Ιταλία, Ρώμη, 7 Μαρτίου 44π.Χ.
Οι πρώτες αχτίδες του ηλίου προσπαθούν να κερδίσουν την μάχη με τα σύννεφα που καλύπτουν τον μουντό ουρανό, όταν από την Ρετζία -ένα από τα αρχαιότερα κτίσματα στο Φόρουμ και κατοικία του ανώτατου άρχοντα- ακούγεται μια στριγκή κραυγή πόνου…
…
Σ’ ένα ακατάστατο κρεβάτι, μουσκεμένος στον ιδρώτα, με τα μάτια χαμένα στο κενό, με σάλια να τρέχουν απ’ το στόμα του, τρίζοντας τα σφιγμένα από ένα σπασμό δόντια του, ενώ τον κρατούσαν σφιχτά τα νευρώδη μπράτσα του Σίλιου Σαλβιδιένου, του υπασπιστή του, σφάδαζε ο Μέγιστος Ποντίφιξ, ο δικτάτορας διά βίου, ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας.
…
Τι είναι, όμως, άραγε αυτό που μετατρέπει έναν ατρόμητο στρατηγό και ισχυρότερο άντρα του τότε γνωστού κόσμου, σε ένα αξιολύπητο πλάσμα; Κατά τον Αντίστιο, τον ιατρό του…
…
«Οι Έλληνες την ονομάζουν “ιερά νόσο”, επειδή οι αρχαίοι πίστευαν πως αποτελεί συνέπεια της δράσης πνευμάτων, δαιμόνων ή θεοτήτων. Απ’ ότι φαίνεται, ακόμα κι ο Αλέξανδρος υπέφερε από αυτήν, αλλά στην πραγματικότητα κανείς δεν ξέρει ακριβώς περί τίνος πρόκειται. Γνωρίζουμε τα συμπτώματα και προσπαθούμε να περιορίσουμε τις συνέπειες. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να κόψει ο ασθενής τη γλώσσα του με τα ίδια του τα δόντια. Μερικοί όμως πνίγηκαν επειδή γύρισε η γλώσσα τους. Του χορήγησα το συνηθισμένο ηρεμιστικό, που ευτυχώς φαίνεται να έχει αποτελέσματα. Με ανησυχεί όμως η συχνότητα των κρίσεων, η τελευταία ήταν μόλις πριν από δύο εβδομάδες».
…
Η κατάσταση του Καίσαρα είναι μελανή σαν τον ουρανό που καλύπτει την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του. Τα σκούρα σύννεφα εκείνη την μέρα, αλίμονο, δεν είναι είναι μόνο εκείνα που διατρέχουν γοργά τον θόλο της Ρώμης. Είναι και αυτά -πολύ πιο πυκνά και επικίνδυνα από τα πρώτα- που κινούνται γύρω από το πρόσωπο του Γάιου Ιούλιου Καίσαρα. Τα σύννεφα μιας συνωμοσίας που απειλούν την ζωή του, με το πέπλο της να εξυφαίνεται από διάφορους ανθρώπους και κέντρα εξουσίας της εποχής.
Οι δε κρίσεις που τον τυραννούν δεν βοηθούν καθόλου την φυσική του κατάσταση που τέτοιες ώρες αποτελεί επιτακτική ανάγκη να είναι ακμαιότατη! Οι σύμμαχοι του, λίγοι. Τα μοναδικά άτομα που μπορεί να εμπιστευτεί τυφλά, μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού… η σύζυγος του Καλπουρνία, δύο εκατόνταρχοι -ο Σίλιος Σαλβιδιένος και ο Πόπλιος Σέξτιος-, καθώς και ο γιατρός του, ο Έλληνας Αντίστιος.
Το Σκηνικό αποτελούν φυσικά η Αιώνια Πόλη, αλλά και οι τόποι ανάμεσα σε εκείνη και στην Μοντένα, όπου εξελίσσεται μία υψίστης σημασίας ιδιότυπη καταδίωξη. Μέρα με τη μέρα, ώρα με την ώρα, η ιστορία έρχεται να συναντήσει τον Καίσαρα… με τα γεγονότα να οδηγούν στις 15 Μαρτίου του 44π.Χ. …
…
Σε κάθε του κίνηση, οι συνωμότες τον χτυπούσαν από κοντά, του επιτίθεντο σαν να ήταν ζώο πιασμένο σε παγίδα, συνεχίζοντας να χτυπάνε με όλο και μεγαλύτερη μανία, καθώς το θύμα γινόταν όλο και πιο ανήμπορο να αμυνθεί ή ακόμα και να κινηθεί.
Τελευταίος ο Μάρκος Ιούνιος Βρούτος.
Στους βουβώνες.
Ο Καίσαρας ψιθύρισε κάτι, κοιτάζοντάς τον κατάματα, κι αφέθηκε να πέσει στο πάτωμα.
…
Ο Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι είναι αναμφίβολα μαιτρ του ιστορικού μυθιστορήματος. Τόσο οι σπουδές του όσο και το συγγραφικό του ταλέντο δημιουργούν βιβλία που όχι μόνο τα χαίρεσαι όταν τα διαβάζεις αλλά και τα θυμάσαι πολύ καιρό μετά αφού έχεις ξεκοκαλίσει και την τελευταία τους σελίδα. Το «Οι τελευταίες ημέρες του Καίσαρα» δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση.
Ο Μανφρέντι σε αρπάζει από τις πρώτες σελίδες και σε μεταφέρει δύο χιλιετίες πίσω στο παρελθόν. Τα γεγονότα είναι σαν να τα ζεις, οι ήρωες του θαρρείς πως μπορείς να τους αγγίξεις και οι εικόνες αντικαθιστούν πλήρως το περιβάλλον στο οποίο βρίσκεσαι. Τώρα, εσείς ξέρετε… βιβλιοπωλείο, και… «Οι τελευταίες ημέρες του Καίσαρα», του Βαλέριο Μάσιμο Μανφρέντι, από τις Εκδόσεις Ψυχογιός (Οκτώβριος 2009) σε μετάφραση της Άμπυ Ραΐκου.
Δεν ξέρω αν ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας ήταν καλός στρατηγός και κυβερνήτης. Δεν ξέρω αν η ανθρωπότητα ωφελήθηκε ή βλάφτηκε από τις πράξεις του. Ξέρω όμως -χάρη στον Μανφρέντι– πως ακριβώς πέθανε, ποιο ήταν το κλήμα της εποχής και ποιοι τελικά ωφελήθηκαν από δολοφονία του. Αν μου έγινε συμπαθής; Ναι, μου έγινε! Πως θα μπορούσε να γίνει αλλιώς άλλωστε. Στην σύγχρονη εποχή υπάρχει ο επονομαζόμενος πολιτικός θάνατος για όσους θέλουμε να εξαφανίσουμε από την εξουσία. Τότε όμως τα πράγματα ήταν τελείως διαφορετικά… Καλή ανάγνωση!
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
:
Ρώμη, αρχές Μαρτίου του έτους 44π.Χ. Ο Γάιος Ιούλιος Καίσαρας, ο στρατηγός που υπέταξε ολόκληρο τον κόσμο, είναι ένας άνδρας πενήντα έξι χρόνων, επιφανειακά μόνο στο άνθος της πνευματικής και σωματικής του ρώμης. Στην πραγματικότητα είναι κουρασμένος και άρρωστος, ένα αγρίμι που βασανίζεται από εφιάλτες.
Η αποστολή την οποία έχει αναλάβει -να κλείσει την περίοδο των εμφύλιων πολέμων και να σώσει τον ρωμαϊκό πολιτισμό- κινδυνεύει να αποτύχει λόγω των συνωμοσιών που εξυφαίνονται γύρω του από εκείνους οι οποίοι τον θεωρούν έναν τύραννο που έβαλε τέλος στις ελευθερίες και στα ιδανικά της Δημοκρατίας.
Ο Καίσαρας δεν είναι σε θέση να αντιδράσει ούτε να σηκώσει το βάρος των ευθυνών του και βρίσκει καταφύγιο στην προετοιμασία ενός καινούργιου πολέμου, αυτή τη φορά ενάντια στους Πάρθους. Όμως, η συνωμοσία εξελίσσεται αμείλικτη και τίποτα δε θα μπορέσει να τον σώσει. Ούτε οι ηρωικές προσπάθειες του πιστού του Πόλπιου Σέξτιου, ο οποίος διασχίζει την Ιταλία σε μια απελπισμένη προσπάθεια να προλάβει το μοιραίο, ούτε η φροντίδα της πιστής του συζύγου Καλπουρνίας, ούτε η αφοσίωση της παλιάς του ερωμένης Σερβιλίας, και του γιατρού του Αντίστιου. Οι οιωνοί θα επαληθευτούν και μετά τις Ειδούς του Μαρτίου, ο κόσμος θ’ αλλάξει για πάντα.