Ο καθηγητής Μάριο Πελεγκρίτι μπορεί να προβλέπει το μέλλον. Όχι, μην πάει το μυαλό σας σε γυάλινες σφαίρες, ντελφέ από καφέ ή διάφορους άλλους τσαρλατανισμούς. Καθηγητής είναι. Και μέσα από την επιστήμη του, αποδεδειγμένα, με στοιχεία που έχει μαζέψει επιμελώς, οικονομικά, κοινωνικά, ανθρωπολογικά στοιχεία, με θαυμαστή ακρίβεια έχει προβλέψει εδώ και τέσσερα χρόνια την σημερινή κατάσταση.
…
Άνθρωποι να σέρνουν καρότσια από τα σουπερμάρκετ, να πλησιάζουν τους κάδους των σκουπιδιών και να μαζεύουν όποιο αντικείμενο τους φαινόταν χρήσιμο, σωρεύοντας το στα καρότσια. Δρόμοι με άδεια μαγαζιά ή καταστήματα που είχαν κλείσει, ελλείψεις στα παντοπωλεία, διαδηλώσεις για την ανεργία και για την ακρίβεια, ταραχές. Επίσης, έδειχνε εικόνες από ξεσπάσματα βίας στους δρόμους, λιντσαρίσματα πολιτικών προσώπων, φυλετικές συγκρούσεις.
…
Αυτή την εικόνα παρουσιάζει το μεγαλύτερο κομμάτι της κοινωνίας. Υπάρχει και ένα άλλο, κατά πολύ μικρότερο, στο οποίο ανήκουν πλούσιοι, επιχειρηματίες και πολιτικοί οι οποίοι έχουν συγκεντρώσει όλον τον πλούτο του πλανήτη, αφήνοντας τις πλατιές μάζες να ζουν σε συνθήκες εξαθλίωσης. Είναι όμως και ένας τρίτος πόλος, της απόλυτης ένδειας, που τροφοδοτείται από την συνεχώς συρρικνούμενη μεσαία τάξη η οποία αιμορραγεί χάνοντας τα κεκτημένα δικαιώματά της. Στον τρίτο αυτό πόλο, οι άστεγοι, Τζο ονομάζονται όλοι, παλεύουν για ένα χαρτόκουτο, για ένα άδειο κονσερβοκούτι, για ένα ίχνος τυριού σε ένα πεταμένο χαρτί. Μοναδική “ιδιοκτησία” τους ένα κομμάτι χαρτόνι και η θέση κάτω από ένα παγκάκι, που την υπερασπίζονται σαν να είναι πολυτελής βίλα.
Ο κόσμος εξεγερμένος από την οικονομική ανέχεια προπηλακίζει τους πολιτικούς, τους επιτίθεται με αυγά, γιαούρτια, ντομάτες, αλλά -απίστευτο ε;- εξακολουθεί να πείθεται από τους καθησυχασμούς τους και τα ψεύτικα λόγια τους. Οι δε πολιτικοί, ικανοποιημένοι που ακόμα τα ψεύτικα λόγια τους μπορούν ακόμα να επηρεάζουν τις μάζες, δεν αντιλαμβάνονται ότι ολόκληρος ο κόσμος είναι ένα καζάνι που βράζει.
…
Οι δείκτες ανεργίας αυξήθηκαν ραγδαία σε όλο το Δυτικό Κόσμο, τράπεζες έκλειναν, οι καταθέσεις μειώνονταν, κόσμος σχημάτιζε ουρές για να πάρει τα λεφτά του, είδη πρώτης ανάγκης άρχισαν να σπανίζουν. Κοντά σε αυτά υπήρχαν φονικά καιρικά φαινόμενα ακόμα και σε μέρη που φημίζονταν για την ηρεμία τους, όπως ένας ανεμοστρόβιλος σε λίμνη της Ελβετίας, ξηρασία και καύσωνας στην Σκανδιναβία, παγετός στην Αραβική Χερσόνησο. Οι παραδοσιακές καλλιέργειες παγκοσμίως είχαν υποστεί τεράστιες καταστροφές.
…
Όμως, και παγκοσμίως τα νέα ήταν εξίσου μαύρα: διαδηλωτές να εισβάλουν σε κοινοβούλια, να γρονθοκοπούν αδιάκριτα κυβερνητικούς και αντιπολιτευόμενους βουλευτές, κυβερνήσεις να παραιτούνται, οδοφράγματα να στήνονται στους δρόμους. Όλος ο κόσμος φαινόταν να βρίσκεται σε αναβρασμό.
…
Τις τελευταίες μέρες η πρωτεύουσα είχε γεμίσει με πλήθη διαδηλωτών από περιοχές γύρω από την πόλη, με τοπικούς άρχοντες, με χωρικούς που ζούσαν σε χωριά έξω από το κέντρο της χώρας.
“Τα σκουπίδια είναι δικά μας, μη μας τα κλέβετε” έγραφαν τα τεράστια πανό που κρατούσαν. Ούρλιαζαν στις ντουντούκες, διεκδικώντας μερίδιο από τα κέρδη και από τη διαχείριση των απορριμάτων που παράγονταν στις περιοχές τους.
…
Οι νέες οικονομικοκοινωνικές συνθήκες έχουν επιβάλει μια νέα τάξη πραγμάτων. Τα καθεστώτα γίνονται όλο και πιο απολυταρχικά. Η δημοκρατία και ο σεβασμός στην ανθρώπινη ύπαρξη έχουν μείνει πλέον μοναχά ως λήμματα στο λεξικό. Ο πλούτος, σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν πηγάζει από την παραγωγή και εμπορία αγαθών αλλά από την επεξεργασία των σκουπιδιών. Και αυτό γιατί αφού όλοι οι φυσικοί πόροι έχουν στερέψει δεν μένει τίποτα άλλο παρά η ανακύκλωση των ήδη χρησιμοποιημένων υλικών. Μια ανακύκλωση που έχει οδηγήσει ακόμα και σε πολέμους μεταξύ κρατών. Όσο για τα σκουπίδια που παράγουν οι κάτοικοι των πόλεων; Ούτε χρυσάφι να ήταν…
…
Στην αρχή, οι σκουπιδοφύλακες παρουσιάστηκαν σαν κάτι που θα προσέφερε εγγυήσεις τουλάχιστον για την ηρεμία των γειτονιών. Θα πέρναγαν, θα μάζευαν τα σκουπίδια, μαζί με αυτά και τα μέταλλα, κι έτσι οι συμμορίες δε θα χρειάζονταν να έρθουν αφού δε θα υπήρχε λεία. Όσο περνούσαν όμως οι μέρες και οι βδομάδες, οι διάφορες σπείρες επιτίθενταν στους σκουπιδοφύλακες -κάποιους από αυτούς τους είχαν ρίξει και στις σκουπιδιάρες, με σκοπό να τους ληστέψουν. Έτσι εμφανίστηκαν και οι πρώτοι φρουροί, που όσο πήγαινε και πύκνωναν. Στο τέλος, κατέληξαν να αποτελούν κράτος εν κράτει, να πυροβολούν για την πλάκα τους στον αέρα, εκφοβίζοντας τους κατοίκους. Οι συμμορίες είχαν μεν μαζευτεί, αλλά οι μισθοφόροι σκουπιδοφύλακες με τα αυτόματα ήταν ακόμα πιο άγριοι.
…
Το «Οι άρχοντες των σκουπιδιών» -κυκλοφόρησε το 2012 από τις εκδόσεις Καστανίωτη- είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο. Σου ανοίγει τα μάτια και σου λέει: “δες”. Και το κυριότερο.. σου λέει: “κουνήσου”. Είναι υπέροχο, αληθινό, ανθρώπινο, γεμάτο με έντονες εικόνες, απίστευτη πλοκή και ανατροπές. Μπορεί όλα αυτά να συμβαίνουν σε ένα βιβλίο, αλλά όπως έχετε ήδη αντιληφθεί δεν απέχουν και πολύ από τα όσα γίνονται γύρω μας στην Ελλάδα του ΔΝΤ, στην Ελλάδα του μνημονίου, στην Ελλάδα του 2012.
Οι αληθινοί ανθρώπινοι χαρακτήρες του και όλα όσα βιώνουν εκείνοι στις σελίδες του γεμίζουν τον αναγνώστη -παιδί, έφηβο, ενήλικο ή ηλικιωμένο- αγωνία που τον συντροφεύει από την αρχή μέχρι το τέλος του. Είναι ένα ζωντανό και δυνατό ανάγνωσμα που θα χαραχτεί στο μυαλό και στην καρδιά σας. Καλά θα κάνουμε να λάβουμε σοβαρά υπόψιν τα μηνύματα του συγγραφέα ώστε να μη ζήσουμε εμείς και κυρίως τα παιδιά μας, αυτά που βιώνουν οι ήρωες του στο συγκλονιστικό «Οι άρχοντες των σκουπιδιών».
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Ένας κόσμος και μια κοινωνία που αποσυντίθενται με ταχύτατους ρυθμούς. Ανεργία, οικονομική κρίση, εγκληματικότητα, καταστροφή του περιβάλλοντος, προπηλακισμοί πολιτικών, άνθρωποι που τρώνε σκουπίδια, άστεγοι… Μέχρι που έρχεται τελικά η Ώρα Μηδέν και γίνεται η μεγάλη έκρηξη, καθώς το ρολόι της Ιστορίας αρχίζει να τρέχει προς τα πίσω.
Ένα κορίτσι, τρεις πληρωμένοι δολοφόνοι, μια ομάδα επιστημόνων, ένας πολιτικός και η οικογένειά του διασχίζουν όλη τη χώρα κι όλες τις εποχές, σε ένα ανθρωποκυνηγητό χωρίς έλεος. Σε ένα περιβάλλον που αλλάζει από μέρα σε μέρα, όπου κάποιοι θα προσπαθήσουν να μείνουν ίδιοι, ενώ κάποιοι άλλοι να ανακαλύψουν ποιοι πραγματικά είναι.
Ένα νεανικό μυθιστόρημα από τον Βασίλη Παπαθεοδώρου, γραμμένο με κινηματογραφική δράση και συνεχείς ανατροπές. Ένα επίκαιρο βιβλίο, που αποδεικνύει πως τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, ανθρωπιάς και αποκτήνωσης, αξιοπρέπειας και υποταγής, τα χωρίζει τελικά μια πολύ λεπτή γραμμή.
Ολυμπία Κατσένη