Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας. Βίος
Ο Άγιος Μάρτυρας Χαράλαμπος, ή Άγιος Χαραλάμπης, έζησε κατά τα χρόνια που αυτοκράτορας ήταν ο Σεπτίμιος Σέβηρος και μαρτύρησε το 198 μΧ σε ηλικία 113 ετών.
Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν ιερέας στην πόλη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Δίδασκε τον δρόμο της αρετής και κήρυττε την Χριστιανική Πίστη. Ο Σέβηρος ξεκίνησε διωγμό κατά των Χριστιανών και ο έπαρχος Λουκιανός συνέλαβε και δίκασε τον Άγιο Χαράλαμπο επειδή ήταν Χριστιανός.
Ο Λουκιανός ζήτησε από τον Άγιο να αρνηθεί τον Χριστό και να προσκυνήσει τα είδωλα, μα ο Άγιος Χαράλαμπος του απάντησε ότι ο Χριστός είναι ο πραγματικός Θεός, ο επουράνιος Βασιλέας και δίνει αιώνια ζωή και μακαριότητα σε όσους τον πιστεύουν ενώ οι θεοί που προσκυνούν οι Ρωμαίοι είναι άψυχα είδωλα. Με την επίκληση του ονόματος του Χριστού φεύγουν οι δαίμονες των ειδώλων και θεραπεύονται οι ανίατες αρρώστιες, πρόσθεσε ο Άγιος.
Η απάντησή του εξόργισε τον έπαρχο Λουκιανό. Αφαίρεσαν την ιερατική στολή και έγδαραν όλο το δέρμα του Αγίου. Κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων ο Άγιος Χαράλαμπος προσευχόταν στον Θεό κι ευχαριστούσε τους βασανιστές του λέγοντας ότι με το μαρτύριο αυτό κερδίζει την αιώνια ζωή. Οι υπηρέτες απορούσαν, πώς γίνεται να φέρεται έτσι ο Άγιος, γιατί δεν τον βλάπτουν τα βασανιστήρια; Οι δυο δήμιοι Πορφύριος και Βάπτος, βλέποντας το θαύμα ότι ο Άγιος Χαραλάμπης δεν πάθαινε τίποτα από τα βασανιστήρια, πίστεψαν στον Χριστό και μαρτύρησαν δια αποκεφαλισμού. Και ο έπαρχος Λουκιανός θύμωσε πολύ και αποπειράθηκε να χτυπήσει τον Άγιο ο ίδιος. Τα χέρια του Λουκιανού κοπήκαν στο ύψος των αγκώνων και μείναν κρεμασμένα στο σώμα του Αγίου. Ο ηγεμόνας βλέποντας τα κομμένα χέρια του επάρχου έφτυσε τον Άγιο Χαραλάμπη στο πρόσωπο και τότε το πρόσωπο του ηγεμόνα γύρισε προς τα πίσω. Ολόκληρη η πόλη της Μαγνησίας παρακάλεσε τότε τον Άγιο Χαράλαμπο να κάνει καλά τους άρχοντες και ο Άγιος Χαράλαμπος προσευχήθηκε στον Θεό και τους θεράπευσε και τους δύο.
Βλέποντας αυτό το θαύμα, τρεις γυναίκες που παραστέκονταν κι έβλεπαν το βασανιστήριο του Αγίου Χαραλάμπους αλλά και πολύ ακόμη από τους πολίτες της Μαγνησίας. Ο ηγεμόνας μετά από αυτά τα θαύματα έπαψε τον διωγμό των Χριστιανών, ελευθέρωσε τον Άγιο Χαράλαμπο και έστειλε αγγελιοφόρο στην Ρώμη για να ζητήσει οδηγίες. Πολλοί πίστεψαν στην Χριστιανική Πίστη, εξομολογήθηκαν και βαπτίστηκαν.
Ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σέβηρος εξοργίσθηκε όταν έμαθε τα νέα από την Μαγνησία. Διέταξε να οδηγήσουν τον Άγιο Χαράλαμπο στη Ρώμη με καρφιά μπηγμένα στην πλάτη του, αφού πρώτα τον σύρουν από τη Μαγνησία ως την Αντιόχεια. Για 15 στάδια τον έσερναν οι στρατιώτες και τον έβαλαν πάνω σε ένα άλογο για να τον κοροϊδέψουν μα τότε, με την δύναμη του Θεού, το άλογο μίλησε και είπε “Τρισκατάρατοι υπηρέτες του διαβόλου, δεν βλέπετε πως είναι ο Θεός με αυτόν τον άνθρωπο; Λύστε τον για να λυθείτε κι εσείς από τα αόρατα δεσμά.” κι αυτοί φοβήθηκαν πολύ και τον έλυσαν.
Όταν ο Άγιος Χαραλάμπης έφτασε στη Ρώμη, ο αυτοκράτορας Σέβηρος διέταξε να τον σουβλίσουν στο στήθος και να τον καίνε μέχρι να ξεψυχήσει. Αλλά τον σούβλιζαν μέχρι που κουράστηκαν οι βασανιστές και έσβησε η φωτιά μα ο Άγιος Χαράλαμπος δεν είχε πάθει τίποτα.
Ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σέβηρος αφού το είδε αυτό διέταξε να τον λύσουν και να τον οδηγήσουν μπροστά του. Απαντώντας στις ερωτήσεις του αυτοκράτορα ο Άγιος Χαράλαμπος του είπε ότι είναι 113 ετών και ότι πιστεύει στον Χριστό, τον Παντοδύναμο. Του είπε τότε ο αυτοκράτορας αν μπορεί να αναστήσεις νεκρούς και ο Άγιος Χαράλαμπος του απάντησε ότι μόνο ο Χριστός μπορεί να ανασταίνει νεκρούς. Έφεραν τότε μπροστά στον Άγιο έναν δαιμονιζόμενο, ο οποίος βασανιζόταν για 36 χρόνια. Το ακάθαρτο πνεύμα είπε στον Άγιο, “είσαι δούλος του Χριστού μη με βασανίσεις πολύ, μπήκα σ’ αυτόν τον άνθρωπο επειδή είχε κλέψει κάποιον γείτονά του και είχε σκοτώσει τον κληρονόμο του”. Ο Άγιος Χαραλάμπης επετίμησε το δαιμόνιο και θεράπευσε τον δαιμονιζόμενο.
Πάλι ο αυτοκράτορας πίεζε τον Άγιο να αναστήσει κάποιον που είχε πεθάνει πρόσφατα και ο Άγιος Χαράλαμπος προσευχήθηκε στον Θεό για πολύ ώρα και αναστήθηκε ο νεκρός. Πολλοί πίστεψαν τότε στον Χριστό και ο έπαρχος Κρίσπος αποκάλεσε τον Άγιο Χαράλαμπο μάντη και μάγο και ζήτησε από τον αυτοκράτορα να τον θανατώσει. Και πάλι ζήτησαν από τον Άγιο να θυσιάσει στα είδωλα και όταν αρνήθηκε ο αυτοκράτορας διέταξε να τους σπάσουν το σαγόνι και να του κάψουν το πρόσωπο και τα γένια, μα η φωτιά αναπήδησε και πήγε προς τους βασανιστές.
Ο αυτοκράτορας και ο Κρίσπος εξοργίστηκαν και βλασφημούσαν τον Θεό και τότε έγινε σεισμός και οι δυο τους βρέθηκαν να κρέμονται στον αέρα. Ο αυτοκράτορας και ο έπαρχος φοβισμένοι παρακαλούσαν τον Άγιο Χαράλαμπο να τους συγχωρέσει και να τους βοηθήσει. Εκείνη τη στιγμή ήρθε η Γαλήνη, η κόρη του αυτοκράτορα και παρακάλεσε τον Άγιο να τους συγχωρέσει και τον πατέρα της να πιστέψει στον Χριστό. Προσευχήθηκε με θέρμη ο Άγιος Χαράλαμπος και κατέβηκαν στο έδαφος και ελευθέρωσαν τον Άγιο.
Η Γαλήνη είχε αγνή ψυχή και καλή προαίρεση και πίστεψε στον Χριστό. Είδε σε όραμα ότι αυτή και ο Άγιος Χαράλαμπος έμπαιναν σε έναν όμορφο κήπο, αλλά ο αυτοκράτορας και ο έπαρχος εμποδίστηκαν από τον φύλακα του κήπου, ο οποίος της είπε ότι ο κήπος προορίζεται για εκείνη και τους όμοιούς της. Ζήτησε από τον Άγιο να της εξηγήσει το όραμα και ο Άγιος Χαράλαμπος της είπε ότι ο φύλακας ήταν ο Χριστός και ο κήπος ήταν ο Παράδεισος.
Μετά από 30 ημέρες ο αυτοκράτορας κάλεσε πάλι τον Άγιο και τον πρόσταξε να θυσιάσει στα είδωλα μα ο Άγιος Χαράλαμπος αρνήθηκε και πάλι. Ο αυτοκράτορας διέταξε τότε να φορέσουν χαλινάρι στον Άγιο και να τον περιφέρουν στην πόλη και να τον κοροϊδεύουν. Η Γαλήνη παρακαλούσε τον πατέρα της να το σταματήσει αυτό, και να πιστέψει στον Χριστό για να σώσει τη ψυχή του. Αυτός όμως την πρόσταξε να θυσιάσει στα είδωλα. Η Γαλήνη του είπε πως θα το κάνει και όταν την οδήγησαν στον ναό η Γαλήνη απευθύνθηκε στα είδωλα και είπε εάν είστε θεοί γνωρίζετε τη γνώμη μου και τότε όλα τα αγάλματα έπεσαν κάτω και έγιναν κομμάτια. Το ίδιο βράδυ, ο αυτοκράτορας έβαλε τεχνίτες να ξαναστήσουν τα αγάλματα και το επόμενο πρωί κάλεσε πάλι την κόρη του και της είπε να δει τους θεούς που αναστήθηκαν. Η Γαλήνη είπε τότε “από τους νεκρούς αναστηθήκατε σαν νεκροί πάλι να καταποντιστείτε” και τα αγάλματα καταστραφήκαν πάλι.
Ο αυτοκράτορας εξοργίστηκε πάρα πολύ και θεώρησε υπεύθυνο τον Άγιο Χαράλαμπο και τον οδήγησε στο σπίτι μιας πόρνης για να τον προσβάλει. Μόλις μπήκε στο σπίτι ο Άγιος Χαραλάμπης, ακούμπησε έναν ξύλινο στύλο κι αυτός βλάστησε κι έβγαλε κλαδιά. Η γυναίκα ζήτησε τότε από τον Άγιο να φύγει από το σπίτι της γιατί δεν είναι άξια να είναι κοντά του και ο Άγιος της είπε να πιστέψει στον Θεό που είναι φιλεύσπλαχνος. Την επομένη η γυναίκα μάζεψε τους γείτονές της και όλοι πίστεψαν στον Χριστό.
Όταν τα έμαθε αυτά ο αυτοκράτορας, ο έπαρχος τον παρακίνησε να αποκεφαλίσουν τον Άγιο για να σταματήσουν τη δράση του. Ενώ πήγαιναν τον Άγιο στον τόπο που θα μαρτυρούσε, αυτός προσευχόταν στον Θεό. Είδε τότε πολλούς Αγγέλους και τον Θεό, ο οποίος τον ρώτησε τι δώρο θα ήθελε. Ο Άγιος Χαράλαμπος αποκρίθηκε ότι είναι μεγάλο δώρο που αξιώθηκε και είδε τον Θεό και τον παρακάλεσε σε όποιο μέρος τον τιμούν να μην υπάρχουν πόλεμοι, πείνα, αρρώστιες, δυστυχίες. Ο Θεός του είπε ότι έτσι θα γίνει και ο Άγιος Χαράλαμπος παρέδωσε τη ψυχή του πριν προλάβει ο δήμιος να τον αποκεφαλίσει. Η Γαλήνη διέσωσε το λείψανο του Αγίου Χαραλάμπη, το έβαλε σε ένα χρυσό σεντούκι με μύρα και αρώματα και το ενταφίασε. Κράτησε την πίστη της ως το τέλος της ζωής της.
Η Εκκλησία μας τιμάει τον Άγιο Χαράλαμπο στις 10 Φεβρουαρίου. Την ίδια ημέρα τιμούνται μαζί με τον Άγιο Χαράλαμπο οι Άγιες τρεις γυναίκες και οι δυο δήμιοι, Άγιος Πορφύριος και Άγιος Βάπτος.
Θαύματα του Αγίου Χαραλάμπους
Ο Άγιος Χαράλαμπος, μέσω της πίστης του και της δύναμης του Θεού, πραγματοποίησε πολλά θαύματα, τα οποία μαρτυρούνται από τις πηγές. Τα θαύματα του διακρίνονται σε διάφορες κατηγορίες και επιβεβαιώνουν την αγιότητα και τη χάρη του.
Θεραπείες Ασθενειών
Θεραπείες τυφλών, κουτσών και δαιμονισμένων: Ο Άγιος θεράπευε τυφλούς, κουτσούς και δαιμονισμένους. Με την επίκληση του ονόματος του Χριστού, έδιωχνε δαίμονες και θεράπευε ανίατες αρρώστιες.
Προστασία από λοιμώδεις νόσους: Ο Άγιος Χαράλαμπος θεωρείται προστάτης από λοιμώδεις νόσους. Πολλοί άνθρωποι ανά την οικουμένη ζητούν τη βοήθειά του ως προστάτη από λοιμώδη νοσήματα όπως ο κορονοϊός. Σε πολλές αγιογραφίες, απεικονίζεται να πατάει την πανώλη, η οποία παρουσιάζεται ως ένα τερατόμορφο γύναιο που ξερνάει καπνούς από το στόμα.
Θεραπεία του ηγεμόνα και του δούκα: Όταν ο έπαρχος Λουκιανός έπαθε θαύμα και τα χέρια του κόπηκαν και έμειναν κολλημένα στο σώμα του Αγίου και ο ηγεμόνας έφτυσε τον Άγιο και το πρόσωπο του γύρισε προς τα πίσω, ο Άγιος προσευχήθηκε και θεράπευσε και τους δύο.
Αναστάσεις Νεκρών
Ο Άγιος είχε τη δύναμη να ανασταίνει νεκρούς. Ο αυτοκράτορας πίεσε τον Άγιο να αναστήσει κάποιον που είχε πεθάνει πρόσφατα, και ο Άγιος, μετά από προσευχή, το πέτυχε.
Άλλα Θαύματα
Μεταστροφή αμαρτωλής γυναίκας: Όταν ο Άγιος μπήκε στο σπίτι μιας ακόλαστης χήρας, άγγιξε έναν ξερό ξύλινο στύλο, και αυτός βλάστησε και έβγαλε κλαδιά. Η γυναίκα μεταστράφηκε και ζήτησε από τον Άγιο να φύγει από το σπίτι της. Την επόμενη μέρα η γυναίκα μάζεψε τους γείτονές της και όλοι πίστεψαν στον Χριστό.
Θαύμα με τις χειράγρες: Κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων, οι χειράγρες με τις οποίες τραβούσανε λωρίδες από το κορμί του Αγίου, στομώσανε και δεν μπορούσαν να σχίσουν το δέρμα του. Όταν ένας δούκας προσπάθησε να χρησιμοποιήσει τις χειράγρες, τα χέρια του κόπηκαν στο ύψος των αγκώνων και έμειναν κολλημένα στο σώμα του Αγίου.
Σεισμός και ανάρτηση τυράννων: Όταν ο αυτοκράτορας και ο έπαρχος Κρίσπος βλασφήμησαν τον Θεό, έγινε σεισμός και οι δύο βρέθηκαν να κρέμονται στον αέρα. Η κόρη του αυτοκράτορα, Γαλήνη, παρακάλεσε τον Άγιο να τους συγχωρέσει, και μετά από προσευχή του Αγίου, κατέβηκαν στο έδαφος.
Προστασία από την Πανώλη: Σε ένα χωριό, ο Άγιος Χαράλαμπος εμφανίστηκε σε έναν γέροντα και τον έσωσε από την πανώλη.
Εμφάνιση σε Γερμανό αξιωματικό: Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Άγιος εμφανίστηκε σε Γερμανό αξιωματικό, τον Κοντάου, τρεις φορές στον ύπνο του και απέτρεψε την καταστροφή της πόλης των Φιλιατρών. Ο αξιωματικός, αν και Προτεστάντης και άθεος, τρομοκρατήθηκε από τις εμφανίσεις του Αγίου και υπάκουσε στην προτροπή του, ανακαλώντας την διαταγή να καεί η πόλη.
Θαύματα μετά την κοίμησή του
Τα λείψανα του Αγίου Χαραλάμπους έχουν διανεμηθεί σε όλη την οικουμένη και διατίθενται για προσκύνηση των ευλαβών Χριστιανών. Η κάρα του Αγίου βρίσκεται στα Μετέωρα, στη Μονή Αγίου Στεφάνου. Ακόμα και σήμερα, ο Άγιος συνεχίζει να θαυματουργεί και να βοηθά τους ανθρώπους σε κάθε δυσκολία τους.
Τα θαύματα του Αγίου Χαραλάμπους αποτελούν μαρτυρία της αγιότητάς του και της δύναμης του Θεού που ενεργούσε μέσω αυτού. Οι πιστοί συνεχίζουν να τιμούν τη μνήμη του και να ζητούν τη βοήθειά του σε διάφορες ανάγκες και δυσκολίες.
Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας. Απολυτίκιο
ήχος δ. Ταχύ προκατάβαλε (καταβασιά)
Ως στύλος ακλόνητος, της Εκκλησίας Χριστού, και λύχνος αείφωτος, της οικουμένης σοφέ, εδείχθης Χαράλαμπες, έλαμψας εν τω κόσμω, δια του μαρτυρίου, έλυσας των ειδώλων την σκοτόμαιναν μάκαρ, διο εν παρρησία Χριστώ πρέσβευε σωθήναι ημάς.
Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας. Κοντάκια
Ήχος δ’ . Επεφάνης σήμερον.
Ως φωστήρ ανέτειλας εκ της εώας, και πιστούς εφώτισας, ταις των θαυμάτων σου βολαίς, Ιερομάρτυς Χαράλαμπες· όθεν τιμώμεν την θείαν σου άθλησιν.
Ήχος δ’ . Επεφάνης σήμερον.
Θησαυρόν πολύτιμον η Εκκλησία, την σήν κάραν κέκτηται, Ιερομάρτυς Αθλητά, τροπαιοφόρε Χαράλαμπε, διό και χαίρει τον Κτίστην δοξάζουσα.
Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας. Μεγαλυνάριο
Τον εν Αθλοφόροις ιερουργόν, και εν ιερεύσιν, ιερώτατον Αθλητήν, των θαυμάτων ῥείθρα, πηγάζοντα τώ κόσμω, τον μέγαν Χαραλάμπην, ύμνοις τιμήσωμεν.
Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας. Οίκος
Τον στερρόν οπλίτην, και Χριστού στρατιώτην και μέγαν εν Μάρτυσι, Χαραλάμπη τον πανένδοξον, συνελθόντες ευφημήσωμεν· υπέρ Χριστού γάρ και της αληθείας λαμπρώς ηγωνίσατο, και την ορθόδοξον πίστιν τρανώς ανεκήρυξε, την πλάνην των ειδώλων κατήργησε, βασιλέα παρανομώτατον ήλεγξε, και την κάραν ετμήθη, χαίρων και αγαλλόμενος· διό και τον στέφανον είληφε παρά της δεξιάς του Υψίστου, και συμπολίτης Αγγέλων εγένετο. Όθεν η Εκκλησία των Ορθοδόξων, τούτου την πάντιμον κάραν κατασπαζομένη, και ευφημίαις καταστέφουσα, και πολλών δεινών και νόσων απαλλαττομένη, χαίρει τον Κτίστην δοξάζουσα.
Άγιος Χαράλαμπος ο Ιερομάρτυρας. Κάθισμα
Ήχος γ’. Θείας πίστεως.
Στύλος άσειστος της Εκκλησίας, λύχνος άσβεστος της οικουμένης, Αθλοφόρε ανεδείχθης Χαράλαμπες, και αναλάμψας ηλίου φαιδρότερον, την των ειδώλων ελαύνεις σκοτόμαιναν, Μάρτυς ένδοξε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.