Εκδόσεις Κριτική, 2016
Σελ. 160
Το βιβλίο αυτό αποτελείται από 13 κεφάλαια-σκηνές, στιγμιότυπα ενός εικοσιτετράωρου στο Βερολίνο του 1924. Ο τόπος στον οποίο εξελίσσεται η ιστορία είναι η πρωτεύουσα της Γερμανίας στα μέσα της περιόδου της σαθρής δημοκρατίας της Βαϊμάρης. Η χώρα οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στην εθνικοσοσιαλιστική εκτροπή, απότοκη της Συνθήκης των Βερσαλλιών, η οποία στραγγάλισε κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά την ηττημένη Γερμανία.
Πόσα Βερολίνα κρύβει το Βερολίνο εντός του, αυτή η πόλη, κυνηγός και θήραμα, θεός και διάβολος, λαμπερή και μουντή, φασαριόζικη και γαληνεμένη, κεφάτη και μελαγχολική! Η καθαρή, διεισδυτική ματιά του Χέσελ δεν δυσκολεύεται να δει το «πραγματικό» Βερολίνο πίσω από τις πολλές και συνεχείς μεταμορφώσεις του.
Στο «Απόκρυφο Βερολίνο» ο αναγνώστης γίνεται μάρτυρας ενός παράλληλου, μυστικού, καλά κρυμμένου, σχεδόν αόρατου Βερολίνου, αποκωδικοποιεί το πορτρέτο μιας εποχής των άκρων, μιας εποχής που βρίσκεται στο μεταίχμιο, γκρίζας και υγρής, ταραγμένης και ηδονιστικής. Αφουγκράζεται τον απόηχο της αριστοκρατίας που χάνεται και τις περιπέτειες κύκλων της αστικής τάξης και περιφερόμενων μποέμ στοιχείων με φόντο τα νυχτερινά καμπαρέ, τα σκοτεινά περάσματα, τα κανάλια με τις τοξωτές γέφυρες, τους πολυσύχναστους δρόμους, τα γεμάτα υποσχέσεις αρωματισμένα μπουντουάρ, τους επιτήδειους λιμοκοντόρους, τις ορδές των ανέργων, τους καλλιτέχνες, τα εκκολαπτόμενα ταλέντα, τους αδέξιους εραστές, τους ονειροπόλους τυχοδιώκτες, επισκέπτεται μια ευρωπαϊκή μητρόπολη των «roaring 20s», ζωντανή, φορτισμένη, σε συνεχή κίνηση και ένταση, με ξεναγό τον Χέσελ.
Ο Χέσελ ιχνογραφεί φιγούρες μυστηριώδεις, αινιγματικές, αντιφατικές, δομεί την πλοκή του αριστοτεχνικά, παρατηρώντας με ενάργεια, αναλύοντας και εντέλει ξεγυμνώνοντας τους χαρακτήρες του. Παρά το μικρό μέγεθος του βιβλίου και το ελάχιστο χρονικό πλαίσιο εξέλιξης της ιστορίας, ο λόγος είναι περιεκτικός, η εναλλαγή εικόνων πυκνή, η αφήγηση ρέει με χρονική αλληλουχία: Νύχτα, πρωί, απόγευμα, βράδυ, νύχτα, ξημέρωμα…
Ο Φραντς Χέσελ, λογοτέχνης, δοκιμιογράφος και μεταφραστής του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» του Προυστ συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους Γερμανούς συγγραφείς του Μεσοπολέμου. Η προσωπική του ζωή ενέπνευσε το πιο γνωστό κινηματογραφικό menageatrois όλων των εποχών, το «Ζιλ και Τζιμ» του Φρανσουά Τριφό (1962), βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Ανρι-Πιερ Ροσέ. Γεννήθηκε το 1880 στο Stettin της πρωσικής δυτικής Πομερανίας από γονείς εβραϊκής καταγωγής. Πέθανε το 1941 στο Sanaray-sur-Mer της νότιας Γαλλίας, όπου είχε καταφύγει με άλλους Γερμανούς και αυστριακούς συγγραφείς για να γλιτώσει από τους ναζί. Από το 1920 ως το 1938 συνεργάστηκε με τις εκδόσεις Rowohlt ως συγγραφέας, αναγνώστης χειρογράφων και μεταφραστής.