Οκτώβριος του 2016 ήταν όταν, από τις εκδόσεις Ψυχογιός, κυκλοφόρησε ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα. Πρόκειται για το «Κάποτε στη Σαλονίκη», της Μεταξίας Κράλλη, το οποίο μου άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις!
Υπόθεση βιβλίου
Η Ελπινίκη Παπάζογλου μαζί με τη θυγατέρα της είχαν αφήσει πίσω τους την Μικρασία, τον τόπο τους, μαζί με την μισή τους καρδιά· ο σύζυγος και πατέρας είχε βρει τραγικό θάνατο εκεί στις μαύρες σελίδες της Ιστορίας. Στην αρχή προσπάθησαν να χτίσουν μια νέα ζωή στην Αθήνα. Αν και οικονομικά εξασφαλισμένες, δεν ήταν κάτι εύκολο. Η, δε, εύθραυστη υγεία της Ελπινίκης, έκανε ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα. Έτσι αποφασίστηκε να μετεγκατασταθούν στη Θεσσαλονίκη, όπου μητροπολίτης της πόλης ήταν ο Άνθιμος, θείος της Ελπινίκης.
Στα 1927 αντίκρισε για πρώτη φορά η Ελπινίκη και η κόρη της η Χριστίνα τη Σαλονίκη. Ευχή και των δυο ήταν να στεριώσουν και να ζήσουν, ει δυνατόν, καλύτερες ημέρες από αυτές που είχαν και οι δύο περάσει. Ο θείος Άνθιμος -σταλμένος θα λεγε κανείς από τον Θεό- έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι του για να εξασφαλίσει ένα φωτεινότερο μέλλον και στις δυο τους. Ήταν μια ευκαιρία και για εκείνον να πάρει μια γεύση από τη νοστιμάδα της οικογενειακής ζωής, χρόνια μόνος του γαρ, έστω και αν αυτό ήταν επιλογή του.
Εκείνη την εποχή οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης ήταν Χριστιανοί και Εβραίοι· οι μουσουλμάνοι είχαν αποχωρήσει με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Και στις δύο ομάδες υπήρχε η ίδια διαστρωμάτωση… άνθρωποι που αγωνίζονταν καθημερινά για ένα πιάτο φαΐ και άνθρωποι -επιφανείς οικογένειες- που ζούσαν μέσα στα πλούτη και τη χλιδή. Στην τελευταία κατηγορία ανήκε και η Εβραϊκή οικογένεια Ματαλών.
Η Χριστίνα Παπάζογλου και ο Αλμπέρτο Ματαλών ήσαν και οι δύο μαθητές. Η τύχη τα έφερε να είναι γείτονες και μάλιστα τα παράθυρα από τα δωμάτιά τους ήταν αντικριστά. Ο θεός έρωτας δεν τους λάβωσε με την πρώτη ματιά, αλλά δεν άργησε και πάρα πολύ! Η από όλες τις ηθικές συμβάσεις της εποχής αφύσικη σχέση τους άνθησε όταν βρέθηκαν και οι δύο να σπουδάζουν στην Αθήνα· εκείνη ιατρός και εκείνος μηχανικός στο πολυτεχνείο.
Όσο μπόρεσαν κράτησαν τα αισθήματα τους κρυφά, ακόμα και από τους πιο στενούς τους φίλους. Όμως, κάποια στιγμή, ο έρωτάς τους μαθεύτηκε και σαν βόμβα έσκασε στο οικογενειακό τους περιβάλλον. Η Χριστίνα τότε, ως πιο σκληραγωγημένη και πειθαρχημένη, έδωσε τη λύση. Αφού δήλωσε στον Αλμπέρτο ότι χωρίζουν, έφυγε για την Βιέννη όπου θα συνέχιζε τις σπουδές της.
Τα χρόνια περνούσαν, ο φασισμός άρχισε να καλύπτει τα κράτη της Ευρώπης, ο δεύτερος μεγάλος πόλεμος ξέσπασε και… οι δύο ακόμα ερωτευμένοι νέοι -ο ένας μακρυά από τον άλλο- ρίχτηκαν στη φωτιά της Γερμανικής κατοχής όπως και όλοι οι Έλληνες. Το ποιος θα κατάφερνε και με ποιο τρόπο να βγει ζωντανός από αυτό το καμίνι, κάνεις δεν το γνώριζε… μόνο ο Θεός…
[grbk https://www.greekbooks.gr/kapote-sti-saloniki.html%5D
Κριτική και εντυπώσεις
Το εξαίσιο μυθιστόρημα «Κάποτε στη Σαλονίκη», της Μεταξίας Κράλλη, είναι μια ρομαντική ιστορία τοποθετημένη στη λιγότερο ρομαντική περίοδο της σύγχρονης Ιστορίας· στην περίοδο του μεσοπολέμου και του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Με κεντρικό κορμό την σχέση μιας Χριστιανής και ενός Εβραίου, η ταλαντούχα και οξυδερκής συγγραφέας μας μεταφέρει το κλίμα τις εποχής και μια καλή γεύση από όλο το κοινωνικό φάσμα της Θεσσαλονίκης εκείνα τα χρόνια. Άντρες και γυναίκες, φτωχοί και πλούσιοι, Χριστιανοί και Εβραίοι, Έλληνες και Γερμανοί, παρελαύνουν από τις 750+ σελίδες του βιβλίου, με τις σκέψεις, τις αγωνίες, τους πόθους και τα πάθη τους!
Σε αυτό -στην κοινωνική διαστρωμάτωση και στα ανθρώπινα- είναι περισσότερο επικεντρωμένη η ιστορία μας παρά στα ηθογραφικά στοιχεία της εποχής. Όχι ότι τα τελευταία απουσιάζουν παντελώς, απλά η παρουσία τους είναι διακριτική. Όσο για τα πραγματικά γεγονότα; Και αυτά συμπεριλαμβάνονται στη πλοκή, κυρίως στις σημειώσεις, στους αστερίσκους, όπου περιμένουν όποιον αναγνώστη θέλει να τα διαβάσει χωρίς να εμποδίζουν την ροή της εξέλιξης του μύθου.
Αυτό πάντως που χαρακτηρίζει σαφέστατα το «Κάποτε στη Σαλονίκη», της Μεταξίας Κράλλη, είναι η εις βάθους διερεύνηση και απόδοση των ανθρώπινων χαρακτήρων που ενσαρκώνουν οι ήρωες της. Νέοι, ενήλικες, υπέργηροι, συμφεροντολόγοι, αλτρουιστές, φιλεύσπλαχνοι, απάνθρωποι, γονείς, παιδιά, ορφανά, αγωνιστές, εύποροι, πάμφτωχοι… όλοι είναι εκεί, βάζοντας ο καθένας από αυτούς ένα πολύτιμο λιθαράκι στο όλο δημιούργημα.
Το απόλαυσα και θα το ξαναδιάβαζα ευχαρίστως και μία και δύο φορές… μπορεί και να το κάνω, Θεού θέλοντος και χρόνου επιτρέποντος. Φυσικά σας το συστήνω ανεπιφύλακτα. Αποκτήστε το και αφεθείτε στην ταλαντούχα γραφή και σκέψη της Μεταξίας Κράλλη. Θα σας ταξιδέψει σε απίστευτα μέρη!
Οπισθόφυλλο:
Η Χριστίνα Παπάζογλου και ο Αλμπέρτο Ματαλών συναντιούνται στη Θεσσαλονίκη το 1927. Είναι γείτονες και πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο. Αυτά είναι και τα μοναδικά πράγματα που τους ενώνουν. Εκείνη είναι ανιψιά του μητροπολίτη της πόλης κι εκείνος γιος μιας εύπορης εβραϊκής οικογένειας.
Ο έρωτας που θα γεννηθεί μεταξύ τους μοιάζει καταδικασμένος. Στη Θεσσαλονίκη του μεσοπολέμου –ένα μωσαϊκό προσφύγων, φτωχολογιάς, αλλά και μιας πλούσιας, ανθηρής ισραηλιτικής κοινότητας– οι κανόνες της κοινωνίας και της θρησκείας δεν αφήνουν άλλο περιθώριο στο ζευγάρι παρά να ακολουθήσει διαφορετικούς δρόμους.
Από τη Θεσσαλονίκη στην Αθήνα κι από κει στη μακρινή Βιέννη, ο Αλμπέρτο και η Χριστίνα γίνονται μάρτυρες των ταραγμένων στιγμών πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κι όταν αυτός ξεσπάει, ό,τι ως τότε θεωρούνταν δεδομένο ανατρέπεται μέσα στη λαίλαπα των γεγονότων. Η Χριστίνα, ο Αλμπέρτο, ο Μπενίκο, η Νινόν, η Ρούλα και ο Αστέρης θα κληθούν να αναμετρηθούν με τον εαυτό τους και τις πεποιθήσεις τους, αλλά και με όσα, σε πείσμα των καιρών, ποτέ δεν απαρνήθηκαν.
Ένα βιβλίο για μια πόλη, δυο κοινότητες και τους ανθρώπους που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους και την Ιστορία.
[grbk https://www.greekbooks.gr/kapote-sti-saloniki.html%5D
Ταυτότητα βιβλίου
Τίτλος βιβλίου
Κάποτε στη Σαλονίκη
Συγγραφέας
Μεταξία Κράλλη
Εκδοτικός οίκος
Εκδόσεις Ψυχογιός
Ημερομηνία έκδοσης
6 Οκτωβρίου 2016
Αριθμός σελίδων
752
ISBN
978-618-01-1671-7