Εκδόσεις Λιβάνης, 2016
Σελ. 325
Στο βιβλίο αυτό ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης θα προσπαθήσει να αναδείξει ένα βασικό θέμα: Πώς γίνεται διαχρονικά η αρπαγή πλούτου από τους κάθε είδους κερδοσκόπους που προκαλούν και εκμεταλλεύονται τις χρηματοπιστωτικές κρίσεις. Θα ανατρέξει κυρίως στις δύο τελευταίες κρίσεις, στην κρίση στεγαστικών ομολόγων (Subprimes), που ξέσπασε στις ΗΠΑ το 2007-2008, και την «Ευρωφούσκα» που εκδηλώθηκε πρώτα στην Ελλάδα το 2010.
Στόχος του συγγραφέα είναι να αποδειχτεί ο αποσταθεροποιητικός και παρασιτικός ρόλος ορισμένων αδίστακτων κερδοσκόπων, και πολλές φορές τραπεζιτών, που με τη δίψα τους να πραγματοποιούν όλο και περισσότερα κέρδη δε διστάζουν να κερδοσκοπούν (π.χ. με μετοχές, νομίσματα, επιτόκια, ομόλογα, ακίνητα κ.α.). Όταν, με τη σειρά τους οι «φούσκες» αυτές σπάνε, τότε προκαλούνται τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές ζημιές, τις οποίες οι φορολογούμενοι, και κυρίως τα φτωχά κοινωνικά στρώματα, καλούνται να πληρώσουν πολύ ακριβά.
Οι ίδιοι κερδοσκόποι που προκαλούν τις κρίσεις αυτές καταφέρνουν σχεδόν πάντα να κερδίζουν τόσο από τη δημιουργία των «φουσκών», όσο και από το σπάσιμό τους, ή τουλάχιστον, στην τελευταία περίπτωση, να περιορίζουν τις ζημιές τους με κρατικές συνήθως επιδοτήσεις και χρηματοδοτική στήριξη.
Συνήθως, οι διασυνδέσεις των κερδοσκόπων με το πιλοτικό σύστημα τους διευκολύνουν να προωθούν τα σχέδιά τους με ευνοϊκούς για αυτούς νόμους και εποπτικούς μηχανισμούς, ώστε να κερδοσκοπούν ευκολότερα. Επίσης, όταν προκαλούνται οι κρίσεις, το πολιτικό σύστημα τους προστατεύει από την κατακραυγή της κοινωνίας.
Έτσι, τα φτωχά και αδύναμα στρώματα οδηγούνται σε μια διαδικασία φτωχοποίησης. Τα στρώματα αυτά είναι καταδικασμένα σε μείωση του εισοδήματος τους ή ανεργία, σε αυξήσεις φόρων, περιορισμούς στην περίθαλψη, την εκπαίδευση κ.λ.π.
Η παγκόσμια κοινωνία έχει υποχρέωση να αυτοπροστατευτεί από την αστάθεια και αποσταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών αγορών και από την κερδοσκοπική δραστηριότητα των τραπεζών και των κερδοσκόπων. Τα συμφέροντα των κοινωνιών, και ιδιαίτερα των αδυνάμων και των φτωχών είναι αυτά που πρέπει να προστατεύονται και οι πολιτικοί οφείλουν να τα διαφυλάξουν αποτελεσματικά, έστω και αν χρειαστεί να συγκρουστούν με τους κερδοσκόπους και τους τραπεζίτες, όπως έκανε ο Ρούσβελτ το 1932-1933 για να αντιμετωπίσει τη Μεγάλη Κρίση.
Τα όπλα που διαθέτουν σήμερα οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι «τοξικά» και επικίνδυνα. Άρα θα πρέπει να απαγορευτεί η χρήση των «τοξικών» όπλων των χρηματοπιστωτικών αγορών για να σωθούν κοινωνίες, οικονομίες και ανθρώπινες ζωές, αντί να επιτρέπεται σε ολίγους να πλουτίζουν αθέμιτα και προκλητικά.
Ο τίτλος του βιβλίου είναι εμπνευσμένος από την πρώτη χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε στην Ολλανδία το 1636-1637. Όταν εμφανίστηκαν για πρώτη φορά μεσάζοντες -ανθοπώλες στο εμπόριο της τουλίπας. Οι μεσάζοντες αυτοί μετέτρεψαν την αγορά φυσικών προϊόντων σε χρηματοπιστωτική αγορά, ώστε να μπορούν να κερδοσκοπούν σε βάρος των παραγωγών και των καταναλωτών τουλίπας. Έκτοτε η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται σε όλο το φάσμα των χρηματοπιστωτικών αγορών, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται «φούσκες».
Ο Παναγιώτης Ρουμελιώτης γεννήθηκε στο Σουέζ της Αιγύπτου. Είναι Πρόεδρος του ΔΣ Του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελ.Βενιζέλος». Επίσης ομότιμος καθηγητής Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Οικονομίας στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου. Από τον Μάρτιο του 2010 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2011 διετέλεσε Αναπληρωτής Εκτελεστικός Διευθυντής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Έχει διατελέσει Υπουργός εμπορίου και Εθνικής Οικονομίας. Το 1989 εκλέχτηκε Ευρωβουλευτής και το 1997 Ειδικός Εκπρόσωπος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Διαδικασία Σταθερότητας στα Βαλκάνια. Από τον Ιανουάριο του 2012 μέχρι τον Ιανουάριο του 2015 ήταν Αντιπρόεδρος του ΔΣ της Τράπεζας Πειραιώς. Άλλα έργα του είναι: «Το άγνωστο παρασκήνιο της προσφυγής στο ΔΝΤ», «Προς έναν πολυπολικό κόσμο», «Η πορεία προς την παγκοσμιοποίηση», «Το αύριο της Ευρώπης», «Η ενοποίηση της Ευρώπης», «Η ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και ο ρόλος της Ελλάδας», «Πολυεθνικές επιχειρήσεις και Υπερτιμολογήσεις στην Ελλάδα» κ.α.
Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου μεταφέρουμε:
Το 1636-1637 στην Ολλανδία εμφανίστηκαν για πρώτη φορά οι μεσάζοντες ανθοπώλες στο εμπόριο της τουλίπας. Μετέτρεψαν την αγορά των φυσικών προϊόντων σε χρηματοπιστωτική αγορά. Κερδοσκόπησαν σε βάρος των παραγωγών και των καταναλωτών και έτσι ξέσπασε η πρώτη χρηματοπιστωτική κρίση, Η ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΤΟΥΛΙΠΑΣ.
Έκτοτε η τεχνική αυτή χρησιμοποιήθηκε σε όλο το φάσμα των χρηματοπιστωτικών αγορών, με αποτέλεσμα τις «φούσκες».
Η μέχρι τώρα ιστορική εμπειρία κατέδειξε ότι τα ισχυρότατα κερδοσκοπικά και τραπεζικά συμφέροντα, ενισχυμένα από την παγκοσμιοποίηση και έχοντας αποδυναμώσει τις εθνικές κυβερνήσεις, πετυχαίνουν να επιβάλουν και να διασφαλίσουν τα δικά τους συμφέροντα σε βάρος των αδύναμων κοινωνικών στρωμάτων.
Σίγουρο είναι ότι οι χρηματαγορές αποτελούν ένα «δημόσιο αγαθό», απαραίτητο για την εξασφάλιση της χρηματοδότησης της οικονομίας και των κοινωνικών αναγκών. Πρέπει, όμως, να λειτουργούν με βάση το όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας γενικότερα και όχι να αφήνονται στα χέρια των κερδοσκόπων για να πλουτίζουν και να φτωχοποιούν κοινωνίες. Η επαναρρύθμιση ενός νέου κανονιστικού πλαισίου μπορεί να τις επαναφέρει σ’ έναν ορθολογικό τρόπο λειτουργίας.