Εκδόσεις Κριτική,
Σελ. 294
Το βιβλίο αυτό είναι το μυθιστορηματικό πορτραίτο μιας πόλης τη στιγμή της αγωνίας της. Πρόκειται για ιστορική αφήγηση.
Ο Ντανιέλ Ντεφόου εξιστορεί τα γεγονότα της τελευταίας μεγάλης επιδημίας πανούκλας που εκδηλώθηκε στο Λονδίνο κι άλλες πόλεις της Αγγλίας, το 1665-1666. Η τρομερή πανούκλα σάρωσε πάνω από 100.000 ψυχές στο Λονδίνο. Το 1666 επακολούθησε την φοβερή επιδημία, μια μεγάλη πυρκαγιά στο Λονδίνο.
Ο συγγραφέας στηρίχτηκε σε πραγματικά γεγονότα, τα οποία διερεύνησε εξονυχιστικά, αντλώντας τις πληροφορίες του από χρονικά της εποχής, γραπτές και προφορικές μαρτυρίες και επίσημα έγγραφα. Μας δίνει μια εκπληκτικά «μοντέρνα» εικόνα της ανθρώπινης και κοινωνικής συμπεριφοράς σε μια μεγαλούπολη, που αποδιοργανώνεται αλλά και αντιστέκεται με όσα μέσα και γνώση διαθέτει στον αιφνιδιαστικό μαζικό θάνατο.
Η αρρώστια έφτασε πρώτα στο Λονδίνο με εμπορεύματα που είχαν έρθει από την Ολλανδία και που είχαν φτάσει εκεί από την Ανατολική Μεσόγειο. Οι κάτοικοι του Λονδίνου κολλούσε ο ένας τον άλλο, ή από τα ρούχα, την επαφή, ή την αναπνοή. Κανείς δεν ήξερε πότε ή που ή πώς κόλλησε την αρρώστια και από ποιον. Οι γιατροί συνιστούσαν στους ασθενείς ένα σωρό αρώματα και παρασκευάσματα. Οι λογικοί και προνοητικοί άνθρωποι έπαιρναν ορισμένα μέτρα εξαερισμού κι αρωματισμού των σπιτιών τους καίγοντας αρωματικά βότανα, λιβάνια και θειάφι μέσα στα κλειστά δωμάτιά τους και μετά άφηναν τον αέρα να σπρώξει έξω όλους τους καπνούς με μια έκρηξη πυρίτιδας.
Η πανούκλα δημιουργούσε εξογκώματα στους βουβώνες, στο σβέρκο, στις μασχάλες, πυώδη αποστήματα, όγκους, υψηλό πυρετό, εμετούς, ανυπόφορους πονοκεφάλους, πόνους στην πλάτη, κηλίδες γάγγραινας στο μέγεθος μικρού ασημένιου νομίσματος κ.λ.π.
Η πανούκλα ήταν τρομακτική και η δυστυχία των ανθρώπων μεγάλη. Η επιδημία έφτανε στο κατακόρυφο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Οι άνθρωποι πέθαιναν με το σωρό και θάβονταν με το σωρό. Πέθαιναν επτά με οκτώ χιλιάδες άνθρωποι την εβδομάδα.
Η πανούκλα ήταν ένας τρομερός εχθρός, οπλισμένος με τόση φοβέρα που κανένας άνθρωπος δεν ήταν αρκετά δυνατός για να αντισταθεί ή προετοιμασμένος να αντέξει το τράνταγμα της επίθεσής της. Πολλοί άνθρωποι όμως έδειξαν ατράνταχτο θάρρος και διακινδύνευσαν την ζωή τους για την ανακούφιση των φτωχών ανθρώπων μέσα στη δυστυχία τους. Διακόπηκαν οι εξαγωγές πολλών αγγλικών προϊόντων και κυρίως μάλλινων ρούχων σε ξένες χώρες και πολλοί τεχνίτες, λιανέμποροι, εργολάβοι κ.λ.π. στην πόλη έμειναν άνεργοι. Αυτή η κατάσταση τους έφερε στην εσχάτη ένδεια. Τεράστιος αριθμός ανθρώπων είχαν φύγει από το Λονδίνο για την επαρχία, κυρίως οι πλούσιοι και οι ευκατάστατοι. Ψωμί υπήρχε στο Λονδίνο και ήταν φτηνό και υπήρχε μεγάλη αφθονία από όλα τα είδη φρούτων και ήταν όλα φτηνά, από την έλλειψη πελατείας.
Η πανούκλα δεν ξαπλώθηκε μονομιάς σε ολόκληρη την πόλη και τα προάστια, διότι τότε ο λαός θα είχε συντριβεί, αλλά ξεκίνησε από τα δυτικά και μετά προχώρησε στα ανατολικά, αλλά καθώς προχωρούσε περισσότερο ανατολικά, ξεθύμαινε στα δυτικά.
Οι φτωχοί επειδή πεινούσαν έβρισκαν απασχόληση σε οποιαδήποτε δουλειά ακόμα και την πιο επικίνδυνη και υποκείμενη στον κίνδυνο της μόλυνσης. Συνήθως τους έβαζε ο Δήμος να θάβουν τους νεκρούς ή να περιποιούνται τους αρρώστους ή να φυλάνε τα μολυσμένα σπίτια. Αυτή η παράτολμη συμπεριφορά των φτωχών ήταν η αιτία η πανούκλα να ξεσπάσει ανάμεσά τους με τέτοια λύσσα ώστε να πεθαίνουν με το σωρό.
Ο κόσμος δεν ήξερε από που να φυλαχτεί, για αυτό κλεινόταν στα σπίτια τους και δεν είχαν σχέση με κανένα. Που κρυβόταν τα σπέρματα της μόλυνσης; Γιατί πολλοί άρρωστοι ανάρρωναν, ειδικότερα αν τα αποστήματα έσπαγαν; Φυλάγονταν όλοι από τους αρρώστους και τους μολυσμένους, αλλά την ίδια στιγμή υπήρχαν χιλιάδες ανάμεσά τους, που φαίνονταν καλά, αλλά συνέχεια κουβαλούσαν τον θάνατο μαζί τους σε κάθε συντροφιά που έμπαιναν, γιατί είχαν την πανούκλα στο αίμα τους. Αυτοί ήταν οι πιο επικίνδυνοι, γιατί στην όψη τους ήταν καλά και δεν το ήξεραν ούτε οι ίδιοι ότι ήταν μολυσμένοι, μέχρι που πέθαιναν ξαφνικά μέσα σε 5-6 ώρες.
Το καλύτερο φάρμακο κατά της πανούκλας ήταν να το βάζεις στα πόδια όταν εμφανίζεται…
Όλες οι αναγκαίες εργασίες, που έφερναν τρόμο και ήταν τόσο θλιβερές και τόσο επικίνδυνες γίνονταν τη νύχτα. Αν γινόταν μεταφορά πτωμάτων, ή αν έθαβαν πεθαμένους ή αν έκαιγαν μολυσμένα ρούχα, ήταν πάντα νύχτα. Έτσι στη διάρκεια της ημέρας δεν μπορούσες να δεις ή να ακούσεις το παραμικρό, που να μαρτυρεί τη μεγάλη καταστροφή.
Επειδή οι άνθρωποι είχαν φτάσει σε μια κατάσταση απόγνωσης και είχαν χάσει κάθε ελπίδα για επιβίωση, γίνανε όλοι τολμηροί και ριψοκίνδυνοι. Έτσι άρχισαν να πλησιάζει ο ένας τον άλλο και να μαζεύονται πάλι στις εκκλησίες. Η άμεση προοπτική του θανάτου συμφιλίωνε τους ανθρώπους, η απειλή του θανάτου ήταν αρκετή να εξαλείψει όλες τις έχθρες και τον θυμό τους και να τους κάνει να δούνε με διαφορετική ματιά, από ότι βλέπανε πριν, τα πράγματα γύρω τους. Ο θάνατος τους συμφιλίωνε όλους.
Γιατί αυτό δεν μπορούσε να το κάνουμε όσο είμαστε στη ζωή; αναρωτιέται ο συγγραφέας, και οι διχόνοιες υποδαυλίζονται, οι έχθρες μας συνεχίζονται και οι προκαταλήψεις και η έλλειψη φιλανθρωπίας εξακολουθούσαν αναμεταξύ τους, φτάνοντας πολλές φορές στα άκρα;
Διαβάστε το.
Ο Ντάνιελ Ντεφόου γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1660. Ήταν λοιπόν πέντε χρονών όταν ξέσπασε η μεγάλη επιδημία πανούκλας του 1665 και έζησε επομένως κι αυτός την τύχη της οικογενείας του. Ταξίδεψε στη μισή Ευρώπη και ίσως και τη Βόρεια Αφρική και τη Μικρά Ασία, άλλοτε μέσα στην πολυτελή άμαξα του καπιταλιστή και άλλοτε φεύγοντας, χρεοκοπημένος, από τους πιστωτές του και είχε την πρώτη συγγραφική επιτυχία το 1701. Στα πρώτα του έργα στράφηκε ενάντια στην εθνικοφροσύνη των Άγγλων συντηρητικών και διακωμωδούσε υψηλά ιστάμενους αγγλικανούς κληρικούς, για αυτό και καταδικάστηκε σε πρόστιμο και φυλάκιση. Τον έσωσε ο Ρόμπερτ Χάρλεϋ, ο μετέπειτα Λόρδος του Όξφορντ, σημαντικό στέλεχος του συντηρητικού κόμματος των Τόρρηδων. Ο Χάρλεϋ χρησιμοποίησε το δημοσιογραφικό ταλέντο του Ντεφόου, παίρνοντάς τον σιωπηρά στην υπηρεσία τους ως συγγραφέα αλλά και μυστικό πράκτορα. Η πολιτική δημοσιογραφική καριέρα του Ντεφόου, τερματίστηκε το 1717. Ο Ντεφόου έγινε γνωστός και ως δημοσιογράφος και ως συγγραφέας. Η συγγραφική του καριέρα κορυφώθηκε το 1719 με τον «Ροβινσώνα Κρούσο», που είχε παγκόσμια επιτυχία με αλλεπάλληλες εκδόσεις και μεταφράσεις σε όλες σχεδόν τις γλώσσες. Άλλα έργα του είναι: «Μολλ Φλάντερς», «Η ζωή και ιστορία του αξιότιμου συνταγματάρχη Ζακ» και «Θρησκευτικός Αρραβώνας».
[grbk https://www.greekbooks.gr/defoe-daniel.person%5D