτές οι κατάρες.
Καθημερινοί άνθρωποι -μαχητές της ζωής- μιας άλλης εποχής οι ήρωες του συγγραφέα, κινούνται σε έναν ιδιαίτερο για τον ίδιο χώρο. Το χωριό Μποσνάκιοϊ που με τις ανταλλαγές των πληθυσμών άλλαξε τόπο και όνομα, έγινε Νέα Βύσσα, και που είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του Γιώργου Πολυχρονίδη.
Ήθη και έθιμα του τόπου και του χρόνου εκείνου στολίζουν τη μυθιστορία κάνοντάς την εκτός από ψυχαγωγική και ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα! Πως ζούσαν οι Θράκες μας, τι αγωνίες και τι όνειρα είχαν, ποιες οι συνήθειες και ποια τα προβλήματα της καθημερινότητας τους; Πόσο επηρέαζε τη ζωή τους η Ιστορία και πόσο τα ήθη της εποχής τους;
Ένα διάπλατο παράθυρο σε αυτόν τον κόσμο είναι το νέο μυθιστόρημα «Κατάρες», του Γιώργου Πολυχρονίδη. Άριστος ξεναγός της ιστορίας του τόπου του, εθίζει τόσο τον αναγνώστη του, που όταν φτάσεις στο οπισθόφυλλο -πέρα του ότι εύχεσαι να είχε κι άλλο τόσο- σου γεννιέται η επιθυμία να βρεθείς σε εκείνα τα μέρη. Κι ας έχουν περάσει τόσα χρόνια, κι ας δεν είναι πια τίποτα το ίδιο με όσα διάβασες, εσύ θέλεις να βρεθείς εκεί… στον τόπο που “περπάτησαν” η Χρυσούλα, ο ανεκδιήγητος Στέφανος, ο λατρεμένος παπά Χρήστος, και όλοι οι άλλοι μυθιστορηματικοί ήρωες!
Πόσο θα ήθελα να γίνει αυτό το εξαιρετικό ανάγνωσμα ταινία! Την πλάθω ήδη στο μυαλό μου, δημιουργώ εικόνες και σκηνές, μοιράζω ρόλους… για τον ρόλο του παπα Χρήστου θα ήθελα τον συγγραφέα, μιας και η όψη -αλλά και η ψυχή- του Γιώργου Πολυχρονίδη είναι ταυτόσημες με όσα πρεσβεύει ο συγκεκριμένος λογοτεχνικός του χαρακτήρας! Ναι, έχω ενθουσιαστεί!
Κι επειδή είμαι σίγουρος πως θα ενθουσιαστείτε κι εσείς… τρέξτε να αποκτήσετε το «Κατάρες», του Γιώργου Πολυχρονίδη, και απολαύστε ένα υπέροχο ταξίδι στη Θράκη και στο παρελθόν! Για άλλη μια φορά μας μάγεψε η πένα σας κύριε Πολυχρονίδη. Εύγε!
Οπισθόφυλλο:
Βασικός άξονας της αφήγησης του Γιώργου Πολυχρονίδη, είναι οι κατάρες που διατυπώνονται από τους ήρωες και τις ηρωίδες του βιβλίου. Μπορεί σήμερα να μην πιστεύει κανείς στην επαλήθευση κάποιας κατάρας. Τα παλιά χρόνια όμως οι άνθρωποι, θεοσεβούμενοι, θεωρούσαν τις κατάρες έργο του διαβόλου. Και όταν από συμπτώσεις φαίνονταν να επαληθεύεται, αυτή η πίστη σε ένα υπερφυσικό γεγονός, παγιωνόταν. Έτσι, κανένας δεν επιθυμούσε να είναι στόχος μιας κατάρας.
Ο συγγραφέας αφηγείται με ρέουσα γλώσσα γεγονότα και καταστάσεις, που είτε συγκλόνισαν τις οικογένειες και τα πρόσωπα που εμπλέκονται, είτε συγκλόνισαν ευρύτερα τον Ελληνισμό με τις νίκες και τις ήττες του, με τις χαρές και τα δάκρυά του.
Μέσα από το αφήγημα αυτό ζει κανείς την καθημερινότητα των ταπεινών κατοίκων των χωριών της Θράκης, τον ιδρώτα και τους κόπους τους, τις αγωνίες και τις ελπίδες τους, τις χαρές και τις επιτυχίες τους. έτσι το βιβλίο αυτό, χωρίς να αποτελεί επιστημονικό εγχειρίδιο λαογραφίας, μας δίνει ολοζώντανες εικόνες από τη λαογραφία των παραποτάμιων χωριών του Έβρου, δηλαδή από τα ήθη και τα έθιμά τους, τον τρόπο ζωής, την αντιμετώπιση της γέννησης και του θανάτου, τη χειρωνακτική καλλιέργεια της γης, τα γλέντια, τις ανθρώπινες καλές ή κακές συμπεριφορές, την εμπειρική σοφία τους κ.λ.π.
[grbk https://www.greekbooks.gr/katares.html%5D
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Κατάρες
Συγγραφέας
Γιώργος Πολυχρονίδης
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις Φίλντισι
Ημερομηνία έκδοσης
Μάρτιος 2018
Αριθμός σελίδων
221
ISBN
978-618-5101-51-0